Ону ийэлэрэ сөбүлээбэтэҕин биллэрдэҕинэ, «дьоҥҥо үтүөнү оҥорбуппар махтанан күндүлээбиттэрин туох диэн киэр үтэйиэхпиний?» диэн суоһурҕанан кэбиһэрэ. Дьэ, онтон арыгы ыллар ылан, кэнники олох даҕаны «кыраны кыһыл, улаханы үрүҥ быһаарар» диэн тыллаах буолбута. Биир үтүө күн ыалга муус тиэйэ сылдьан тыраахтарын кытта бэйэтэ тоҥон өлбүтэ. Оччолорго Бүөккэ төрдүскэ үөрэнэрэ. Управляющай кэлэн туох да буолбатаҕыныы: «Аҕаҕыт өлбөтөҕө буоллар, тыраахтары төлөтөрүм хаалла», диэн хомолтотун биллэрбитэ.
Ийэлэрэ сүрдээҕин аймаммыта. Аҕалара тыыннааҕар, төһө да арыгылаатар, кэм суон дурдалара, халыҥ хаххалара буоллаҕа. Тиийиммэт-түгэммэт, кыһарҕаннаах олох саҕаламмыта. Убайа, ахсыһы нэһиилэ сыһыллан-соһуллан бүтэрээт, арыгыга төбөтүн оройунан түспүтэ. «Муҥ маһы кэрийбэт» диэн итини этэн эрдэхтэрэ. Бүөккэни аны бииргэ үөрэнэр оҕолоро туоратар буолан барбыттара. Таҥаһа-саба боростуойа, онно эбии ийэтигэр көмөлөһөр буолан хотон сыттааҕа тыл ыаһаҕа буолара. Үөрэҕэр олох ыһыктыммыта, учууталлар даҕаны киниэхэ болҕомтолорун уурбат буолбуттара. Биирдэ эмит былыт быыһынан күн тыгарыныы ыйыттахтарына даҕаны, төһө да биллэр, өсөһөн эппиэттээбэт этэ. Сорох учууталлар: «Шаманов, ийэҥ курдук хотонтон ырааппат киһигин. Чэ, кытаат, хотонтон Москуба чугас», диэн аһаҕастык үгэргээн этэллэрэ. Ол аайы кини өсөһөн төттөрү түһэн иһэрэ.
Бүөккэ кыра эрдэҕиттэн айылҕаттан бэриллибит дьикти үчүгэйдик уруһуйдуур дьоҕурдааҕа. Уруһуй учуутала Иван Иванович ону билэр буолан киниэхэ наһаа истиҥник сыһыаннаһара. Хайдахтаах да уустук уруһуйу түһэрэн ылбыттыы оҥороро. Уруһуй уруога бэһис, алтыс уруогунан буолара. Кэнники уруоктартан күрүүр бэйэтэ Бүөккэ, Иван Ивановиһы хомотумаары уонна уруһуйдуур баҕата күүһэ бэрт буолан, бүтэһик уруокка хаалара. Уруһуйга наар «биэс» сыананы ылара, онон Иван Ивановичтан элбэх хайҕал тылларын истэрэ. Ол эрээри, тоҕо эбитэ буолла, чиэппэрдэргэ түөрдүнэн барара. Оччолорго кини кыра буолан ону куойатыгар-маҥкытыгар оҕустарбат этэ
Бүөккэ хаамыраҕа балтараа ый олордо. Ыт иллэҥэ буолуу диэн маны этэн эрдэхтэрэ. Күнтэн күн туох да уратыта суох биир кэм быт хаамыытынан сыылар.
Түрмэ төһө да түҥ хааһах курдук боруоран турдар, сонун-нуомас иһиллэ-биллэ турар дьикти уратылаах. Ол курдук атын этээстэри кытта «атынан» сибээс, ыһыытаан кэпсэтии тиһигин быспат. Бүөккэлээх хаамыралара хаһан да киһинэн итэҕэстийбэт. Биир киһи бардаҕына, атын киирэн биэрэр. Саҥа кэлбит киһи сонуна элбэх буолар. Төһө да нуучча-саха диэн атааннаһыы суоҕун иһин, омук омугунан тус-туһунан олорор.
