Aradan çok uzun zaman geçmiş2, Usun Kocanın küçük oğlu Segrek büyümüş, yiğit bir delikanlı olmuş. Bir gün sokakta iki çocuğun dövüştüklerini görmüş. Onları ayırmak için çocuklardan birine bir tokat vurmuş. Bunun üzerine çocuklardan biri Neden bizim gibi küçük çocuklara vuruyorsun? Eğer o kadar güçlüysen git kardeşini kurtar. Kardeşin yıllardır Alınca Kalesinde esir. diye bağırmış. Çocuğun bu sözleri Segreki çok etkilemiş, Segrek çok üzülmüş. Çünkü o kardeşinin öldüğünü sanıyormuş, esir olduğunu bilmiyormuş.
Segrek hemen evine gidip annesine Anacığım, benim kardeşim ölmedi mi? Onun Alınca Kalesinde esir olduğunu söylediler. Bu doğru mu? diye sormuş. Annesi, önce inkâr etmiş ama Segrek çok ısrar edince duyduklarının doğru olduğunu söylemiş. Segrek kardeşini kurtarmak için Alınca Kalesine gitmeye karar vermiş. Annesi ve babası ona engel olmaya çalışmışlar. Çünkü oğulları Segrekin savaşta ölmesinden korkuyorlarmış. Fakat Segreki ikna edememişler.
Segrekin babası, Kazan Beyden yardım istemiş. Kazan Beye Oğlum Segrek Alınca Kalesine kardeşini kurtarmaya gitmek istiyor. Fakat giderse orada ölebilir. Onu vazgeçirmek için ne yapalım? diye sormuş. Kazan Bey de Segreki evlendirmelerini tavsiye etmiş. Kazan Beyin tavsiyesiyle hemen düğününü yapmışlar. Segrekin karısı da Alınca Kalesine gitmemesi için çok ısrar etmiş, çok yalvarmış. Fakat Segrek karısının bütün ısrarlarına rağmen atına atlayıp yola çıkmış. Üç günlük yolu bir günde giderek kardeşinin tutulduğu Alınca Kalesinin önüne gelmiş. Segrek, günlerden beri uykusuz olduğu için kalenin önünde uykuya dalmış. Atı kaçmasın diye de atının yularını bileğine bağlamış.
Tekfur, kalenin önünde Segrekin uyuduğunu öğrenmiş. Segreki öldürmeleri için yüz asker göndermiş. Ama yularını bileğine bağladığı atı Segreki uyandırmış ve Segrek düşman askerlerini öldürmüş. Daha sonra Tekfur yüz asker daha göndermiş, Segrek onları da öldürmüş.
Tekfur, Segreki yenemeyeceğini anlayınca bir plan yapmış. Kardeşi Egreki zindandan çıkarmış ve ona Şurada bir adam var. O adam küçük çocukları öldürüyor, herkese zarar veriyor. Eğer onu öldürürsen seni serbest bırakırım, evine gidersin. demiş. Egrek, Tekfurun bu teklifini memnuniyetle kabul etmiş.[5]
Egrek, yanına üç yüz asker alarak Alınca Kalesinin önündeki Segrekin yanına gelmiş. O sırada Segrek uyuyormuş. Egrek, Segrekin çantasından kopuzunu3 almış ve çalmaya başlamış. Kopuzun sesiyle Segrek uyanmış. Segrek, Egreke Sen Oğuz musun? Çünkü kopuz Oğuzların müzik aletidir. deyince, Segrek de ona bütün hikâyesini anlatmış. Kendisinin Oğuz olduğunu, yıllardır bu kalede esir olduğunu söylemiş. Segrek, onun kardeşi Egrek olduğunu anlayınca hemen Egrekin elini öpmüş ve ona sarılmış. Kendisinin, kardeşi Segrek olduğunu söylemiş, îki kardeş uzun uzun sarılıp hasret gidermişler.
Tekfurun askerleri onların kucaklaşıp sohbet ettiklerini görünce Segrek ve Egreke saldırmışlar, îki kardeş düşman askerlerini yenmişler, onları Alıcak Kalesine hapsetmişler. Sonra da atlarına binerek Oğuza doğru yola çıkmışlar.
Usun Koca, iki oğlunun da sağ salim eve döndüklerini görünce çok sevinmiş. Büyük şenlikler düzenleyip ziyafetler vermiş. Namusa paha biçilmez.
Упражнения
1. Как звали отца Сегрека?
1) Gökçe Deniz Гёкче-Дениз
2) Kazan Казан
3) Ters Uzamış Терс-Узамыш
4) Kara Tekfur Кара-Текфур
5) Uşun Koca Ушун-Коджа
2. Какое слово можно вставить по смыслу?
Egrek, Segrekin çantasından almış ____________________ .
1) sürülerini
2) gergedanı
3) sazını
4) başını
5) kalkanını
3. Вставьте пропущенные слова:
Egrek, yanına ____________________ asker alarak Alınca Kalesinin önündeki Segrekin yanına gelmiş.
