Öztürk Betül - Cehennem O'Dur стр 4.

Başka ne var? Bu kitabı okumayı yağ yakmaktan daha kolay hale getirdim. Her bölüm, size ne bekleyebileceğinizle ilgili ipucu veren alıntılarla başlıyor ve kısa odaklanma sürelerine sahip genç okuyucuları uyanık tutmak için bölümler arasında « aralar » ile kesiliyor. Aynı zamanda edebi bir coşku hazırlayan roman tadı eklemek için de. Renkli tablolar ve numaralar bekleyenlerin yanında günah çıkarmalıyım. Sizi hayal kırıklığına uğrattığım için gerçekten üzgünüm. Yine de şu kesin ki sözlerimi hiçbir zaman ağzımda gevelemem.

Bir kitap yazma fikri kalabalık bir yerde çıplak şekilde bulunma tecrübesiyle kıyaslanabilir; bunu yaparken hiçbir zaman sorun yaşamadım. Ama bu tecrübe süresince sürekli olarak yaşadığım iç çatışma kalbimle zihnimi senkronize etmekten ibaretti. Tüm bunlar, yalnızca tutkuyla olsun, vizyonla olsun yönlendirilme eğilimine karşı koymam gerektiği, bu girişimde yoğunluk ve belirliliğin, uygun bir merkezi kavramın yaratılmasında esas olduğunu söylemek içindi. Bu hayatta vizyonsuz bir tutkunun enerji kaybı, tutkusuz bir vizyonun ise bir çıkmaz olduğunu hatırlayın.

Harika bir ruh sıklıkla şarkı söyler. Swami Vivekananda bunu çok etkileyici bir şekilde ifade ediyor : « Bir fikri ele alın. Bu fikri hayatınız yapın- onu düşünün, hayal edin, bu fikri yaşayın. Beyninizi, kaslarınızı, sinirlerinizi, bedeninizin her parçasını bu fikirle doldurun ve diğer tüm fikirleri bir kenara bırakın. Bu, başarıya giden yoldur. » Belki dünya bir gün, beni gerçekten kaygılandıran, aynı anda hem toplumsal hem siyasi hem de ekonomik ağır küresel adaletsizliklere çözüm olan bu fikri geliştirmek için yaptığım fedakârlıkların derecesini bilecektir. Bununla beraber, size kapitalizm karşısında tastamam bir alternatif, sözde küçük ekonomi politikası tanrılarının başarısızlıklarını telafi edebilecek bir çözüm sunmazsam bu kitaba harcanan mürekkep işe yaramaz hale gelir. Ekonominin yaşlı iblislerini bunun için uyandırmadan diyalektik analizi yeniden tanıtma zamanı. Her şeyden öte, bu kitabın çok sayıda insanı harekete geçireceğine ve onları önerilen çözüm konusunda tartışmaya teşvik edeceğine ve bunu ilerleteceğine inanıyorum. Ya da yaratıcı bir tarza kapitalizmden uzaklaşan başka bir yolla hayat vereceğine, William Godwin’in nihayet, huzur içinde yatması için.

BÖLÜM II

Kamikaze

« Ben dünyadaki en bilge adamım, tek bildiğim, hiçbir şey bilmediğim. »

Sokrat

Birkaç yıl önce, Etiyopya’da Addis Ababa’nın kalabalık ve iç karartıcı sokaklarından birinde yürürken güçsüz genç bir anne ve sırtındaki küçük bir kumaş parçasına sarılmış uyuklayan kirli bir çocuğun görüntüsü bana yenilgimin hatırasını, Nairobi’deki Uluslararası Jomo Kenyatta havaalanındaki zihinsel « Waterloo »mu anımsattı. Tam o anda bir çığlık kopardım: buldum! Yine de, o gün her toplumda kangren haline gelmiş toplumsal sınıfların ayrışması karşısındaki çareyi net bir şekilde ayrıntılı hale getirmek amacına sahip olan araştırmamın düzensiz maceralarından hala çok uzaktım.

Bundan sonra, dünyadaki bireylerin sorunlarını somut bir şekilde analiz etmek adına zaman, para ve enerji yatırımı yaptım. Bu amaçla, Tara ve ben yapabileceğimiz kadar çok seyahat ettik, bol bol okuduk ve belgesel izlemek için saatlerce televizyonun karşısında kaldık. Seferlerimden biri bizi sahra altı Afrika ülkelerine yöneltti ve karşılaştıkları ve sınırlarını çok aşan büyük ölçüdeki zorlukları görünce şaşırdık. Bu bölgedeki ülkelerin başta gelen özelliği iki başlı egzotik zehirli bir yılandı: yozlaşma ve baskı. Karşılaştıkları zorluklar için bu ülkelerin hükümetlerini suçlayabiliriz. Aslında, güç ve zenginliklerini pekiştirmek için yönetimdeki birkaç aile tarafından kullanılıyorlar. Kısa kesecek olursak, dünyanın bu bölgesindeki kamu hizmetleri felaket durumda.

