59
nam (…) habemus – Cicero, Paradoxa stoicorum, V, 2. [przypis tłumacza]
60
Quicumque (…) aquis – Ovidius, Tristia I, 1, 83. [przypis tłumacza]
61
neque (…) obnoxiae – Tacitus, Annales, XIII, 45. [przypis tłumacza]
62
magna (…) fortuna – Seneca, De consolatione. Ad Polybium, 26. [przypis tłumacza]
63
Uberibus (…) modo – Iuvenalis, Satirae, VI, 272. [przypis tłumacza]
64
to, czego się żałuje (…) – przykłady zaczerpnięte z Cycerona: Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, III, 34. [przypis tłumacza]
65
Obstupuit (…) tollit – Ovidius, Metamorphoses, X, 666. [przypis tłumacza]
66
abducendus (…) currandus est – Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes] VI, 35. [przypis tłumacza]
67
Uczniowie Hegezjasza (…) uśmiercają się głodem – Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, III, 34 oraz Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, VIII, 9. [przypis tłumacza]
68
Subriusz Flawiusz, skazany z rozkazu Nerona na śmierć (…) – Tacyt, Roczniki, XV, 67. [przypis tłumacza]
69
Wiele dobrego wyświadczył L. Silanusowi (…) – Tacyt, Roczniki, XVI, 7. [przypis tłumacza]
70
Spero (…) imos – Vergilius, Aeneida IV, 382, 387. [przypis tłumacza]
71
Ksenofon, przystrojony w wieniec, składał właśnie ofiarę (…) – Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, V, 10. [przypis tłumacza]
72
Epikur pociesza się na schyłku myślą o wiecznym trwaniu (…) – Cyceron, O granicach dobra i zła, II, 30 oraz Diogenes Laertios, Epikur [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, X, 17n. [przypis tłumacza]
73
omnes (…) tolerabiles – Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes] II, 24. [przypis tłumacza]
74
Epaminondas przyjął śmierć (…) – Korneliusz Nepos, Epaminodas, 9 [w:] Żywoty wybitnych mężów; Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, II, 24. [przypis tłumacza]
75
haec sunt (…) dolorum – Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes], II, 24. [przypis tłumacza]
76
Najcelniejszy człowiek najcelniejszej szkoły filozoficznej (…) Zenon, powiada (…) – Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXII i LXXXIII. [przypis tłumacza]
77
traiczny (daw.) – tragiczny. [przypis edytorski]
78
Cum morosa (…) vena – Aulus Persius Flaccus, Satirae, VI, 73. [przypis tłumacza]
79
Coniicito (…) quaegue – Lucretius, De rerum natura IV, 1062. [przypis tłumacza]
80
Si non prima (…) cures – Lucretius, De rerum natura IV, 1067. [przypis tłumacza]
81
Aby odwrócić kierunek powszechnej uwagi, Alcybiades (…) – Plutarch, Alkibiades, 4 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]
82
Folliculos (…) Linquunt – Lucretius, De rerum natura V, 801. [przypis tłumacza]
83
Hic (…) lacessit – Lucretius, De rerum natura II, 42. [przypis tłumacza]
84
cesarz, który kazał skazańcom podwiązywać członek, aby ich uśmiercać niemożnością oddania uryny (…) – cesarz Tyberiusz, por. Swetoniusz, Tyberiusz, 62 [w:] Żywoty cezarów. [przypis tłumacza]
85
opowiadają o Polemonie (…) – Diogenes Laertios, Polemon z Aten [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 17. [przypis tłumacza]
86
Mówca, powiada retoryka (…) – Kwintylian, Kształcenie mówcy, VI, 2. [przypis tłumacza]
87
Kambizes (…) we śnie, że brat jego ma zostać królem Persji (…) – Herodot, Dzieje, III, 30. [przypis tłumacza]
88
Arystodemus, król Messeńczyków zabił się dla urojenia, które wziął za złą wróżbę (…) – Plutarch, O zabobonności, 9. [przypis tłumacza]
89
król Midas toż samo, przerażony i obłądzony jakowymś snem – Plutarch, O zabobonności, 9. [przypis tłumacza]
90
Recta (…) Prometheo – Propertius, Elegiae, III, 5, 7. [przypis tłumacza]
91
Owo (daw.) – tak; i tak; tak więc (użyte na początku zdania). [przypis edytorski]
92
Mens (…) malis – Ovidius, Tristia, IV, 1, 4. [przypis tłumacza]
93
cale (daw.) – całkiem, zupełnie. [przypis edytorski]
94
gwoli (daw.) – dla, w celu. [przypis edytorski]
95
Animus (…) versat – Petronius, Satirae 128. [przypis tłumacza]
96
Hoc est (…) frui – Martialis, Epigrammata, X, 23, 7. [przypis tłumacza]
97
wierę (daw.) – zaiste. [przypis edytorski]
98
