Напалохаўшыся, мужчына вярнуўся ў хату. Ён падышоў проста да жанчыны, якая ляжала, як і дагэтуль, ніцма на цыноўцы, і са злосцю замахнуўся на яе. Шалёная нянавісць віравала ў яго ў вачах, болем разлілася па ўсім целе. Ды раптам, абяссілеўшы, не зачапіўшы жанчыны, ён цяжка апусціў паднятую руку. Напэўна, ён бы не супраць даць ёй плескачоў. Але, можа, на гэта і спадзявалася жанчына? Ведама, яна гэтага чакае. Бо пакаранне гэта і ёсць прызнанне таго, што злачынства загладжана.
Ён павярнуўся спіною да жанчыны, паваліўся на зямлю, абхапіў галаву рукамі і ціха застагнаў. Хацеў праглынуць сліну, ды не змог яна засела ў горле. Слізістая абалонка стала, напэўна, вельмі адчувальная да смаку і паху пяску, і колькі б ён тут ні жыў не зможа прывыкнуць да яго. Сліна ператварылася ў бурыя пеністыя згусткі, якія сабраліся ў кутках губ. Выплюнуўшы сліну, ён яшчэ мацней адчуў
шорсткасць пяску, што астаўся ў роце. Кончыкам языка ён аблізваў губы з сярэдзіны і выплёўваў, але пяску не было канца. Толькі ў роце стала суха і балела, быццам усё там апечана.
Хай сабе. Нічога не зробіш. Абавязкова пагавару з жанчынаю і паспрабую прымусіць яе расказаць пра ўсё чыста. Толькі тады ён зможа знайсці выйсце, калі зразумее становішча. Нельга не мець плана дзеяння. Хіба можа ён вытрываць такое дурное становішча?.. Але што рабіць, калі жанчына не адкажа?.. Гэта быў бы папраўдзе самы страшны адказ. Такога можна чакаць. Гэта ўпартае яе маўчанне... і чаму яна ляжыць, падкурчыўшы калені, быццам безабаронная ахвяра?
Поза голай жанчыны, якая ляжала ніцма, была занадта непрыстойная, у ёй было нешта жывёльнае. Здавалася, яна гатовая перавярнуцца на спіну, варта толькі дакрануцца да яе. Пры адной гэтай думцы ён задыхнуўся ад сораму. Але нечакана ён убачыў сябе катам, які мучыць жанчыну, убачыў сябе на яе целе, сям-там прыцярушаным пяском. I зразумеў... Рана ці позна гэта здарыцца... I тады ён не будзе мець права што-небудзь сказаць...
Рэзкі боль працяў ніз жывата. Гатовы лопнуць, мачавы пузыр клікаў да апаражнення.
8
Памачыўшыся, мужчына пачуў палёгку і стаяў, удыхаючы цяжкія выпарэнні. Ён не спадзяваўся, што, пакуль стаіць, паявіцца нейкая надзея. Проста ніяк не мог прымусіць сябе вярнуцца ў хату. Воддаль ад жанчыны ён яшчэ лепей зразумеў, як небяспечна быць побач з ёю. Не, справа была, напэўна, не ў самой жанчыне, а ў тым, як яна ляжала, у гэтай яе позе. Hi разу не даводзілася бачыць такой непрыстойнай жанчыны. Hi за што не вярнуся ў хату. Поза жанчыны занадта небяспечная.
Ёсць выраз: стаць падобным на мёртвага. Гэта стан паралічу, у які ўпадаюць некаторыя віды насякомых і павукоў, калі на іх нечакана нападуць... Разбітая выява... Аэрадром, дзе дыспетчарскую захапілі варяты... Хацелася верыць, што аняменне, якое апанавала яго, зможа прыпыніць увесь рух на свеце, не бывае жабам зімы, калі яны ў зімовай спячцы.
Пакуль ён марыў, сонца пачало смаліць нясцерпна. Мужчына скурчыўся, нібыта каб схавацца ад пякучых, промняў. Потым жвава нахіліў галаву і, ухапіўшыся за каўнер у рубашцы, з сілаю тузануў яго. Пстрыкнулі тры верхнія гузікі. Страсаючы пясок, які набіўся за каўнер у рубашцы, ён зноў успомніў жанчыніны словы, што пясок ніколі не бывае сухі, што ён заўсёды даволі сыры, каб паступова гнаіць усё вакол. Сцягнуўшы рубашку, мужчына паслабіў рэмень, каб штаны хоць крыху прадзьмула ветрам. Ды, увогуле, наўрад ці трэба было гэтак турбавацца, бо млявасць як раптоўна прыйшла, гэтак жа хутка і прапала. Відаць, сыры пясок траціць сваю чартоўскую сілу на паветры.
Тут яму прыйшло ў галаву, што ён зрабіў сурёзную памылку, занадта аднабакова вытлумачыў галізну жанчыны. Безумоўна, нельга сказаць, што ў яе не было патаемнага жадання злавіць яго ў пастку. Але ж магло быць і тое, што гэта проста звычка, прадыктаваная ўмовамі, у якіх яна жыла. Зразумела, што жанчына кладзецца спаць толькі досвета. У сне чалавек лёгка пацее. Калі ж даводзіцца спаць днём, ды яшчэ ў распаленай пясчанай яме, дык зусім натуральнае жаданне агаліцца. На яе месцы я б таксама раздзеўся, калі б была такая магчымасць...
Гэта адкрыццё неяк адразу вызваліла яго ад цяжкага адчування, накшталт таго, як парыў ветру вызваляе потнае цела ад пяску. Няма чаго наганяць на сябе страху. Сапраўдны мужчына здолее ўцячы, разбурыўшы колькі хочаш сцен з сталі і жалезабетону. Нельга адчайвацца, убачыўшы замок, пакуль яшчэ не ведаеш, ёсць да яго ключ ці не... Не спяшаючыся, грузнучы ў пяску, ён выправіўся да хаты. Гэтым разам буду гаварыць спакойна і даведаюся ў яе пра ўсё, што мне трэба... Правільна яна зрабіла, што не вымавіла ні і слова, калі ён накінуўся на яе з крыкам... А можа, яна маўчала таму, што проста ёй стала сорамна: яна дапусцілася, што ён убачыў яе голую.
9
Пасля сляпучага бляску распаленага пяску ў пакоі было цёмна, зябка і сыра. Цяжкае гарачае паветра пахла плесняю не тое, што на дварэ. Раптам яму здалося, што ў яго пачынаецца галюцынацыя.
Жанчыны не было. На імгненне ён аслупянеў. Хопіць загадваць загадкі! Але, увогуле, ніякай загадкі і няма. Жанчына, ведама, тут. Нагнуўшы галаву, яна моўчкі стаяла спіною да яго перад бакам з вадою каля ўмывальніка.