- Гэлька - конь! Добрая жонка будзе!
- I ты, як матка: "конь, конь"! - раззлавалася Iрэна. - Дэбiлы калгасныя! Iншых размоў няма!
...Крыху прыйшла да сябе Iрэна толькi ў храме. Цiшыня i супакаенне душы апанавалi ўсю яе. Тамарка прытулiлася збоку i шапнула:
- Iрэначка! Мне сёння манастыр снiўся, быццам мы з табою да Аленкi ездзiлi ў Полацак... I мяне анёлы падхапiлi i панеслi высока-высока, далёка-далёка адсюль! Так хораша было!..
...Пасля таго як прыехалi дадому, свякруха ўздумала перанесцi на гару варэнне. Яна падавала банкi Тамарцы, а тая ставiла iх у плеценую кадушку.
- Навошта вам гэтулькi варэння? - нервавалася Iрэна. - Леташняе засталося - не паелi!
- Што ты ў нашым жыццi разумееш! - буркнула свякруха. - Жыта скончыцца, пшанiца скончыцца, буракi i бульба скончацца, з чаго тады гарэлку гнаць? Вось варэнне i выручае! У каго яго няма, дык з парашка для мыцця бялiзны гоняць. Гарэлка - наша выручалачка! Вось сёння хлопцы ў лес за дровамi паехалi, прыедуць - налiць трэба! Што я буду глядзець на тое свята, што Пакровы сёння? Праца перш за ўсё, без працы ў вёсцы здохнеш з голаду!
- Хутка вашы хлопцы без чаркi i вядра вады ў хату не прынясуць! Прывучылi да гарэлкi!
- Ваду насiць, гной выкiдваць - жаночая справа, - адказала свякруха. - Мае хлопцы нi разу ў хляве не былi, i я ганаруся гэтым, значыць, я ладная гаспадыня. Мужык ля каня павiнен быць! Сама б вучылася гарэлку гнаць, павучальна дадала свякруха. - Мы памром, дзе тады гарэлку возьмеш, купляць будзеш?
Яна ўзвалакла на плечы мех з гарбузамi i крыкнула ўгару:
- Тамарка, цягнi мех!
- Вы лепш па аднаму гарбузу давайце, - адказала тая. - Мне нельга мех падымаць!
- А каб трасца на цябе! - раззлавалася мацi. - Ты чула, што Гельтруда сказала: цягай, нiкога не слухай! Разумную дзеўку паслухай, Гэльку, чым тых дактароў ды Iрэну! Цягнi, бляха, а то заб'ю!
I Тамарка са страхам узялася за мех... 3атым другi, трэцi... Перацягала ўсе.
Вечарам прыехаў бацька з хлопцамi з лесу, разгружалi дровы. Мацi насмажыла сала, кiнула ў мiску салонiкаў i паставiла буталь гарэлкi. Старэйшы, Цiмох, пацiраў задаволена рукi i мацюгаўся ад радасцi, церабiў сваю падраную свiтку, затым высмаркаўся на вiлошнiкi, крэкнуў i перакулiў чарку. Зацягнуўся цыгарэтай. Усунулася ў дзверы ягоная жонка, Надзя, у такой жа падранай бруднай свiтцы.
- Вось i пераапрануцца няма калi з-за працы, мама! - уздыхнула яна. Сёння карову пакрывала.
- Анягож, Надзька, - падтакнула свякруха, - iншы раз i валасы расчасаць няма калi. У чатыры гадзiны ранiцы падымаешся i цэлы дзень, як белка ў коле, круцiшся! А мая свiнка ўжо пабегала! Цяпер усе чацвёра пакрылiся, слава Богу! I кароўкi ўсе пакрылiся, от слаўна!
Трое малых дзяцей Цiмоха соўвалiся туды-сюды ля стала. Цягалi хлеб i скваркi, а большы нават адглытнуў з бацькавай чаркi.
- Не крычы! - засмяялася свякруха. - Няхай прывыкае - мужчына расце!
- А я бачыў, як певень на курыцы сядзеў! - паведамiў малы.
Свякруха i Надзька зарагаталi.
- I яшчэ, як бацька на матцы! - дадаў хлопчык.
Надзька схапiла папругу i пагналася за малым, той юркнуў у другi пакойчык. Надзька падсела да стала, чокнулася са Сцяпанам i свёкрам i кульнула чарку.
- А чаму гэта Халiмон не iдзе выпiць, - пацiкавiлася мацi, якая ўвесь час да стала не садзiлася, толькi з замiлаваннем пазiрала на сыноў ды падлiвала ў буталь гарэлку.
- Верка пiць не дае! - паведамiла Надзька.
- Сучка! - раззлавалася мацi. - Сына да мяне на чарку не пускаць!
I пабегла за Халiмонам. Той з'явiўся хутка, з жонкаю, якая, надзьмутая i сярдзiтая, села за стол, кульнуў чарку адну за другою i заспяваў: "Ой, мороз, мороз!" Браты i бацька падхапiлi i загарланiлi на ўсю хату: "Не морозь меня, моего коня!.."
- Ты, Верка, такога больш не рабi! - павучальна пачала свякруха.