100 ________ ________
1000 ________ ________
5. Вставьте пропущенное слово:
İlk önce vurulan beş yüz kırbaç ona değil arkasında bulunan değdi.
Ответы
1. beş yüz 500
2.
1) 85 seksen beş
2) 24 yirmi dört
3) 60 altmış
4) 759 yedi yüz elli dokuz
5) 5 beş
6) 2016 iki bin on altı
7) 96 doksan altı
8) 7 yedi
9) 49 kırk dokuz
10) 3579 üç bin beş yüz yetmiş dokuz
3.
1) yüz 100
2) on altı 16
3) yüz otuz yedi 137
4) seksen dört 84
5) on beş 15
6) altmış bir 61
7) kırk dört 44
8) seksen 80
9) yetmiş beş 75
10) doksan sekiz 98
4.
1 bir birinci
2 iki ikinci
3 üç üçüncü
4 dört dördüncü
5 beş beşinci
6 altı altıncı
7 yedi yedinci
8 sekiz sekizinci
9 dokuz dokuzuncu
10 on onuncu
20 yirmi yirminci
30 otuz otuzuncu
40 kırk kırkıncı
50 elli ellinci
60 altmış altmışıncı
70 yetmiş yetmişinci
80 seksen sekseninci
90 doksan doksanıncı
100 yüz yüzüncü
1000 bin bininci
5. cinlere; cin джинн
Alpamış
Kongratlarm beyi Alpunun Baybörü ve Baysarı adlarında iki oğlu vardır. Ancak bu ikisinin de çocuklan olmaz. Bu yüzden her fırsatta toplum tarafından aşağılanırlar. Bu duruma çok üzülen Baybörü ve Baysan kırk gün Tannya yalvarırlar. Bir süre sonra Baybörünün bir oğlu ve bir kızı olur. Oğlana Hakim Bek, kıza Kaldırgaç adını koyarlar. Bir süre sonra Baysannın da bir kızı olur. Bu kıza da Ay Barçın adını verirler. Bir gün bir derviş gelir ve onlara Büyüdükleri zaman Hakim Bek ile Barçın evlenecek. Hakim Bek ileride çok büyük bir kahraman olacak. der ve gözden kaybolur. Aradan yıllar geçer ve Hakim Bek çok güçlü bir delikanlı olur. Çok güçlü olduğundan dolayı ona Alpamış adını verirler.
Kongrat kabilesinin başkanı olan Baybörü, zalim ve merhametsiz bir beydir. Kardeşi Baysan, onun zalimliklerine daha fazla katlanamaz ve Baybörüye başkaldınr. Böylece Kongrat kabilesi ikiye ayrılır. Baysan, ailesini ve adamlannı toplayıp yola çıkar. Altı ay yolculuktan sonra, Kalmuk Hanı Tayca Hanın yanına gider. Tayca Han, onların Kalmuk topraklarında yaşamalarına izin verir. Aradan yıllar geçer, Barçın büyür ve çok güzel bir kız olur. Barçın sürekli Alpamışın yolunu gözler. Alpamıştan başka kimseyi istemediği için bütün evlilik tekliflerini reddeder.
Bir gün Barçın, Alpamışa bir mektup yazar ve ona durumu anlatır. Mektubu okuyan Alpamış hemen yola çıkar ve Kalmuk ülkesine varır. Orada amcası Baysarıyı bulur ve çeşitli mücadelelerden sonra Barçın ile evlenir. Alpamış, Barçını ve Kongrat halkını alıp ülkesine doğru yola çıkar. Ancak ağabeyi Baybörüye çok kızgın olan Baysan onlarla gitmez ve Kalmuk ülkesinde kalır.
Amcası ve kayınpederi olan Baysarının Kalmuk ülkesinde kalması Alpamışın içine sinmez. Alpamış, Baysarıyı oradan alıp kendi yurduna götürmek ister. Babası Baybörü engel olmaya çalışsa da Alpamış 40 yiğidiyle birlikte Kalmuk ülkesine doğru yola çıkar. Uzun bir yolculuktan sonra Kalmuk ülkesine ulaşır. Orada düşmanları ona tuzak kurarlar ve Alpamışı derin bir kuyuya atarlar. Etrafta Alpamışın öldüğü haberi yayılır. Haber Barçının kulağına kadar gelir. Barçın, çok üzülür ve günlerce yas tutar. Bu sırada Barçının bir oğlu olur; çocuğun adını Yadigâr koyarlar.
Alpamış, kuyuda yedi sene kalır. Bir gün, kuyuya yaralı bir kuş düşer. Alpamış kuşu tedavi eder. Bir mektup yazıp kuşun kanadına bağlar ve kuşu salıverir. Kuş, mektubu Alpamışın kız kardeşi Kaldırgaça ulaştırır. Kaldırgaç mektubu okuyunca hemen Alpamışın yakın dostu Karacana haber verir. Karacan, Alpamışı kurtarmaya gider. Bin bir zorlukla kuyuyu bulur. İpekten halatla Alpamışı yukarıya çekmeye çalışır. Ancak Alpamış kurtarılmayı istemez, ayaklarını kuyuya dayayarak Karacanın işini zorlaştırır. Karacan eli boş geri dönmek zorunda kalır[11]
Примечания
1
Tanrı Тенгри, небесный дух; верховное божество неба
2
kağan (каган) высший тип правителя в кочевой иерархии
3
Gökçe Deniz озеро Севан
4
Aradan cok uzun zaman gecmiş. Много времени прошло с тех пор.
5
kopuz гопуз, струнный музыкальный инструмент.
6
Beni affet. Прости меня.
7
Belki de korkudan ölürdün. Ты, возможно, мог бы и умереть от страха.
8
Semerkant Самарканд
9
sofra скатерть-самобранка
10
seccadeleri молитвенные коврики
11
Karacan eli boş geri dönmek zorunda kalır. Караджан вернулся домой с пустыми руками.