Nowa Heloiza powieść w listach z 1761, autorstwa Jeana Jacques'a Rousseau, opisująca nieszczęśliwą miłość skromnego nauczyciela i jego arystokratycznej uczennicy, zaliczana do nurtu sentymentalizmu. [przypis edytorski]
49
Jean de La Fontaine (1621-1695) jeden z czołowych pisarzy klasycyzmu francuskiego, autor około 250 bajek. [przypis edytorski]
50
szwajcar portier; odźwierny. [przypis edytorski]
51
buduar pokój pani domu przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
52
otomana rodzaj niskiej kanapy z wałkami po bokach zamiast poręczy i miękkim oparciem. [przypis edytorski]
53
seraj pałac władcy w krajach muzułmańskich; seraj w Istambule był siedzibą sułtanów tureckich. [przypis edytorski]
54
faworyta kochanka osoby wysoko postawionej. [przypis edytorski]
55
ustronie miejsce położone na uboczu, z dala od ludzkich siedzib. [przypis edytorski]
56
ofiarnik daw. kapłan składający ofiarę. [przypis edytorski]
57
rękojmia poręczenie, zagwarantowanie czegoś, zapewnienie o czymś. [przypis edytorski]
58
kokieteria zachowanie osoby starającej się wzbudzić zainteresowanie, zjednać sobie kogoś. [przypis edytorski]
59
światowiec człowiek obyty, potrafiący zachować w każdej sytuacji, obracający się w wyższych kręgach. [przypis edytorski]
60
lekkomyślnik (neol.) lekkoduch; osoba lekkomyślna. [przypis edytorski]
61
kawaler de Belleroche ten sam [kawaler], o którym mowa w listach pani de Merteuil. [przypis tłumacza]
62
pikieta gra karciana, pochodząca z Francji, znana od XIV w. [przypis edytorski]
63
następców Aleksandra, niezdolnych do zdzierżenia społem królestwa po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. najwyżsi dowódcy jego armii rozpoczęli tzw. wojny diadochów, które doprowadziły do podziału macedońskiego imperium między dowódców. [przypis edytorski]
64
przenieść (daw.) znieść, ścierpieć, przeboleć. [przypis edytorski]
65
() jak ci opowiadałam o przemiłym wieczorze () list, w którym mowa jest o tym wieczorze, nie odnalazł się. Można przypuszczać, że to ów wieczór, projektowany w bileciku pani de Merteuil, o którym jest również mowa w poprzedzającym liście panny de Volanges. [przypis tłumacza]
66
puzdro skrzynka lub pudełko z przegródkami, używane dawniej do przechowywania przedmiotów, zwłaszcza podczas podróży. [przypis edytorski]
67
wystawić sobie (daw.) wyobrazić sobie. [przypis edytorski]
68
sekretarzyk biurko z nadbudówką zawierającą szufladki. [przypis edytorski]
69
statek (daw.) stateczność. [przypis edytorski]
70
chrobry (daw.) odważny. [przypis edytorski]
71
odwłoka (daw.) zwłoka, odłożenie sprawy. [przypis edytorski]
72
żali (daw.) czy. [przypis edytorski]
73
najupartszy dziś tylko: najbardziej uparty. [przypis edytorski]
74
factotum (łac.) służący lub inna osoba wykonująca wiele różnych czynności. [przypis edytorski]
75
diatryba wypowiedź wyrażająca protest lub krytykę. [przypis edytorski]
76
zaczem (daw.) po czym, następnie. [przypis edytorski]
77
luidor złota moneta francuska, bita od 1640 do 1791 r. [przypis edytorski]