Мяжа між жыццём і смерцю такая тонкая Танейшая за чалавечы волас, васпане. Кожны з нас носіць у сабе сваю смерць Нешта, што парве той волас. У кагось гэтаслабы ад прыроды альбо пашкоджаны ўнутраны орган, які з цягам часу разладзіцца настолькі, што зламаецца, як шасцярэнька ў складаным механізме, і тым спыніць дзеянне ўсяго механізму У кагосьзагана характару, альбо небяспечныя веды Маленькі вусень, які селіцца ў яблыку і выядае яго да зморшчанай скуркі. Пакуль побач спрабуюць гвалтам змусіць кветкі распускацца, давайце пагаворым пра згнілыя плады. Прысаджвайцеся, вашымосці. Ёсць квас і булка Збан вунь там, на куфры, і кубкі.
Алесь разам з Вырвічам і аптэкарам пакорліва сеў за стол насупраць чалавека, які напэўна катаваў яго бацьку. Можа быць, нават сёння раніцай. Ці ўчора вечарам. Што рабілі з Баўтрамеем Лёднікам гэтыя спрацаваныя дужыя рукі, якія зараз так беражліва адкладаюць малітоўнік у чорнай скураной вокладцы?
Кавалак у горле перасядаў І да кубка не хацелася вуснамі дакранаццабо з яго, магчыма, піў кат.
Пранціш успомніў урокі лаціны: Ігнарусгэта ж значыць, адрынуты, пакінуты.
Што змусіла чалавека, відавочна адукаванага, разумнага, абраць такую прафесію, каб сесці з ім побач маглі альбо людзі, пазбаўленыя ўсялякіх забабонаў, альбо тыя, хто ў адчаі?
І я вучыўся ў Віленскай акадэміі, мякка сказаў кат, гледзячы на сына вязня. І стаяў на імшы ў саборы двух Янаў, і лазіў на званіцу, па ўдачу для іспытаў, і з цяперашнім рэктарам збягаў ноччу з канвенту праз акно Мяне прызначалі цэнзарам, і я старанна драў лянівых аднакурснікаў розгамі. Чым гэта адрозніваецца ад таго, што я раблю цяпер? Ніхто не ведае, куды яго закіне лёс.
Пранціш стрымаў гнеўную рэпліку пра тое, што без жадання чалавека лёс можа яго закінуць у рабскі ашыйнік, як калісь Баўтрамея Лёдніка, ці ў катавальню ў якасці ахвяры, але ніяк не на пасаду ката.
Проста пад акном завялі размову скрыпка і мандаліна. Высокі мужчынскі голас зацягнуў песеньку пра маленькую венгерскую каралеўну, якую прывезлі ў Польшчу, аддаваць замуж за старога караля. Гэта ж тая парачка з карчмы Ну, памажы ім, святая Цэцылія, зарабіць адно дукатаў, а не бізуноў.
Мы не пашкадуем нічога, цвёрда прамовіў Пранціш. І мы не змусім вас парушыць закон. Нам толькі б даведацца, што з доктарам.
Давыд паклаў на стол цяжкі мяшэчак, прыціснуў даланёй, як злоўленую мыш:
Сорак дукатаў За спатканне з панам Баўтрамеем заплацім яшчэ, колькі скажаце. І той канвалют, з трактатам Сільвія па анатоміі, які вы так хацелі, будзе ваш.
Па краёх сталешніцы цямнелі дзіркі, нагадваючы пра звычай некаторых ліцвінскіх гаспадароў прыбіваць абрусы цвікамі, каб слаўныя госцейкі не знеслі. Кат задумліва паднёс да вуснаў кубак.
Трактат варты паслугі. І тое, што вы хлеб са мной раздзялілі, таксама. Ну і каб мне такія грошы хтось падарыў дваццаць год таму, я б расплаціўся з картачным доўгам, і скончыў акадэмію, і не нарабіў тых глупстваў, што нарабіў Ваш Чорны Доктар таксама досыць нарабіў за жыццё глупстваў. Іначай не апынуўся б там, дзе апынуўся.
Слухачы напружана маўчалі.
Не, я не працаваў над доктарам. Пакуль што.
Ашмянскі кат лічыў сябе добрым рамеснікам, майстрам у сваім цэху.
Ягамосці князю Брастоўскаму было не да вязня. Яму ж за заручынамі трэба абавязкова прасачыць, а тутзамінішча. Едзь па лісце нейкага дабрадзея ў Менск Так што вашага доктара проста пасадзілі ў тое месца, адкуль ён не збяжыць.
Кат адсёрбнуў квасу і задумліва заўважыў:
Праўда, паміж прабываннем у тым месцы і маёй майстэрняй я б не ведаю, што на месцы пана Лёдніка выбраў.
Давыд і Вырвіч трывожна перазірнуліся.
Можа, пан Ігнарус будзе ласкавы ўдакладніць пра месцазнаходжанне майго пана бацькі?
Аляксандр Лёднік па-ранейшаму не даваў сабе праявіць скруху альбо страх.
Вы цікавы малады чалавек прамовіў кат.
Бліскучая восеньская муха паспрабавала сесці на ягоную лысіну, пакрытую засохлым гноем.
Ваш бацька ў Ашмянах, у замку Нябожчыцу таксама там трымаюць, у лядоўні. Ужылі mellification Мёдам залілі. Хоць гэта не вельмі надзейны спосаб. Лепей солевае расчынне in nomine натрон. Цела чалавекатое ж мяса. А доктар патрапіў у студню.
