Зайнұр Рахмет - Қазақ тілі стр 5.

Шрифт
Фон

Үлгі:

I. мен апарамын біз апарамыз

II. сен апарасың сендер апарасыңдар

Сіз апарасыз сіздер апарасыздар

III. ол апарады олар апарады

55 тапсырма

К данным глаголам в АОШ апару, асығу, әкелу, бағыну, бару, бату, беру, берілу, еру, ерегісу, еркелеу, жағыну, жазу, жағу, жалыну, жапсыру, жарасу, жету, жиналу, жұмсау, жүгіру, жүзу, жүктеу, жылжу, зеку, зырлау, келу, кету, көшіру, кіру, қайту, қарау, қатысу, қою, қуыру, құлау, міну, отыру, салу, тапсыру, тарату, төлеу, түсу, ұрысу, ұсыну, ұшу, үйрету, үлгеру, хабарлау, шақыру, шашу, шығу, ызылану, ымдау, ілу подобрать подходящие по смыслу существительные в Барыс септік (кімге? неге?)

Үлгі:

(кімге? неге?) жұмысқа апарамын

56 тапсырма

Из данных глаголов в АОШ выбрать те, что требуют от существительного Табыс септік

бастау, басу, бейнелеу, босату, бөлу, бұйыру, бүктеу, дауласу, елеу, есту, жазылу, жақындау, жаурау, қайталау, қолдау, қорғау, қуану, шаттану, шайнау, шегіну, шөлдеу, шулау, шыдау, іріктеу

Үлгі:

(кімді? нені?) бауырсақты апарамын

57 тапсырма

Оқыңыз, мағынасын түсініп есте сақтаңыз:

адасу- заблудиться, заблуждаться

айқайлау  кричать

айналу  вращаться, обойти вокруг

айырылу  расстаться, лишиться

айтқызу  заставить говорить

айтысу  дискутировать, спорить

алдану  обманываться, забавляться, возиться

алдыру  заказывать, стричь

алысу  бороться, обмениваться

амандасу  здороваться

аралау  ходить, бродить, распиливать)

армандау  мечтать

келісу  договариваться, соглашаться, обмениваться визитами

кептіру сушить

киіну  одеваться

көрсету  показать, показывать

көңілдену  развеселиться, повеселеть

көріну  показываться, виднеться

күлу  смеяться

күлдіру  смешить

күлімдеу  улыбаться

қалу  остаться, оставаться, опаздывать

қалдыру  оставить


58 тапсырма

Окончаний каких падежей требуют от существительных данные глаголы в ауыспалы осы шақ? Составьте словосочетания с известными вам существительными.

(не? қайда? қашан?) басталу, (нені? немен? қайда? қашан?) бейнелеу, (кімді? нені? қайда? қашан?) босату, (нені? неге?) бөлу, (кімге? қашан?) бұйыру, (нені?) бүктеу, (кіммен?) дауласу, (нені?) елеу, (нен»? ) есту, (неден? неге?) жазылу, (кімге? неге?) жақындау, (неден?) жаурау, (не?) жауу, (қайдан? неден?) қайту, (кімді? нені?) қолдау, (кімді? нені?) қорғау, (кімге? неге?) қуану, (неге? қашан?) шаттану, (нені?) шайнау, (қайда?) шегіну, (қашан?) шөлдеу, (қайда? қашан?) шулау, (імді нені?) шыдау, (нені?) іріктеу, (қайда? қашан?) адасу, (қайда? кімге?) айқайлау, (қайда? қашан?) айналу, (кімнен? неден?) айырылу, (кіме? неге?) айтқызу, (кіммен? қашан?) айтысу, (кімге? неге?) алдану, (нені? кімді?) алдыру, (кіммен? немен?) алысу, (кіммен? қашан? қайда?) амандасу, (нені? қашан? кіммен?) аралау, (нені? кімді?) армандау, (кіммен? немен?) келісу, (нені? қайа?) кептіру, (қайда? неде?) киіну, (кімге? нені?) көрсету, (кім? қашан? қайда?) көңілдену

үлгі:

(не? қайда? қашан?) басталу

басталады

(не?) концерт басталады

(не?) концерт (қайда?) Астанада басталады

(не?) концерт (қайда?) Астанада (қашан?) сағат жетіде басталады



59 тапсырма

Скажите о том, что обычное привычное действие в данное время не происходит.

В 12:01 поезд не приходит.

В 21:45 спектакль не заканчивается.

В 09: 56 автобус не уходит.

В 11:32 перерыв не объявляется.

В 8 часов 37 минут работа не начинается.

В 22 часа 42 минуты я не засыпаю.

В 3:30 звонок не звенит.

В 9:30 собрание не начинается.

В 10 часов 12 минут руководитель не приходит.

В половане второго я домой не ухожу.

В четверть восьмого я не просыпаюсь.

Без четверти шесть первый трамвай не выходит.

60 тапсырма

Предложения, образованные в предыдущем упражнении, преобразовать в вопросительные (сұраулы сөйлем).

Үлгі:

В 12:01 поезд не приходит.  Сағат он екіден бір минут кеткенде поезд келмей ме?

В 21:45 спектакль не заканчивается.

В 09: 56 автобус не уходит.

В 11:32 перерыв не объявляется.

В 8 часов 37 минут работа не начинается.

В 22 часа 42 минуты я не засыпаю.

В 3:30 звонок не звенит.

В 9:30 собрание не начинается.

В 10 часов 12 минут руководитель не приходит.

В половане второго я домой не ухожу.

В четверть восьмого я не просыпаюсь.

Без четверти шесть первый трамвай не выходит.

61 тапсырма

Спросите о времени события в предыдущем упр.

