Юр, гукаю я, масіруючы далонямі заспаныя вочы.
Ну, адгукаецца брат.
Ты там пра свідраванне вучыш?
Ну.
А што, калі прасвідраваць Зямлю наскрозь?
Паспрабуй, муркае Юрка, не адрываючы вачэй ад падручніка. Свідар у зубы, барабан на шыю.
Я закідваю рукі за патыліцу і малюю ў свядомасці пракапаную праз цэнтр Зямлі шахту. А калі ў яе скочыць? Вылеціш на амерыканскім баку, прычым наперад нагамі. Вось бы здзівіліся амерыканцы! Цісну далоні да павек і ўяўляю, як з яміны там, на другім баку зямной кулі вылятае русічка Марковіч. Расхлістаная, з задзёртай спадніцай, і штосьці гарлае амерыканцам. Ды не не штосьці, а сваю ўлюбёную фразу: «Ізноў забалбаталі сваімі язычышчамі паганымі!» Можна падумаць, амерыканцы яе зразумеюць. А можа, вылятаючы з яміны, загадае іншаземцам падкрэсліць дзейнік адной рысай, а выказнік дзвюма?
Юр
Брат адрываецца ад падручніка, незадаволена крывіцца.
А калі скокнуць?
Куды?
У шахту праз цэнтр Зямлі пракапаную.
Ужо пракапаў? Юрка адкідваецца на спінку крэсла, спружна, да храбусцення ў суставах пацягваецца.
А калі пракапаю і скокну я што вылечу на амерыканскім баку наперад нагамі?
Ты ўвогуле ўяўляеш пра што гаворка? Дыяметр зямной кулі 12 тысяч кэмэ. А самая глыбокая нават не шахта, а свідравіна не перавышае васьмі кіламетраў. Прабіць такую шахту усё адно што змяніць вось вярчэння Галактыкі.
А калі ўсё ж такі скокнуць?
Да Амерыкі, Лёня, у любым выпадку не даляціш. Згарыш сінім агнём.
Я таксама пацягваюся і з думкай, што брат начыста пазбаўлены фантазіі, вылажу з-пад коўдры. Голая пятка натыкаецца на разгорнутую кніжку. «Вандроўка да цэнтра Зямлі» Жуля Верна. Класная кніжка! Чытаў учора да самай ночы, аж пакуль маці не прыйшла ды не выключыла святло.
Замест цёплай вады ў кране глухое сіпенне. Даводзіцца плюснуць на твар халадзёнкі.
Мыешся, як той Маркіз, адной лапай, кажа братан, ідучы ў кухню.
У кухні пахне гарачымі сардэлькамі: маці ўчора адстаяла чаргу і ўзяла пару кіло. Юрка абдзірае сардэльку, кідае скурку Маркізу, і кот, падчапіўшы яе кіпцюром, падкідвае ўгору. Для ката скурка задужа гарачая.
Сядаю за стол, моўчкі гляджу на брата. Юрка злёгку змарнеў. Нават мяшкі зявіліся пад вачыма. Дзіва што! Учора (дакладней, ужо сёння) прыцёгся дахаты а другой гадзіне ночы, а як развіднела піхнуў нос у падручнік.
Пакуль ты дрыхнуў, я і сардэлькі зварыў, і гарбату запарыў, ратуючыся ад пякельнай гарчыцы, Юрка хапае ротам паветра. Еш, а то стынуць.
Мне чамусьці зусім не хочацца есці.
А што, у цэнтры Зямлі вялікая тэмпература?
Не менш як пяць тысяч па Цэльсію, Юрка налівае шклянку моцнай гарбаты. Але ты да цэнтра не даляціш. Згарыш ад кантакту з паветрам. Я ўжо не кажу пра перагрузкі. Зрэшты, да перагрузкі, спадзяюся, справа не дойдзе: ужо на першай сотні метраў цябе пачне біць аб сценкі.
Гарчыца і сапраўды пякучая. Аж духі займае. Кот Маркіз нават выбег з кухні. Калісьці Юрка мазануў яму пад хвост, дык цяпер небарака нават паху гарчычнага не трывае.
Дзіўна, аднак Чалавек можа згарэць ад кантакту з паветрам. А калі паветра адпампаваць?
З калідора далятае здушаны голас Мішкі Зыля:
Лёнь, выходзім!
У калідоры, у нішы, вісіць электралічыльнік, такі ж лічыльнік вісіць у суседскай кватэры, і калі сусед у нішу крыкне, голас чутны нават на кухні.
Толькі цяпер згадваю, што сёння ў нас, аб адзінаццатай гадзіне, піянерскі сход, і, на хаду жуючы неаблупленую сардэльку, бягу апранацца.
Мішка чакае мяне на лесвічнай пляцоўцы, з нецярплівасцю стукаючы каленам па партфелі.
Кніжку тваю да ночы чытаў, таму і праспаў, мармычу, збягаючы па прыступках.
«Прыгоды капітана Гатэраса» чытаў ці «Вандроўку да цэнтра Зямлі»? Мішка абганяе мяне, зязджаючы на азадку па парэнчы.
«Вандроўку». На самым цікавым месцы спыніўся: калі Аксель заблудзіў у цёмным лабірынце. Маці святло выключыла, а так бы яшчэ ўчора дачытаў.
У Мішкі ў хаце поўны збор твораў Жуля Верна. Усе дванаццаць, шызага колеру тамоў стаяць на паліцы.
Мы выходзім з падезда, мружымся на сонца.
Во жылі людзі на паветраных балонах лёталі, на Паўночны полюс вандравалі. Ты вось, напрыклад, куды б хацеў зездзіць? пытаецца Мішка.
У Вентспілс, да бацькі, адказваю пасля кароткага роздуму.
Вось яшчэ вандроўка. Сеў у цягнік і там. А я кажу пра сапраўднае вандраванне. Куды-небудзь на край свету.