1) altı yüz
2) iki yüz
3) üç yüz
4) dört yüz
5) beş yüz
4. Образуйте уменьшительно-ласкательные формы существительных:
1) su («вода»)
2) göl («озеро»)
3) köpek («собака»)
4) söz («слово, речь»)
5) topuk («пятка»)
5. Кто отправился к крепости выручать брата?
____________________ kardeşini kurtarmak için Alınca Kalesine gitmeye karar vermiş.
1) Egrek
2) Tekfur
3) Bayındır
4) Uşun Koca
5) Segrek
Ответы
1. Uşun Koca Ушун-Коджа
2. sazını
3. üç yüz
4. 1) su («вода») sucuk («водичка»)
2) göl («озеро») gölcük («озерцо»)
3) köpek («собака») köpecik («собачка»)
4) söz («слово, речь») sözcük («словечко»)
5) topuk («пятка») topucuk («пяточка»)
5. Segrek
Adam ve Yılan
Akıllı bir adam atına binmiş, gidiyormuş. Yol kenarında uyuyan bir adamın da ağzına yılan kaçmak üzereymiş. Atlı adam, yılanı ürkütüp kaçırmak ve adamı kurtarmak için atını koşturmuş, fakat yetişememiş. Yılan, uyuyan adamın ağzından girmiş.
Atlı adam, uyuyan adamın yanına gitmiş ve ona kırbacıyla birkaç kez vurmuş. Uyanan adamın canı çok acımış ve hemen yerinden fırlamış. Koşarak bir ağacın altına kadar kaçmış. O ağacın altında çok sayıda çürük elma varmış. Atlı adam, uyuyan adama o çürük elmaları yemesini emretmiş. Ağzına yılan kaçan adam, atlı adama şunları söylemiş:
Beyim, ben sana ne yaptım? Niçin bana bunları yapıyorsun? Önce bana kırbacınla vurdun, sonra da çürük elmaları yememi istiyorsun. Senin bu yaptığını en kötü düşmanlar bile yapmaz!
Nadan ile ye iç, sohbet etme. Ağzına yılan kaçan adam, bir yandan çürük elmaları yiyor, bir yandan da atlı adama beddua ediyormuş. Adam, çürük elmaları yedikten sonra, atlı adam tekrar ona vurmaya başlamış. Adam dayak yememek için kaçıyor, atlı adam ise onu kovalıyormuş. Bir süre bu şekilde koşmuşlar. Sonunda ağzına yılan kaçan adamın midesi bulanmış ve yediklerini kusmaya başlamış. Kusarken yılan da ağzından çıkmış. Adam yılanı görünce atlı adamın ayaklarına kapanmış:
Sen bir iyilik meleğisin. Ben ne kadar şanslı bir adamım ki seninle karşılaştım. Meğer benim kusup yılanı çıkarmam için sen bana çürük elma yedirmişsin ve beni koşturmuşsun. Durumu anlasaydım sana o kadar kötü sözler söylemezdim. Beni affet[6].
Atlı adam ise şöyle cevap vermiş:[7]
Eğer ben sana ağzına yılan kaçtığını söyleseydim, sen çok korkardın. Belki de korkudan ölürdün2. Karnında yılan olduğunu buseydin ne elma yiyebilir, ne koşabilir ne de kusabilirdin. Sen bana beddua ederken, ben gizlice, Ya Rabbi, işimi kolaylaştır diye dua ediyordum.
Akıllının düşmanlığı, aptalın dostluğundan daha iyidir. Nadan ile konuşmaktansa arif ile taşımak yeğdir.
Упражнения
1. Подберите аналог предпоследнему высказыванию этой истории:
Akıllının düşmanlığı, aptalın dostluğundan daha iyidir.
1) Лучше умная сестра, чем глупый брат.
2) Лучше умный друг, чем глупый прохожий.
3) Лучше глупый друг, чем умный враг.
4) Лучше глупый брат, чем умная сестра.
5) Лучше умный враг, чем глупый друг.
2. Как можно перевести следующие пословицы:
1) Havlayan köpek ısırmaz.
2) Bekarlık sultanlıktır.
3) Sürüden ayrılan koyunu kurt kapar.
4) Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
5) Ağaç yaş iken eğilir.
3. Какие животные упоминаются в тексте?
1) eşek осёл
2) kedi кошка
3) yılan змея
4) maymun обезьяна
5) inek корова
4. Проспрягайте глагол almak («брать») в настоящем продолженном времени.
ben alıyorum
sen ____________________
o ____________________
biz ____________________
siz ____________________
onlar ____________________
ben almıyorum
sen ____________________
o ____________________
biz ____________________
siz ____________________
onlar ____________________
ben alıyor muyum?
sen ____________________
o ____________________
biz ____________________
siz ____________________
onlar ____________________
ben almıyor muyum?
sen ____________________
o ____________________