Дьэ, итинник биир кэм олохторугар эмискэ этиҥ эттэ. Биир киэһэ балаһыанньалаахтар арыгылаатылар. Бастаан этэн көрө-көрө күлсүү-салсыы бөҕө буолла, онтон итирэн-кутуран бардылар. Били бииргэ чифирдииллэрэ ханна да суох буолла. Тыл-тылтан күрүчүөктэстилэр, зона олоҕо ахтылынна. Улахан иирсээн тахсар кутталланна, эдэр өттө куттанан кутуйах иинин кэҥэттэ. Маатыра-куутура хойунна. Байбаас нуучча Валераны муннун тоҕо охсон кэбистэ. Хаан өрө ыһылла түстэ, ол эрэн уол сүһүөҕүн сүтэрбэтэ. Хаамыра иһэ адаарыҥнас киһи буолла. Валера доҕоро Клык матарааһын анныттан бэйэ оҥоһуу биилээҕин сулбу таһыйан ылла:
Зарежу! били анекдот кэпсии-кэпсии күлэрэ-үөрэрэ ханна да суох буолбут. Сирэйэ-хараҕа турбута сүр.
Давай б! Байбаас маайкатын хайа тардан кэбистэ, кыыс ойуулаах түөһүн тоһуйа тутаат, утары ыстанна.
Иэдээн! Өлөрсүү буолла! Хата, дьолго диэххэ дуу, хаамыра аана аһылла түстэ. Надзирателлэр ыстанан киирэн үлтү кулаан көрүдүөргэ таһаартаатылар. Ити кэмҥэ Бүөккэ аан таһыгар хайдах кэлэн хаалта эбитэ буолла, эмиэ холбуу тахсыһан хаалла. Ким буруйдааҕын, буруйа суоҕун быһаарса барбакка, карцерга хаайталаан кэбистилэр. Бүөккэ Клыктыын түбэстэ. Быһаҕын илдьэ тахсыбыт буоллаҕына, иэдээн. Хайдах алы гыныахха сөбүй? Өскө кыһыл илиитинэн түстэҕинэ, уҥа-хаҥас дайбаһыахха сөп Бүөккэ бэйэтигэр эрэнэр. Бэркэ биэртэлэһээччи. Дьэ, боруобалаан түстүн, тыын-тыыҥҥа харбас!
Клык, бэйэтин кытта үөхсэ-үөхсэ, төттөрү-таары хаамыталаата, өрүтэ уһуутаата. Онтон ааны тэбиэлээн лиһиргэттэ. Ким да чугаһаабата. Дэлби маатыралаан субурутта. Онтон уоскуйа быһыытыйан чохчойон олордо. Өйдөнөн хаалбыт. Бүөккэ эмиэ блатнойдары үтүктэн киһитин утары чохчойон олорунан кэбистэ. Атыттарын ханна илдьибиттэрэ биллибэт. Клык Бүөккэни иччитэ суох мээнэнэн көрөн кэбистэ уонна:
Эн миигиттэн куттаныма, буруйуҥ суох. Онтон Байбаастааҕы кытта бэйэм аахсыам, диэтэ.
Бүөккэ маннык дьон тылларыгар туралларын билэр буолан уоскуйда.
Карцер диэн хаайыы иһигэр хаайыы. Икки наара оронноох, онтукаларын күнүс истиэнэҕэ ыга хатаан кэбиһэллэр. Туох да утуйар таҥас көрүллүбэт. Күн өрөтө-өрөтө аһаталлар, киһини тыыннаахтыы моруу гынар сирдэрэ.
Киэһэ кэлэн Клыгы ханна эрэ илдьэ бардылар. Ханна илтэхтэрэй? Уу чуумпу сатыылаата.
