− Нікуды не пойдзеш! − ціха, але цвёрда сказаў сяржант. − І давай рыхтавацца. Каб нічога ні ў каго не брэнькала, паўзці будзем. Зразумела? Разыдзіся!
Шэрыя постаці ў чорным доле заварушыліся, Рыбчонак, лаючыся, пайшоў на сваё месца. Няроўны моўчкі пачаў нацягваць на ватоўку шынель. Гушчын затрымаўся і, слінячы цыгарку, разважаў:
− Каб от «кацюша» сыграла разок, для духу хоць бы. А то што пяхота без аруддзяў − мухі!
«Здаецца, не заўпарцяцца, − з палёгкай падумаў сяржант. − Разумеюць хлопцы, паслухаюцца. Ось толькі Рыбчонак!..»
− Нічога, Гушчын, − сказаў ён услых. − Можа, як-небудзь управімся. Патроны ёсць?
− Ды патронаў хопіць. О, паўторбы, − салдат варухнуў плячамі, і ў рэчмяшку коратка і важка лязгнула. − Я не дужа таго… бэхаю. Ашчаджаю.
− Ну добра. Тарасікаў, давай хутчэй, браце, набіваць стужкі. Колькі ў нас, тры пустых?
− Тры, − ціха пацвердзіў Тарасікаў і закашляўся сухім адрывістым, бясконцым кашлем. Сяржант і салдат заклапочана паглядзелі на яго.
− Прыкіпеў ты недзе, хлопча, − заўважыў Гушчын. − Як тая нямецкая зянітка: цяў ды цяў.
Жаркоў занепакоіўся:
− Як жа ты гэта з такім кашлем да атакі дацерпіш? Ты ж нас дэмаскіруеш. Га? Можа, цябе ў санчасць адправіць?
− Не ведаю, − перацяўшы кашаль, сказаў Тарасікаў. − Можа, патрываю як-небудзь.
− Ну глядзі.
Яны падышлі да «гарунова», які, прыладжаны ўжо да агню, стаяў на раллі. За ім чарнеў неглыбокі яшчэ акопчык для дваіх. Тарасікаў узяў з долу рэчмяшок з патронамі і пачаў паціху лязгаць скрынкамі, вымаючы пустыя стужкі. Жаркоў прысеў побач.
− Ну як ты, пасмялеў хоць трохі? − запытаўся ён у свайго памагатага.
− Дзе там! − адказаў Тарасікаў. − Аж дагэтуль дрыготка. Хоць ты што…
− Нічога, пройдзе, вядома, спярша.
− Не праходзіць нешта, − журботна азваўся Тарасікаў і ўздыхнуў. Ён пачаў напіхваць у брызентавую стужку патроны, і было відаць, як дробненька дрыжэлі ў змроку яго белыя пальцы.
Толькі тыдзень назад, перад самым наступленнем Тарасікаў са шпіталю прыйшоў у гэтую роту. Здарылася так, што яшчэ не даехаўшы з тылу да фронту, ён трапіў дзесь пад бамбёжку, быў паранены, а галоўнае, напалоханы і цяпер баяўся кожнага стрэлу і кожнага выбуху. Па натуры ж ён быў хлопец шчыры і не таіў сваёй страхавітасці. Гэта спадабалася Жаркову, і сяржант займеў у сабе ўпэўненасць, што страх урэшце мінецца, а шчырасць і добрасумленнасць, з якою той ставіўся да свайго франтавога абавязку, калі-нікалі зробяць Тарасікава добрым байцом. Таму ён і ўзяў хлопца да сябе другім нумарам пасля таго, як ранейшы пайшоў у шпіталь.
Жаркоў напіхваў патронамі канец стужкі, а сам увесь час азіраўся і прыслухоўваўся. «Калі ж тыя сувязісты прыйдуць!» − думаў ён і ўсё згадваў, як найлепш і цішэй падабрацца да немцаў. Самае галоўнае − не выявіць бы сябе раней часу, падкрасціся б да ўзмежка і не трапіць пад міны… Хлопец сам таго не разумеў, якая непамерна цяжкая была тая задача, што ўзвалілі на яго плечы, толькі ён з усяе сілы імкнуўся выканаць яе як найлепш. Пра сябе ён ужо не думаў, не было калі, адно толькі квёлая нотка адчування сваёй слабасці і звычайнай чалавечай уязвімасці ціхенька трымцела недзе на сподзе душы, нібы якая былінка на ветры. Удумацца, аднак, у яе, адчуць не давала мноства іншага клопату.
− Нічога, возьмем як-небудзь, − сказаў ён ні то Тарасікаву, які торапка з страхам у шырокіх вачах варушыўся побач, ні то самому сабе.
− Але дзе ж тое падмацаванне? Можа, зблудзілі? Ты паглядзі тут, а я пабягу. Спаткаю, можа.