Але цяпер там была толькі цемра. Тая самая цемра, якой некалі баяліся першабытныя людзі – і таму прыдумалі агонь.
«Высакавата, – сказаў я. – Нават для Кабінетыча. Я б дакладна не рызыкнуў».
«Ня ведаю, як вы… – сказала Юля і села за стол. Цяпер сьвечка гарэла толькі ў яе, і яна пачувалася галоўнай. – А я ду-ужа хачу пачытаць, што ён там пісаў. Што там за раман такі».
«Ты што? – сказаў я, саскокваючы на падлогу. – Хіба можна чытаць чужое?»
«Можа, у ім разгадка? – сказала Юля. – Можа, Кабінетавіч там напісаў пра свае пляны. Куды ён падзеўся і дзе яго шукаць. І наогул, калі ён піша гэты свой раман, значыць, хоча, каб яго прачыталі. Інакш навошта яму наогул яго пісаць?»
Яна паставіла сьвечку на стол і зручней уладкавалася ў крэсьле. Мы з Анцікам сталі абапал яе і ўперыліся вачыма ў экран. Файл з раманам Кабінетыча доўга шукаць не давялося, ён там быў толькі адзін, проста на працоўным стале. І назва ў файла была такая, што не пераблытаеш:
раман. docx
Юля адчыніла файл, і мы не паверылі сваім вачам.
На экране было ўсяго толькі тры словы!
Усяго тры.
«Ну нічога сабе», – расчаравана сказала Юля.
«Вялі-ікая, то-оўстая кніга… – перадражніў мяне Анцік. – Ён што, цэлы вечар тут сядзеў, каб напісаць тры словы?»
«Адкуль мне ведаць, – сказаў я. – Можа, у яго не ішло. Ты і столькі не напішаш, калі цябе пасадзіць раман пісаць».
«Напішу! – сказаў Анцік. – Я табе такі раман за сэкунду напішу, нават большы, чым у Кабінетыча!»
«Мне вось што цікава… – сказаў я, бо і праўда ня мог дапяць, што адбываецца. – Усе прачыталі, што тут напісана?»
«Гэта не па-нашаму», – сказаў Анцік.
«І гэта не па-ангельску, – сказала Юля. – Нейкія незразумелыя літары».
«Вось! – сказаў я. – Гэта шыфр. Наш Кабінетыч пісаў шыфрам. А гэта значыць…»
«Гэта значыць, ён пісаў тут зусім не раман», – хутка прамовіла Юля. – Ён усіх падмануў.
«Не раман? А што тады?»
І тут у дзьверы пазванілі – рэзка і настойліва!
Я нават падумаць ня мог, што наш добры дзьвярны званок можа так жудасна гучаць. Нібы піла.
Юля ажно падскочыла ў крэсьле, а мы з Анцікам кінуліся ў розныя бакі.
Званок яшчэ раз разьдзёр цемру кватэры, а потым зрабілася ціха.
«Юля! Анцік!» – паклікаў я шэптам, седзячы за ложкам.
«Я тут», – азваўся Анцік аднекуль з-за камоды.
«А я тут», – ціха сказала Юля. Я падняў галаву і пабачыў, што яна ўсё гэтак жа сядзіць за сталом. Можна было падумаць, што ёй зусім ня страшна, але я бачыў, як яна ўчапілася ў падлакотнікі – быццам яе спрабавала выцягнуць адтуль нейкая невядомая сіла.
«Спужаліся? – шапнула Юля. – Я таксама».
«Дзіўна, – сказаў я. – Электрычнасьці няма, а званок працуе…»
«Як такое можа быць?» – усхліпнуў Анцік.
«Ты што, плачаш?»
«Я? Я ніколі ня плачу! Гэта проста соплі», – шмыгнуў носам Анцік, высунуўшыся з-за камоды.
«Можа, там на пляцоўцы Кабінет Кабінетавіч? – сказаў я. – Можа, ён ключы забыўся?»
«Давайце адчынім!» – узрадаваўся Анцік.
«Не, – сказала Юля. – Трэба спачатку схадзіць на разьведку. Толькі ціха!»
Яна спусьцілася на падлогу і стала на кукішкі. Я нехаця зрабіў тое самае, а потым і Анцік вылез са свайго ўкрыцьця. І мы папаўзьлі ў калідор, а адтуль да дзьвярэй.
«А чаму мы паўзем? – спытаў Анцік. – Маглі б проста…»
«А раптам нехта глядзіць у вокны? – сказала Юля. – Толькі і чакае, што мы сябе выдадзім».
«Хто?» – прашаптаў з жахам Анцік.
«Ты што, кніжак не чытаеш? – спыніўся я, павярнуўшы да яго галаву. – Можа, яны думаюць, што нікога няма дома. Ці што тут дарослыя. А калі даведаюцца, што тут дзеці…»
«Хто даведаецца? – ледзь не расплакаўся Анцік. – Хто? Лявон, скажы, хто?»
«Гэтага мы ня ведаем. Усё, маўчы».
Мы дапаўзьлі да дзьвярэй і прыслухаліся. Спачатку нічога не было чуваць, але калі маё сэрца трохі суцішылася, я зразумеў, што радавацца рана. Там, на пляцоўцы, нехта быў, нехта чакаў і дыхаў, стоячы проста перад дзьвярыма – і таксама прыслухоўваўся, спрабуючы нас пачуць.
«Можа, усё ж адчыніць? – прашаптаў Анцік. – Можа, гэта мае бацькі? Або Юліны?»
«Не, яны б пазванілі спачатку, – адказаў я таксама шэптам. – Давайце пачакаем, ён пастаіць і сыдзе».