A natura (…) auctori – Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 99. [przypis tłumacza]
99
Non ponebat (…) salutem – Enniusz u Cycerona: Cicero, De officiis, I, 24. [przypis tłumacza]
100
Sibi (…) tesseras – Cicero, Cato Maior de Senectute, 16. [przypis tłumacza]
101
Misce (…) brevem – Horatius, Odae, IV, 12, 27. [przypis tłumacza]
102
In fragili corpore, odiosa omnis offensio est – Cicero, Cato Maior de Senectute 18. [przypis edytorski]
103
Mensque (…) nihil – Ovidius, Ex ponto II, 18. [przypis tłumacza]
104
(…) – Ovidius, Tristia III, 11, 22. [przypis tłumacza]
105
gwiźnie – dziś popr.: gwizdnie. [przypis edytorski]
106
Ad nullum (…) languet – Maximianus Pseudo-Gallus, Elegiae I, 125. [przypis tłumacza]
107
Dum (…) senectus – Horatius, Epodes, XIII, 7. [przypis tłumacza]
108
tetrica (…) iocularibus – Sidonius Apollinaris, Epistulae I, 9. [przypis tłumacza]
109
Tristemque vultus tetrici arrogantiam – autor nieznany. [przypis tłumacza]
110
Et habet (…) cinaedos – Martialis, Epigrammata, VII, 58, 9. [przypis tłumacza]
111
snadnie (daw.) – łatwo. [przypis edytorski]
112
quare (…) vigilantis est – Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 53. [przypis tłumacza]
113
Tales (…) kazał mu zaprzeć się i zakląć przysięgą, aby większe zło odwrócić mniejszym – Montaigne zaczerpnął tę odpowiedź Talesa z Diogenesa Laercjusza, ale zrozumiał ją i wyłożył zupełnie opacznie. [red. WL: według niektórych tłumaczeń Tales odpowiedział, że krzywoprzysięstwo nie jest gorsze od cudzołóstwa, według innych zapytał retorycznie, czyż krzywoprzysięstwo nie jest jeszcze gorszym występkiem? (Tales z Miletu, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 39)]. [przypis tłumacza]
114
Powiadał Aryston, iż ludzie najwięcej lękają się tego wiatru, który ich odsłania (…) – por. Plutarch, O wścibstwie, 3. [przypis tłumacza]
115
Kiedy Archelaus, król Macedoński, przechodził ulicą (…) – por. Plutarch, Powiedzenia królów i wodzów. [przypis tłumacza]
116
Sokrates odparł (…) nie ma bowiem we mnie nic z tego co powiadają – por. Diogenes Laertios, Sokrates [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 36. [przypis tłumacza]
117
zdanie Arystotelesa (…) starości wyrzutem – por. Arystoteles, Etyka nikomachejska, IV, 9. [przypis tłumacza]
118
Kto uciechom (…) nadto je goni – dwuwiersz ten, w oryginale, zaczerpnięty jest z francuskiego przekładu Plutarcha (Cum principibus philosophandum esse), pióra Amyota. [przypis tłumacza]
119
Tu (…) quicquam – Lucretius, De rerum natura, I, 22. [przypis tłumacza]
120
Agnosco (…) flammae – Vergilius, Aeneida, IV, 23. [przypis tłumacza]
121
Nec (…) annis – por. Joannes Secundus (właśc. Jan Niclas Everaerts, 1511–1536), Elegiae I, 3, 29. [przypis tłumacza]
122
Qual (…) grosse – Tasso, Jerozolima wyzwolona XII, 63. [przypis tłumacza]
123
Et (…) habet – Iuvenalis, Satirae VI, 196. [przypis tłumacza]
124
Dixerat (…) soporem – Vergilius, Aeneida, VIII, 387, 392. [przypis tłumacza]
125
Quo (…) recondat – Vergilius, Georgica, III, 137. [przypis tłumacza]
126
Antygonus tak odparł (…) – por. Plutarch, O fałszywym wstydzie, 10. [przypis tłumacza]
127
Kalekut – Kalkuta. [przypis edytorski]
128
Optato (…) taeda – Catullus, Carmina LXVI, 79. [przypis tłumacza]
129
Sokrates, zapytany co lepsze (…) – por. Diogenes Laertios, Sokrates [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 33. [przypis tłumacza]
130
Et mihi (…) collo – Maximianus Pseudo-Gallus, Elegiae I, 61. [przypis tłumacza]
131
fatum (…) nervi – Iuvenalis, Satirae IX, 32. [przypis tłumacza]
132
Izokrates powiadał, iż miasto Ateny – por. Elian Klaudiusz, Opowiastki rozmaite (Varia Historia), XII, 52. [przypis edytorski]
133
Venus (…) nota – Ovidius, Metamorphoses, III, 323. [przypis tłumacza]
134
Posiadamy dalej własnoustne świadectwo (…) cesarz pewien i cesarzowa rzymska – por. Flawiusz Wopiskus, Prokulus [w:] Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana (Historia Augusta). [przypis tłumacza]
135
cesarzowa rzymska (…) ona – Messalina, żona cesarza Klaudiusza. [przypis tłumacza]
136
Adhuc (…) vulvae – Iuvenalis, Satirae VI, 128. [przypis tłumacza]