1. Maksimal ruxsat etilgan togri tok. I Max (A);
2. Togri kuchlanish U tug (V);
3. Berilgan teskari kuchlanishdagi teskari tok. I tek, (mkA);
4. Ruxsat etilgan maksimal teskari kuchlanish. U teks (V);
5. Ishchi diapazon xarorati T, (0K).
Stabilitronlar diodlarga elektr buzilishlarining qaytar bolishi katta amaliy axamiyatga ega. Chunki bunda teskari tokning biror kichik qiymatdan boshlab dioddagi potentsial tushuvchi tokka bogliq bolmay qoladi. Yarim otkazgichli diodning bu xususiyatidan kuchlanishni stabilizasiyalovchi element sifatida ishlatish imkonini beradi. Bunday yarim otkazgichli diodlar stabilitronlar deb ataladi.
2.11 rasm. Togrilagich diodlar va ustunchalar: a kavsharlangan kam quvvatli kremniyli diod: 1 chiqiq, 2 shisha izolyator, 3 korpus, 4 kristall tutqich, 5 alyuminiy sim, 6 kristall, 7 kavshar; b quvvatli togrilagich diodi: 1 chiqiqlar, 5 kovshar, 6 kristall tutqich; v togrilagich. ustuncha, g-kremniy yassi togrilagich diodlarining ish xararoti boyicha vatsi.
Stabilitron kuchsimon yorib otish xodisasiga asoslanib ishlaydi. Stabilitron qoyilgan teskari yonalishdagi kuchlanish orttirib borilsa, dioddan otadigan teskari tok miqdori juda kichik bolganligidan, sxemaning chiqishida kuchlanish xam ortib boradi. Kuchlanish miqdori kuchsimon yorib otish miqdroriga yotganda dioddan otayotgan tok keskin ortib ketadi. Chiqish kuchlanishi esa bir oz kamayadi.
Kirish kuchlanishning bundan keyingi ortishi stabilitron orqali otuvchi tokni oshirishga sarflanadi va chiqish kuchlanishi deyarli ozgarmaydi. Bu oraliqqa togri kelgan chiqish kuchlanishi, stabilitronning stabilizasiyalash kuchlanish deb ataladi.
Stabilitronlar stabilizasiyalashtirish va impulslarni amplituda qiymati boyicha cheklash uchun moljallangan. Bulardan tashqari, ularni berilgan kuchlanishning tayanch manbalari sifatida xam ishlatish mumkin.
Stabilitronning tuzilishi va uning vat lari 2.12 rasmda korsatilgan. Stabilitron diod uchun asosiy material sifatida aktseptor aralashmali alyuminiy eritib kiritilgan «n» turli kremniy plastinkasi olinadi. «R-n» otishli kristallni germetik berk metall ekran ichiga joylashtiriladi. Vat-ning teskari toklar soxasiga togri kelgan qismi toklar oqiga parallel bolgan tik togri chiziq, korinishida boladi. Demak, tok keng chegaralarda ozgarganda xam, stabilitron kuchlanishi deyarli, ozgarmaydi. Stabilitronlar ketma ket ulanganda, umumiy kuchlanish ayrim stabilitronlar kuchlanishlarining algebraik yigindisiga teng.
Stabilitronning parametrlari quyidagilar:
1. Stabilizasiya kuchlanishi ust
2.Kuchlanishning stabilizasiya koeffisienti:
3. Differentsial qarshiligi Rdif.
4.Stabilitronniing maksimal (I mox) va minimal (I min) toklari
5. Maksmisal sochilish kuvvati Rmax
Ryu yuklama karshiligi stablitronga parallel ulangani uchun stabilizasiya rejimida stabilitron va yuklamada kuchlanish bir xilda buladi.
Ayrim xolda stabilitron xosil bulgan kuchlanishdan kichikrok bulgan stabilizisiyalangan kuchlanish olish kerak buladi. Buning uchun yuklamaga kushimcha ketma-ket rezistor ulanadi. U Om konuniga asosan topiladi.
Varikaplar yarim otkazgichli diod bolib, sigimi teskari yonalishidagi kuchlanishga bogliq boladi. Teskari kuchlanishning ortishi bilan r-n otish sigimining kamayishi quyidagicha: