Hikoyalar karvoni
Sardor Kurbanov
© Sardor Kurbanov, 2023
ISBN 978-5-0060-3432-7
Created with Ridero smart publishing system
Adashilgan afzallik
1995-yil. Shamsiddin 15 yoshlarda.
Shamsiddin honasida chet el ashulalarini baqirtirib qoygan edi. Bu ashulalar honadan ham tashqariga chiqib, uyni oz avjiga kotargan edi. Shamsiddinning bobosi kelib honani taqillatdi, ammo ichkaridan hech qanaqa javob qaytmadi, qaytganda ham hech nima eshitilmas edi. Bobosi eshikni ochdi va ichkariga kirdi. Honaga kirganida esa, ichkarida nevarasi shunchaki yotar edi. Shamsiddin bobosini korib, tez ornidan turdi va ashulani eshitar-eshitmas qilib pasaytirib qoydi. Bobosi erkalab koyib qoydi, buncha bu galati baqiroq ashulalarni baqirtirib eshitishini. Shamsiddin esa bundan keyin ornidan turdi va borib umuman ashulani ochirib tashladi. Bobosining bunaqa gapidan hijolat bolgani uchun shunaqa qilganini anglab turardi, ammo bobosi ketgandan song yana shu ashulalariga qaytishini ichidan oziga-ozi qaror qilib qoygandi.
Bolam, bugun ubu rejalaring yoqmidi mobodo? bobosi.
Bugun bobo, dostlarim bilan kino kormoqchimiz Shamsiddin
Yana osha otgan safarga oxshagan, bizning ozimizga togri kelmaydigan hayot tarzini korsatadigan kinolarmi?
Kinoga oxshagan kino ular bobo, dostlarim bilan sanatdan bahra olamiz bobo hijolat bolib gapirdi Shamsiddin
Mayli bolam, bugun ham taklif bilan kelgan edim. Bir paytlar kichkinaligingda eshitishni yoqtirganingdaka, hayotimdan har xil hikoyalar aytib beraymi yoki kitoblar oqib beraymi, deya kelgan edim.
Bilmasam bobo, dostlarim bilan kelishib qoygan edim deya Shamsiddin biroz sukunatdan keyin javob berib qoydi. Bobosi ham uning dostlari bilan kelishib qoygani uchunmas, ozidan hohish tashqariga oldindaka otilmayotganini korib, mayli, deb qoya qoldi.
Shamsiddin bobosi ketgandan song, bobosining har hafta shunaqa kelib harakat qilayotganini eslar, negadir rostan ham, kichkinaligidaka bobosining hikoyalari va oqib beradigan kitoblari unda qiziqish uygotmayotganlarini ham anglab yetar edi. Aniqrogi u buni ancha oldin anglab yetgan edi, ammo yana osha paytlarga qaytishga qiziqish paydo ham qilmas edi.
2015-yil. Shamsiddin 35 yoshda.
Shamsiddin ishhonadan qaytib kelyapdi. U metroda kelar ekan, qolida kitob bilan iloji boricha vaqtni unumli otqizishga harakat qilardi. Lekin qancha harakat qilmasin, faqat shu ishga borganda va qaytganda vaqt bor, ish payti esa vaqtni albatta ishga ajratish kerak. U kitobni oqir ekan, hayollaridan xotiralar ham shamolday kezib otib ketar edi. U eslashda davom etar edi, bolaligida, balogatga yetganida, ospirin yigitligida qancha vaqti bor edi, lekin ularni nimalarga sarfladi. Javobi esa atrofida edi. Kozini biroz kotarib metrodagilarga nigoh tushirdi. Atrofdagilar esa band edilar, telefon bilan band edilar, albatta hammasi emas, biroq kopchiligidir. Telefonda esa yoshlar, hatto bazi yoshi kattalar, ogil bola va qizlar, hammasi telefonda nimadir kino korish bilan, klip korish bilan, serial korish bilan, oyinlar va ilovalar bilan mashgul edilar. Bu narsa unga yana ozining otmishini eslatdi, hozir esa umrini ancha qismini otkazib yuborgani, ha yashamagani, otkazib yuborgani yana tamgadaka peshonasiga yopishtirilganligi esiga tushdi. U bir xil insonlarni quloqchinda korib qaror chiqarishda shoshilmas edi, chunki bazida ozi ham quloqchinda audiokitob eshitishni yaxshi korardi. Togri yana bazilar telefonda kitob oqishar edi, ammo kitob oqigan va boshqa narsa bilan shugullangan odam yaqqol korinib turardi.
Shamsiddin uyiga keldi. Farzandlaridan biri telefonni ilovasida har xil videolarni korib otiribdi. U ogliga gapirdi, koshki edi onda-sonda chalgish uchun tomosha qilsang, ammo har kuni vaqtingni shunda sarflashing shartmas-ku, dedi. Ogli ham, hech nima qilmaydiku dada, dedi va yigishtirdi, lekin Shamsiddin yonidan ketishi bilan tezda yana telefonga yopishib oldi. Ikkinchi farzandi esa kompyuter oldida otirardi va kompyuter oyinlarini oynar edi. Qoshimchasiga har xil manoli ashulalarni ovozini kotarib qoygan edi. Unga ham, bu oyinlarni kuniga bir soatdan oynash oshmasin, deb gapirmaganmidim oglim, keyin faqat bolar bolmas ashulalarni eshitma demaganmidim, deb sal jiddiy gapirdi. Buni korgan ogli tez kompyuterni va ashulani ochirdi. Oshxonaga borishi bilan kozi yoniq turgan televizor, undagi qanaqadir garb seriali, buni tomosha qilib otirgan hotini va qiziga tushdi. Bu holni yillar davomida kuzatib kelayotgan bolgani uchunmi, balki televizorda serialning qahramonlari qiz bola va ogil bola ochiq-sochiq kiyinib, sevgimiz abadiy bolsin, deya kechqurun sayr qilib yurganlarini hotini kichkina qiziga ham korsatib otirgani uchunmi jahli vulqonga oxshab otildi. Stol ustida turgan idishlarni sindirib tashlagisi keldi, ammo ozini qolga oldi. Men senga kichkina qizimiz bilan bunaqa seriallarni tomosha qilma, demaganmidim dedi. Hotini esa, dadasi azgina koryabmiz, dedi. Shamsiddin, ochir televizorni, dedi. Televizor ochgan edi, qizi yiglay boshladi, korgisi kelayotganini harhasha qilib. Nimagadir Shamsiddinda tuzatib bolmaydigan hissiyotning paydo bola boshladi. Oz vaqtida bobosi unga sal kam har kuni kelib togri narsani korsatishga harakat qilardi. Hozir shu damlarni esiga soldi va osha vaqtlar, otmishni orqaga qaytarmoqchi boldi. Ammo teran fikrlab olgan inson sifatida tushunib yetardiki, buning iloji yoq. Tushunib yetardiki, Alloh vaqtida hammaga imkon beradi, unga ham imkon berilgan edi, balki yana imkon berilar, Shamsiddin buni bilmas edi, bu faqat Allohga ayon edi. U oylab qoldi, balki bunaqa umidsizlik bilan Alloh korsatib qoymoqchidir, oz vaqtida bobosini qanaqa umidsizlikka tushurganini, balki sinovdir, balki jazodir. Shamsiddin bularning sababini qidirar edi, vaqtida ota-onasini biznesga berilib ketishi va Shamsiddin bilan unaqa jiddiy shugullanishmaganidir yoki ozi umuman haqiqiy narsalarni ilgamaganidir. Ichidan qaysidir tarafdan bu shunchaki oddiy narsalar, bular hayotingni bulgamaydi, degan ovoz kelardi. Boshqa tarafdan esa, zalolatni kopchiligi shu oddiy narsalardan boshlanadi, degan ovoz kelar edi. U ozini charchaganini his qildi va hech nima yemasdan uhlashga qaror qildi.
2035-yil. Shamsiddin 55 yoshda.
Juma kuni edi. Shamsiddin sochlari oqarib, qarilik chegarasiga borib qolgan edi. U jumadan qaytayotgan edi. Har jumada duolarni tilash vaqti kop bolar edi. Bu safar ham kam duo qilmadimi ekan, deb hayol surib uyiga keldi. Uyga kelsa hech kim yoq. Qizini turmushga chiqargan, ikkita oglini uylantirgan edi. Hotini har kuni dugonalari bilan gapda, ikkita oglini ozi ham, hotinlari ham ishga berilib ketishgan va kuni bilan uyda bolishmaydi, ozi esa nafaqada ilm olish bilan ovora. Har doimgi yashash ahvoli.
Biror soat otdi va nevaralari maktab va oqishdan kela boshladi. Birlari 10 yosh, birlari 1617 yoshlar atrofida. Kelishlari bilan Shamsiddin bobosining oldiga yugurib borishardi. Uni quchoqlab, jilmayishardi. Asr vaqti bolib qolgan edi, birga asr namozini ado etishdi. Keyin bobolari bilan birga choy ichib, kitob mutolaasiga tushib ketishdi. Shamsiddin bobosi esa Allohga shukronalik keltirar edi, shukronalik keltirishining sababi esa bu yosh nihollarni tarbiyalarini ota-onalarini tashlab qoygan edi, lekin Alloh unga umr berishda davom etardi, shu yosh nihollarni togri, parvarishlab ostirishida. U oziga-ozi gapirib qoyardi, InshaAllah buning oxiri xayrli boladi, deya.