Але той, хто стаяў за дзьвярыма, не сыходзіў. Замест гэтага ён яшчэ раз пазваніў – доўгім, пранізьлівым званком, ад якога ў мяне зноў закалацілася сэрца.
«Хто там?» – раптам сказаў Анцік сваім гучным голасам, якім ён славіўся на ўсю школу. Юля схапілася за галаву, але прамахнулася і трапіла мне ў нос. Я ўскрыкнуў ад болю – і, вядома, адразу выдаў сябе.
«Гэта ваша суседка, – радасна, нібы толькі і чакаў, прамовіў з пляцоўкі нечы тонкі голас. – У вас таксама сьвятла няма?»
«Няма», – сказаў я.
«Вось жа паскуднікі, – залапатаў тонкі голас. – Надакучылі ўжо сваімі аварыямі! За што мы толькі грошы плацім! А вы ня ведаеце, гэта ва ўсім раёне няма, ці толькі ў нашым доме?»
«Гэта падстанцыя», – сказаў я няўпэўнена. Я ня ведаў, што значыць «падстанцыя», але так казаў тата, калі ў доме здараліся гэткія адключэньні.
«Пакліч некага з дарослых, – сказаў голас. – Я б пазычыла ў вас сьвечку і запалкі, бо ў мяне яны скончыліся, а з маім зрокам хадзіць па цёмнай кватэры проста небясьпечна».
Усё гэта гучала, здаецца, цалкам пераканаўча, і я ўжо пацягнуўся да замка, каб павярнуць у ім ключ. Але ў апошні момант перадумаў. Бо ў гэтым тонкім голасе была нейкая незразумелая, злая радасьць і нецярплівасьць. Нібы тая, што была на пляцоўцы, сама і адключыла электрычнасьць.
«Ну адчыняй жа», – сказаў голас і ручка дзьвярэй раптам заторгалася проста ў мяне перад носам. Юля і Анцік ускочылі – іхныя твары былі вельмі блізка, і я бачыў, што яны круцяць вачыма, каб я ні ў якім разе не адчыняў.
«Мы ўжо сьпім», – сказаў я, ня ведаючы, што рабіць.
«Як жа сьпіце, калі ў вас сьвечка ў спальні гарыць», – сказаў голас.
«А адкуль вы ведаеце?» – спытала Юля.
«Інтуіцыя, – прамармытаў голас. – О, я чую, што вас там трое. Трое дзяцей і ніводнага дарослага?»
«Мама і тата сьпяць, – сказаў я. – Я ня буду іх будзіць».
«Бедныя дзеці, адны ў цёмнай кватэры, – сказаў голас і мне падалося, гэта было сказана з усьмешкай. – Страшна, напэўна, сядзець там у цемры? Адчыніце, я пасяджу з вамі, пакуль вы адны. Мы запалім сьвечкі і прыгатуем штосьці смачнае, напрыклад, маркоўны пірог. Зварым глінтвэйн і будзем расказваць страшныя гісторыі. І я буду гладзіць вас па галовах. А потым вы засьняце, а калі прачняцеся, на вуліцы будзе ўжо сонечна, і вы забудзеце ўсё, што адбылося. І кожны з вас вырасьце разумным і сьмелым, багатым і пасьпяховым… А потым вы ажэніцеся і ў вас будуць дзеткі… Калі, вядома, вы адчыніце мне зараз дзьверы і пусьціце пасядзець з вамі, і перастанеце ўпарціцца! Хіба вас гэтаму вучылі: кідаць блізкіх сваіх у бядзе?»
«Мы не адны, – сказала Юля. – У нас Кабінет Кабінетавіч сядзіць у кабінэце і піша раман. Вось зараз паклічам яго, і ён вам пакажа, як пужаць дзяцей».
«Ох, дзетачка мая, – адказаў голас. – Думаеш, калі б у вас дома былі дарослыя, яны б дазволілі вам стаяць каля дзьвярэй і размаўляць з суседзямі? Гэта зусім не дзіцячая справа».
«А чаму б вам не пазваніць у суседнюю кватэру? – спытаў я. – Там вам адчыняць і пазычаць сьвечку. А нас пакіньце ў спакоі, калі ласка. Я зараз у міліцыю пазваню».
«А ты няветлівы хлопец, – цяпер ужо злавесна сказаў голас. – У міліцыю… Ну пазвані, пазвані. Калі пасьпееш!»
І тут ручка дзьвярэй нібы ашалела, яна заторгалася, нібы жывая, яна рвалася і ляскала, яна вішчала і білася ў замку, быццам хацела скінуць яго зь сябе, як шкарлупіньне.
Мы кінуліся ў мой пакой і забіліся за канапу.
«Званю ў міліцыю! – прашаптаў я. – Пакуль ня позна!»
Я намацаў на канапе тэлефон і пачаў набіраць лічбы, але з жахам пабачыў, што апарат ужо зусім разрадзіўся.
«Можна адаслаць бацькам паведамленьне па інтэрнэце! – прашаптала Юля. – Ой, што гэта? Чуеце?»
Мы вызірнулі з-пад канапы. Недзе паблізу і праўда чуўся дзіўны грукат. У кватэры адбывалася штосьці незразумелае.
«У вас моцныя дзьверы? – спытаў Анцік. – Скажы, што яны жалезныя!»
«Жалезныя, – сказаў я. – Сталёвыя! Тата з мамай аддалі за іх пяцьсот баксаў».
«А мой тата кажа, што гэта глупства, ставіць жалезныя дзьверы, калі ў цябе няма чаго красьці».
«Як жа, няма, – сказала Юля. – А мы? Што гэта за гук?»