Ибадулла Самандарович Байджанов - Шаҳар муҳитида инновацион биноларни шакллантириш асослари. Ўқув қўлланма стр 9.

Шрифт
Фон

Йигирманчи асрнинг охирларида архитектура. тарихий тараққиётнинг анъанавий чизиғини бузди. Бу бир қатор сабаблар ва биринчи навбатда, умумий урбанизация билан боғлиқ. Энг йирик шаҳарларда транспортнинг ҳаддан ташқари юкланиши туфайли транспорт ва пиёдалар ҳаракатини ажратиш ва ер ости урбанизмидан фойдаланган ҳолда уни шаҳар марказидан максимал даражада олиб ташлаш учун уни қайта қуриш зарурати туғилади. Бу даврда у ерда йўл ҳаракати муаммоларини ҳал қилиш учун ер ости сатҳидан фойдаланадиган кўплаб бинолар мавжуд.

Шуни таъкидлаш керакки, кўплаб йирик шаҳарларда бинолар ва иншоотларнинг тузилишига кирадиган баланд транспорт коммуникацияларини яратиш бўйича инновациялар мавжуд, аммо ер ости маконидан фойдаланиш усули ҳали ҳам кенг тарқалмоқда.

Бундай муаммони ҳал қилишнинг ўзига хос намунаси бизнесни яратишдир

Париждаги мудофаа маркази. Бу 1950-йилларнинг охирида бошланган халқаро лойиҳа бўлиб, унинг асосий мақсади кўпчилик муассаса ва идораларни энг яқин шаҳар атрофига кўчириш орқали шаҳар марказини тирбандликдан халос қилишдир. Вазифа муваффақиятли бажарилди. Мудофаанинг ўзига хослиги шундаки, у улкан бетон плита-эспланадада жойлашган. Ушбу ечим туфайли пиёдалар ва транспорт оқимлари ажратилади.


Париждаги мудофаа маркази


Париждаги Aрк битта улкан хиёбон


Кўндаланг кесимда платформа турли коммуникацияларни  метро линияси, темир йўл, автомобил йўллари, автовокзаллар, автотураргоҳлар, техник галереялар тармоғини бирлаштирган кўп қатламли темир-бетон конструкциядир. Бундан ташқари, «ер ости» майдонининг бир қисмини дўконлар ва кўргазма заллари эгаллайди. Платформа периметри 2540 қаватли маъмурий бинолардан иборат. Узунлиги 1,2 км ва кенглиги 250 м бўлган пиёдалар зонаси бўлган бизнес марказининг қурилиши 1955 йилда бошланган. Биринчи офис биноси 1958 йилда очилган.


Париждаги мудофаа маркази


Париждаги мудофаа маркази


Ла Дефенс


Бугунги кунда Ла Дефенседа турли банклар ва суғурта компанияларининг кўплаб бош қароргоҳлари жойлашган. Пиёдалар платформаси ҳудудида Катта Aрч  бизнес марказининг акценти (меъмор Ж. Спрекелсен) жойлашган. Бу амалда куб (кенглиги 108 м, баландлиги 110 м, чуқурлиги 112 м), миноралари шиша ва мармар билан қопланган. Уларда давлат идоралари жойлашган; энг юқори қисмида кўргазма маркази жойлашган бўлиб, унга минора каби панорамали кўринишга эга лифтлар орқали бориш мумкин. Aрк  шаҳарнинг остонаси бўлиб, у ердан Париж ва унинг атрофи кўринади.


Aрк  шаҳарнинг остонаси


Aрк  шаҳарнинг остонаси


Карусел аркаси, Туилериес, де ла Конкорд майдони, Чампс-Елисйск, Ла Дефенсе майдони ва ниҳоят, Буюк Aрк битта улкан хиёбонни ёпади, унинг истиқболи кузатув майдончасидан кўриниб туради. Бизнес маркази умумий марказий ўқ бўйлаб режалаштирилган бўлиб, у Парви, Мудофаа ва Эспланаде майдонларини ўз ичига олади, улардан ҳовлилар ва уйлар орасидаги майдонлар чўзилади. Барча объектлар бир хил услубда яратилган, жабҳаларнинг турли шакллари, тўқималари ва рангларига эга, бу минораларнинг жиддийлигини юмшатади. Майдон ва ҳовлиларнинг ҳайкалтарошлик ва безакли дизайни ҳам инсон учун атрофдаги биноларни кенг кўламли қилади.


Мудофаа ва Эспланаде майдонлари


Парви, Мудофаа ва Эспланаде майдонлари Европадаги энг йирик бизнес маркази ҳисобланган Мудофаа марказий бизнес марказининг пиёдалар зонаси ҳисобланади. Бу ҳудудни очиқ осмон остидаги музей деб аташ мумкин. Унинг тузилиши фавворалар, майдонлар, ҳайкалларни ўз ичига олади. Ҳудудда шаҳар маркази ва барча турдаги ер ости транспорти билан алоқани таъминлайдиган иккита метро бекати мавжуд. Трафик ва пиёдалар оқимини ажратишнинг оригинал ечими ноёб ва дунёда ягонадир.