Чаас аҥаарын курдугунан киһитин соһон тирилэтэн аҕаллылар. Улаханнык кырбаммыт, ол эрэн: «Эн тугу да билбэккин», диэн кулгааҕар сибигинэйэ оҕуста. Аны Бүөккэ уочарата кэллэ. Уҥуоҕа халыр-босхо барда, онтукатын биллэрбэккэ буола сатаата. Табах буруотунан тунуйбут хоско киллэрэн иһэн, умса хатыйан түһэрдилэр да, илиилэрин кэдэрги атаҕар наручниктаан кэбистилэр. Тыына-быара хаайтарда, сиһэ тосторугар тиийдэ, наручник илиитигэр быһа киирдэ. Бүөккэ бу «ласточка» диэн хаайыы үлэһиттэрэ сөбүлээн туттар албастарын аан бастаан боруобалааһына. Ынчык-бөтүөх сүрдэннэ, үрүҥ күн салгына баҕалаах буолла. Арыгы испитин-испэтэҕин бэрэбиэркэлээн туруупкаҕа үрдэрдилэр. Испэтэх. Үчүгэй. Ол эрэн босхолооботулар, доппуруос саҕаланна. Урут били сэриилээх эрэ киинэлэргэ көрөр сордооһуннара манна баар эбит. Ыйыталлара биир:
«Арыгыны хантан ыллылар, ким аҕалла?». Бүөккэ күнэ-ыйа хараарда, наар көбдөххө тэбэллэр эбит.
«Билбэппин!» диэн ыһыытаан көрдө. Туһалаабата. Онтон ыксаан, өлөрүүһүктэрин билэн, ханна эрэ истибитин өйдөөн, уҥан хаалбыта буолла. Дьоно тохтоон сирэйин өҥөйөн көрдүлэр уонна: «Готов!» диэтилэр.
«Дьэ, сүрдээх суол буолар эбит, киһи киһини аһыммата. Туох буруйбар ити айылаах сирэйэ-хараҕа суох атаҕастанным? Кырбанардааҕар ыт курдук үөҕүллэр өссө ыарыылаах эбит. Дьиҥинэн, арыгы таһар надзиратель эмиэ баара. Сирэйин араастаан ханньаччы тута-тутта дьоннорун кыраһыыннааччы кини этэ. Этэн биэрбэккэ!..»
Бүөккэ хантан билиэй, стукач буоллуҥ да тэбиллэн хааларгын. Ол эрээри бу түгэн кини олоҕор улахан суолталаах буолбута.
Карцерга төттөрү аҕаллылар, өкчөччү туттан нэһиилэ хаамар. Көбдөҕө тыыннарбат үлүгэр. Клык улаханнаппыт быһыылаах, сиэмэн муостаҕа токуллан сытар. Тэбэн көрбүттэригэр турбата, онтон биэдэрэлээх тымныы уунан саба ыстылар. Бүөккэ бу айылаах бэйэтэ буорайан турдар да, хайдах эрэ киһитин аһына санаата. Икки надзиратель күлсэ-күлсэ тахсан бардылар, кэннилэриттэн аан сабыллан лиһигир гынна. Кырдьык да, «бөхтөр» эбит!
Көҥүлгэ киһи ууттан тахсыбат куйааһа, онтон манна сөрүүн, түүн тымныйыыһы. Клык нэһиилэ үнүөхтээн туран, ынчык-бөтүөх бөҕөнөн сыгынньахтана сатаата. Бүөккэ туран киһитигэр көмөлөстө. Инчэҕэй таҥаһын ыктылар. Онтон маайкатын кэтээри гыммытыгар «бу киһи олох өлүүһү» дии санаан, Бүөккэ бэйэтин футболкатын биэрдэ. Киһитэ махтаммытын Бүөккэ сүрдээх үчүгэйдик иһиттэ. Ханныгын да иһин, иккиэн биир өлүүгэ сырыттахтара.
Сотору ас биэрэр чуолҕаннара аһылынна. Били арыгы таһар бөх уулуу турар оҕус хараҕын курдук күлтэччи көрбүтүнэн сирэйэ бу мэлэс гынна уонна Клыкка: «Саха маладьыас, түһэн биэрбэтэ», диэтэ. Иккиэннэригэр табах уматан биэрдэ. Киһи бэрдэ Клык хаамыратыттан халыҥ таҥас, табах, испиискэ аҕалтарда. Бөх аһыннаҕа дуу? Наараларын түһэрэн биэрдэ, онон үөһэ тахсан сыттылар. Саҥа-иҥэ суох, хобдох киэһэ буолла.