Ад няспешнасці і жахлівасці расповеду зубы скрыгаталі не толькі ў Пранціша.
Што значыцьу студню, ратуй нас, Святы Юры?
Для асабліва небяспечных злачынцаў. На маёй памяці туды толькі тры чалавекі трапіла. Адзін выжыў.
Кат спрытна прыбіў муху на сваёй галаве. Слізкая кроў і чорная плоць агіднай жамяры змяшаліся з яго плоццю.
Каменны калодзеж у сутарэннях. Калі стаць на дне, вадыпа грудзі. Вада кепская, застаялая, так што не сцюдзёная
Колькі там ужо Бутрым? перабіў Пранціш, адчуваючы ў горле горкі ком.
Пяць дзён будзе. Князь не загадваў даставаць.
Пранціш палез па кішэнях і высыпаў на стол усе манеты
Адвядзіце нас да Баўтрамея як хутчэй!
Як кажуць, не нукай, не запрэгшы
Допытных спраў майстар дужа крыва пасміхнуўся.
Я трохі чуў пра Чорнага Доктара На якія штукарствы ён ды ягоная банда здатныя Здаецца, са Слуцкага замка калісьці збягалі, дык ледзь па каменьчыках усё не рассыпалі?
Давялося даць шляхецкае словатолькі спатканне Толькі размова. Пакуль хаця б гэта
Запэўніванні ў невіноўнасці Бутрыма ашмянскаму кату былі абыякавыя. Мяжу між вінаватымі і бязвіннымі ён таксама лічыў плыткай.
Паляванне на ведзьмаўвясёлы занятак.
Мерзлы бруд бе фантанамі з-пад капытоў.
Нарадзіўся на светдык ужо вінаваты.
Вінаваты стакроць, што ў загон не пайшоў.
Між тым на вуліцы пачынаўся нейкі гармідар. Крыкі, жаночы віскат А вось і зброя, здаецца, заляскала
Куд-ды панства нясе!
Давыд ледзь утрымаў Вырвіча і Алеся, якія вокамгненна ўскочылімова зброі ўцямная і любая шляхецкаму сэрцу.
Гэта не наша бойка! Жаўнеры Штакельберга ды ашмянская шляхта счапіліся. Хай ягамосці Брастоўскаму гузакі чэшуцца.
Пранціш ледзь змусіў сябе выпусціць дзяржальна Гіпацэнтаўра і вярнуцца да размовы.
Пан Ігнарус казаў пра ліст, які даслалі падскарбію
Кат нават брывом не зварухнуўтак не заўважае хваляў тапелец.
Даслалі Што знайшлася мёртвай збеглая дачка князя. Яе спакусіў і звёз палюбоўнік, чорны маг Лёднік. І яны жылі ўвесь гэты час у граху. Пакуль чорны маг яе не забіў. І калі князь не хоча ганьбы на ўвесь свет, мусіць неадкладна забраць труп і пакараць злачынцу.
У дактаровіча запалалі шчокі, быццам ад поўхі Але штось загрукатала ў канцы калідора. На хвілю ў памяшканне ўварваліся гукі бойкі, потым сціхлі. Пачуліся крокі і злы голас, які адчытваў кагосьці, быццам бервяно пілаваў. Крокі набліжаліся. Першым паказаўся грувасткі афіцэр у мундзіры войска Багінскіх, з аголенай шабляй і збітай на бок шапкай, дужа злосны. За вайскоўцам, цвёрда пастукваючы абцасамі, рушыла кашчавая, бы штыкеціна, дама ў напудраным парыкугэта яна бесперапынна лаялася Прыхадні на пана Ігнаруса і ягоных суразмоўцаў увагі не звярнуліможа, проста не заўважылі, бо кампанія сядзела ў прыцемку.
Яснавяльможная паненка не мусіць паводзіць сябе гэтак непачціва! Паненкам нельга здымаць пальчаткі! Разразаць стылетам шнуроўку гарсэту! Штурхаць яснавяльможных панічаў! І запомніце, што вы цяпер не Агалінская, а Багінская, і ваш бацькаягамосць Міхал Казімір Багінскі!
А вось і тая, на каго гэтае буркатанне накіраванае. За злоснай штыкецінай важна тупала маленькая нявеста. Троху кірпаты носік ганарыста задраны, вусны намаляваныя сардэчкам, ясныя блакітныя вочы не выказваюць ні крыўды, ні гневу.
Раптам паненка хуценька падабрала падол сукенкі, падскочыла і трапна дала выспятка сваёй выхавацельцы. З усяе моцы. І зноў ідзе, як лялька, ручкі склаўшы.
Штыкеціна ледзь не павалілася, праляцела колькі крокаў наперад, выставіўшы рукі, быццам хацела абняць прывід.
Што што гэта было?
Княжна толькі броўку прыўзняла ў адказ:
Не разумею, пра што кажа вашамосць.
І ўчапілася б кашчавая рука кабеціны ў худзенькае плечыка нявесты, і невядома, якой экзекуцыяй скончылася б Каб не Ланцэлот, ён жа Аляксандр Лёднік. Яшчэ б ён дазволіў прыўкрасную панну ў сваёй прысутнасці крыўдзіць!