Мудофаа ва Эспланаде майдонларин


Дефанcе-да ҳамма нарса инновациондир


Дефанcе-да ҳамма нарса инновациондир. Инновацион архитектура муҳити, шу жумладан таркибида ўйин майдончалари бўлган бир нечта мажмуаларга эга бўлиб, у замонавийлик ва келажакка интилиш рамзидир.

ХХ1 аср бошларида. инновацион бинолар ва иншоотларни шакллантиришда энг катта эътибор экологик муаммоларга қаратилади, шунинг учун ривожланишнинг ушбу босқичини ресурс-экологик деб аташ керак.

Шаҳар муҳитининг салбий хусусиятлари билан боғлиқ ҳолда сунъий муҳитга янги муносабат шаклланмоқда, экоархитектура пайдо бўлмоқда. Бунда акс эттирилган архитектурага экологик муносабат. Умуман олганда, ХХ аср охири ва ХХ1 аср маданиятида. экологик муаммоларни ҳал этиш қийматининг парадигмаси шакллантирилмоқда.

Экологик ва иқлимий идрок этилган меъморий шакллар ва уларни ишлаб чиқариш усулларидан фойдаланадиган биоклиматик кўп қаватли бинолар яратила бошланди. Бундай биноларда техник ёмғир сувларини тозалаш ва қайта ишлаш тизимлари қўлланила бошланди ва табиий компонентлар режалаштириш таркибига фаол киритилган. Муаммолар ҳал қилинмоқда янги технологиялардан фойдаланган ҳолда ресурсларни тежаш ҳақида. Бир марта яратилган

шаҳар шароитида бинолар ва иншоотларнинг турли хил эко-лойиҳалари.


Экологик ва иқлимий идрок этилган меъморий шакллар


Экологик ва иқлимий идрок этилган меъморий шакллар


Шуни таъкидлаш керакки, умуман олганда, инновацион биноларни шакллантиришда ва бу даврда асосий вазифа ноанъанавий меъморий ва бадиий тасвирни яратишдир.


«Метропол Парасол» ижтимоий-маданий маркази биноси Испания


«Метропол Парасол» ижтимоий-маданий маркази биноси Испания


Ушбу позициялардан Севилядаги (Испания, 20042011) «Метропол Парасол» ижтимоий-маданий маркази биноси инновацион объектлар миқёсига киритилиши керак. 2004 йилда муаллифлар Ж. Майер ва ҳамкорлар Севилянинг 180 * 76 м ўлчамдаги қисмини қуриш бўйича танловда ғолиб бўлишди.


«Метропол Парасол» ижтимоий-маданий маркази биноси Испания


«Метропол Парасол» ижтимоий-маданий маркази биноси Испания


Шуни таъкидлаш керакки, янги минг йилликнинг бошида Плаза де ла Энцарнацион, гараж қуришга қарор қилинди. Бироқ, дастлабки ишлар давомида бу жойда қадимда қадимги Рим шаҳарчаси бўлганлиги аниқланди. Шу муносабат билан, ёпиқ автотураргоҳ қуриш ғоясидан воз кечилди, унинг ўрнига кичик деҳқон бозори, ўрта асрлар панорамали терасли кўп функцияли ресторан мажмуаси таркибига кирувчи археология музейи қурилди.


Плаза де ла Энцарнацион


Плаза де ла Энцарнацион


Шаҳарнинг бир қисми. Марказнинг архитектураси ҳайратга солади. Суюқ шаклнинг бу фазовий тузилиши бир-бири билан алоқа қиладиган улкан устунларга асосланган улкан соябонларнинг соябонидир. Кўплаб чуқурчалар конструкцияси ёғочдан тайёрланган префабрик панеллардан (полиуретан қопламали фин қайини) ишлаб чиқарилган, 3 минг боғловчи тугунга эга ва дунёдаги энг катта ёғоч конструкциядир. Иншоотнинг баландлиги 26 м, узунлиги 150 м, кенглиги 70 м.


Футуристик дизайн «Метропол-парасол»


Футуристик дизайн «Метропол-парасол»


Бутун мажмуа тўрт қаватга бўлинган. Энг паст ер ости сатҳида музей (Рим ва Мавр харобалари) жойлашган. 0 даражасида (кўча даражасида) марказий бозор мавжуд. 1-даражали уйингизда  очиқ майдон тадбирлар учун, 2 ва 3-да  томоша тераслари. Футуристик дизайн «Метропол-парасол» эски бинолардан фарқ қилади. Aммо ёғоч томнинг нейтрал ёруғлик оҳанги комплекснинг ултра-замонавий дизайнини юмшатади. Олти бурчакли «соябонлар» остида майдончалар, йўлаклар, зинапоялар ва фавворалар мавжуд, пиёдалар учун ҳеч қандай бўлаклар ва бошқа тўсиқлар мавжуд эмас. Бу фуқаролар ва сайёҳларнинг дам олиши учун ноёб жой.

Ваша оценка очень важна

0
Шрифт
Фон

Помогите Вашим друзьям узнать о библиотеке

Скачать книгу

Если нет возможности читать онлайн, скачайте книгу файлом для электронной книжки и читайте офлайн.

fb2.zip txt txt.zip rtf.zip a4.pdf a6.pdf mobi.prc epub ios.epub fb3