Үлгі:

В 12:01 поезд не приходит.  Сағат он екіден бір минут кеткенде поезд келмей ме?  Поезд қашан келеді?  Поезд сағат нешеде келеді?

62 тапсырма

Продолжите фразу:

10.00  сағат тура онда (заканчивается занятие)

10.30  сағат он жарымда (возвращаюсь домой)

10.29  сағат оннан 29 минут кеткенде (начинается концерт)

10.35  сағат он бірге 25 минут қалғанда (приезжает брат)

1251  сағат бірге тоғыз минут қалғанда (прибывает

9 -38  сағат онға 22 минут қалғанда (приходит

В 1858

Сегізге 29 минут қалғанда

Сағат бестен 28 минут кеткенде

63 тапсырма

Қазақша айтыңыз:

В половине одиннадцатого мы возврпщаемся домой.

Самат уезжает в два часа.

В восемь часов начинается дождь.

Гости приезжают в час и уезжают без четверти три.

Я просыпаюсь в семь часов.

В восемнадцать минут седьмого заканчивается собрание.

64 тапсырма

Помните рецепт жаренной картошки? Давайте попробуем рассказать, как мы обычно жарим картошку. То есть глаголы наши будут стоять не в повелительном наклонении, а в переходном настоящем времени.

65 тапсырма

Напишите рецепт своего любимого блюда. Вам в помощь те же глаголы дайындау, жуу, тазалау, аршу, турау, ұсақтау, қосу, салу, араластыру, қою, пісіру, қуыру, бұқтыру и существительные су, ыдыс, пышақ, үстел, плита, кәстрөл, таба, қазан, пияз, картоп, сарымсақ, тұз, бұрыш, күріш, ожау, кәкпір, қамыр, нан, ет, балық, салат, сорпа (по желанию можете использовать другие необходимые для вашего блюда глаголы и существительные).

Для примера очень сокращенный рецепт казахской лапши (кеспе):

Мен ет (т.с.) пісіремін. Сорпаға (б.с.) тұз, бұрыш (т.с.) саламын. Сорпадан (ш.с.) етті (т.с.) аламын. Кеспе (т.с.) кесемін, сорпаға (б.с.) қайнатамын. Ожаумен (к.с.) тәрелкеге (б.с.) құйамын. Дастарқанға (б.с.) қоямын.

В казахском языке все (предметы, признаки предметов, действия) кому-то (чему-то) принадлежит.




66 тапсырма

Прочитать, понять и запомнить значение данных существительных:

қол  рука

шаш  волос

тіс  зубы

тырнақ  ногти

тамыр  кровеносный сосуд

сіңір  сухожилие

дауыс  голос

бас  голова

төбе  макушка

қарағұс  затылок

маңдай лоб

көз  глаза

кірпік  ресницы

самай  висок

құлақ  ухо

мұрын  нос

танау  ноздри

ауыз  рот

ерін  губы

тіл  язык

тіс  зубы

тамақ  горло

таңдай  небо

иек  подбородок

майын шея

иық  плечо

қол  рука

шынтақ  локоть

жұдырық  кулак

алақан  ладонь

саусақ  палец

бармақ  большой палец

шынашақ  мизинец

тырнақ  ноготь

кеуде  грудь

емшек  грудь (женская)

қолтық  подмышки

қабырға  ребро

іш  живот

жүрек  сердце

бауыр  печень

бүйрек  почки

арқа  спина

омыртқа  позвоночник

бел  поясница, талия

бүйір  бок

жамбас  бедро

аяқ -нога

тізе  колено

табан  стопа

өкше  пятка


67 тапсырма

Образовать притяжательную форму данных существительных:

қол, шаш, тырнақ, тамыр, сіңір, дауыс, бас, төбе, қарағұс, маңдай, көз, кірпік, самай, құлақ, мұрын, танау, ауыз, ерін, тіл, тіс, тамақ, таңдай, иек, мойын, иық, қол, шынтақ, жұдырық, алақан, саусақ, бармақ, шынашақ, тырнақ, кеуде, емшек, қолтық, қабарға, іш, жүрек, бауыр, бүйрек, арқа, омыртқа, бел, бүйір, жамбас, аяқ, тізе, табан, өкше, қызу (ыстық)

Үлгі:

I. менің жаным біздің жанымыз, жандарымыз

II. сенің жаның сендердің жандарың

Сіздің жаныңыз сіздердің жандарыңыз

III. оның жаны олардың жандары

Идем на прием к врачу

68 тапсырма

На приеме у врача нам понадобятся глаголы, запомните их:

ауыру болеть

айналу  кружиться

солқылдау  пульсирующая боль

шаншу (жүрек)  колоть

көтерілу  подняться, подниматься (температура)

тарту (сіңір)  судороги

селкілдеу  трястись

жүрек айну  тошнить

сыздау  боль гнойной раны

кебу  сохнуть

іріңдеу  нарывать

ісу  отекать, опухать

ашу  жечь (рану жжет)

шаршау  уставать, устать

есеңгіреу, талу  терять сознание

69 тапсырма

От глаголов ауыру, айналу, солқылдау, шаншу (жүрек), көтерілу, тарту (сіңір), селкілдеу, жүрек айну, сыздау, кебу, іріңдеу, ісу, ашу образовать форму 3 лица переходного настоящего времени.

Ваша оценка очень важна

0
Шрифт
Фон

Помогите Вашим друзьям узнать о библиотеке

Скачать книгу

Если нет возможности читать онлайн, скачайте книгу файлом для электронной книжки и читайте офлайн.

fb2.zip txt txt.zip rtf.zip a4.pdf a6.pdf mobi.prc epub ios.epub fb3