Пасля цвёрдых эмацыйных слоў лейтэнанта Сядова Алесь неахвотна ўстаў з крэсла. Ён стомлена, не адводзячы вачэй ад лейтэнанта, працягваў думаць пра сваё. Алесь некалькі секунд памаўчаў, потым не паверыўшы словам старэйшага па званні, абыякава спытаў:
Хто, я?
Не, Агуркоў! Ну, вядома ж, тызбярыся ўжо Траўнік! Хутчэй наверх! Не чуў ці што, лекар патрэбен! з больш павышаным тонам у голасе адказаў Сядоў.
Лейтэнант чужа і з прывідам паглядзеў на радавога. І Алесь, бачачы варожы твар лейтэнанта, не стаў пярэчыць яму.
Слухаюся! выразна сказаў ён.
Алесь хутка пабег услед за радавым Зуйко да лесвіцы.
У вялізным пакоі першага паверха засталося трое салдат.
Агуркоў!? запальчыва, але не гучна звярнуўся лейтэнант да маладога. Працягвай несці службу. Сачы, што адбываецца за вокнамі. з прыкрасцю ў галаве і са звычкай аддаваць загады, вымавіў Сядоў. Не салдаты, а нейкія дзеці
Цалкам так сказаў Мельнік, адыходзячы да крэсла, на якім сядзеў Алесь.
Лейтэнант злосна пакруціў галавой, выцер вусы і вярнуўся да Мельніка. А той, сеўшы на крэсла, адразу ж вырашыў змяніць напружаную атмасферу ўнутры лейтэнанта.
Ну, расказвай, дзе цябе насіла,як дабіраўся сюды? ахвотна завёў размову Леанід. Я вось, праз дзесяць ці пятнаццаць хвілін, адразу выйшаў на капітана. Гляджу, а з ім ужо Зуйкомабыць, побач прызямліліся. Ну, а потым мы хутка і акуратна дабраліся сюды да світанняа колькі мёртвых мы бачылі. Усіх шкада: і сваіх, і чужыхусё ж людзі. Такія ж, як мы. Адправілі нас забіваць без волі. Але з выбарам! На фронт, альбо смяротнае пакаранне за здраду. А тут, на вайне, ёсць шанец выжыць Ну, а што рабіць, сам ведаеш, у палон ужо не бяруць! У бітвах так: альбо цябе заб'юць, альбо ты іхвайна складаны і хворы трагічны механізм не змаўкаў Мельнік.
Сядоў слухаў яго цяжкі аповяд, а затым, быццам адкінуўшы ўсе яго словы, спытаў:
А Агрукоў што?
А што, Агуркоў!? Ён раней за ўсіх тут апынуўся. Быццам парашут прама ля будынка яго пасадзіў. Малайчына хлопец, толькі вось
Лейтэнант, змяніўшы выраз твару, перабіў гаворку Мельніка.
Усё зразумела! сказаў Сядоў, не жадаючы слухаць занадта шмат пра Івана.
Ну, а ты што? спытаў Леанід.
А мне ж што расказваць? Вецер, гад такі, аднёс мяне ў бок. Прызямліўся я, вядома, удала, прама на футбольнае поле. А вось ісці гэтак доўга я не планаваў. Ноч. Усюды такая ж разруха, трупы цывільных і салдат. Начная цішыня. Чуў кулямётныя стрэлы. Потым зноў цішыня. Дождж. Ішоў гадзіну, затым наткнуўся на ворага, але я з ім хутка расправіўся: аднаму кулю ў шыю, іншаму ў тулава і ў галаву, каб ужо дакладна. Потым яшчэ дзве гадзіны па бруднаму палігону. А на досвітку сустрэў Траўніка. Ледзь не застрэліў яго, нечакана ён паказаўся сярод абломкаў, прама перад носамвыскачыў, раскрыўшы свае шырачэнныя вочы Бачыў Божа, ледзь не застрэліў яго!
Спалохаўся, значыць, самы бясстрашны салдат нашай арміі?! дадаў Мельнік, па-сяброўску ўсміхаючыся над лейтэнантам.
Ідзі тыне спалохаўся я! А вось радавы Траўнік яшчэ як Задрыжаў увесь, спалоханы такі, ледзь было не зваліўся з ног. казаў і размахваў рукамі Сядоў, Ну я і павёў яго за сабой. Ты ж ведаеш, я не кідаю таварышаў. Ішлі мы ўдваіх, а ён як прыстане да мяне са сваімі пытаннямі: то ён пытаўся пра пілотаказаў, што тая, на маці ягоную падобная. злёгку засмяяўся, у канцы прапановы, лейтэнант, а затым, нетаропка прадоўжыў гаварыць. То пра нейкага худога мужчыну ў акулярах. Увогуле, ён сапраўды кагосьці шукае. Дзіўны нейкі, быццам не салдат зусім. Усё распытваў пра вайну, пра мяне. Паводзіў сябе падазрона! Нават вось зараз лекарам сябе не палічыў. Трэба будзе паназіраць за ім
Ты ж ведаеш, як ён трапіў у атрад? Я вось толькі з самалёта памятаю яго Мабыць, мы заходзілі ўсе разам на борт!? Так? дадаў падазрэнняў радавы Мельнік.
А ты маеш рацыю. Нешта з памяці выпала, не памятаю, каб ён быў з намі на агульным сходзе перад заданнем. занерваваўся лейтэнант і дастаў з кішэні пачак цыгарэт.
Можа шпіён які?
Хто ж яго ведае. Аднаму Богу вядома Магчыма, «зялёныя» нешта паабяцалі яму. Вось і працуе на ворага. Пазней пра яго ў капітана спытаю. Сядоў памаўчаў з хвіліну, затым дадаў: Будзеш цыгарэту?
Мельнік не адмовіўся. Закурыў. Рабіў кароткія зацяжкі, выпускаючы белы дым. Ён знаходзіў усё новыя тэмы для размоў. Усё з той жа нястрыманасцю гаварылі гэтыя двое, а таксама лёгкім позіркам сачылі за тым, што робіцца ў шэрым будынку.