Çok sayıda parmak köşede hüküm süren karmaşayı gösteriyordu; bizzat bu ülkelerin kendileri ve sanırım içerde ve bölgedeki gelişmeyi yavaşlatmak amacıyla diğer ülkeler tarafından çok kötü yönetim uygulamaları belirlenmişti. Batı yarımkürenin diğer şehirlerini gezerken aynı kangrenin Afrika ve Latin Amerika ülkelerini de kemirdiğini fark ettim. Eski vali Rod Blagojevich, 44. Amerikan Başkanı Barack Obama'nın senatör koltuğunu satmaya çalışmak suçundan parmaklıklar ardına gönderilmişken Illinois'nin Nijerya'da bir bölge olduğuna inanabilirdik. BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) ülkelerinden aktarılan başka skandal haberleri de büyük bir alanı kaplıyor. Futbola çok meraklı değilim ama Brezilyalı müteahhitlerin, kutlamalar öncesi ve esnasında çöken fahiş fiyatlı statlar ve yapılar yüzünden 2014 Dünya Kupası ile alay etmelerini bekliyorum. Ve Çin’in güneyindeki Hengyang şehrinde halk meclisindeki hemen hemen tüm liderlerin istifasına yol açan skandalla ilgili ne söyleyebileceğimi bilmiyorum. Kaynakların yanlış yönetilmesinin ağır basması ve yöneticilerin gerilemesi benzersiz bir mali israfa yol açtı.

«Bir tımarhanede rahat bir yürüyüş inancın hiçbir şeyi ispat etmediğini gösterir. »

Wilhelm Nietzsche

Yoksulluğun kalbine yaptığım gezi esnasında insani bir görev ile CV’lerini zenginleştirmek amacıyla veya saygın bir üniversiteye girme şanslarını artırmak için oradan ayrılan veya ayrılmak üzere olan batılı fedakâr öğrencilerle karşılaştım. Kendimi tamamen başka bir yerde, boşluğa bakan gözleriyle Amerikan sineması ünlülerinin güzel fotoğrafları ya da herkesin gönülden bir şekilde "insanları kurtarmak" (bazen hayvanlar insanlardan daha önemli olsa da) istediği bir hayır işinin sözcüsü önünde bulduğum için şaşkındım.

Yine de, karşılaştığım insanların mucizeler yarattıklarını veya üçüncü dünyanın hamileri olduklarını sandıkları dünyanın daha iyi olan tarafında takip ettiğim katılımcı demokrasi veya ekonomik gelişmeyle kıyaslandığında delilik hiçbir şeydi. Olabildiğince yetenekli oldukları için, az gelişmiş ülkelerdeki zorluk ve meydan okumalara yobaz bakışlarına karşılık gelen kuramsal yaklaşımlarında bir eksik var. Gelişim modellerini kapitalizme olan sarsılmaz tutkuları için düşündüler. Bu ruh hali şu vecizeyi düşünmeme neden oluyor « eğer sahip olduğunuz tek alet bir çekiçse, her şey bir çiviye benzemeye başlar. »

Şunun altını çizmeliyiz ki, yıllar geçerken egemen bir toplum her zaman saygın "istisnacılık" statüsünün sancağı olmuştur. Eğer iktisatçıları, liderlerinin bizi çevreleyen dünyayı açık bir şekilde ayrıntılarıyla inceleme ve bununla uyumlu biçimde içinden çıkmamıza izin verecek etkili müdahaleleri emretme sorumluluğunu üstlenirse bu cesaret ve yiğitliği kabul edeceğim. Şu anda elimizde ne var? Öfkeli bir küresel düzensizlik veya başlıca girişimlerin merkezindeki verimlilik ve Gayri Sarfi Milli Hâsıla (büyümeyi ölçmek için çılgın bir yol). Ayrıca sık sık kullanılan, o zamandan beri zenginlik unsurları ekleyen ve yayılma hızını artıran "küreselleşme" bahanesini de ortaya koymalıyım. Yönetici ülkeler, birkaç yüzyıl önce kölelik dediğimiz ve bugün kendiliğinden köleliğe dönüşen insanlık dışı uygulamaların kullanımına hala ve tekrar tekrar gözlerini kapatırken insanlık ne diyor? Bu suç kimin işine yarıyor?

Batılılar, sorunlarla karşılaşan ülkeleri batıran bu programlar beklenen ve tahmin edilen sonuçları sağlamadığında şaşırırken ben sinirleniyorum. Vatandaşların ihtiyaçlarına yönelik çözümlerden Washington DC’deki ofislerde bütün bir şekilde bahsedildiğinde ve ekonomi dervişleri verileri temizleyip gözlenebilir realitenin karmaşasını özetleyen basitleştirilmiş modeller geliştirdiğinde daha da sinirleniyorum. Yalnızca IMF ve Dünya Bankası tarafından yürütülen eleştirel çalışmalar, başlıca uluslararası finans kuruluşlarını tarafından önerilen programların etkinliği konusunda şaşkınlıkla dert yanmak zorunda kaldı. Bu suçlu vicdanlar, ekonomik olarak zayıf bir ülkeye komadaymış teşhisi konulup daha sonra uluslararası bir kuruluşun aciline gönderilip fişi çekilmiş bir finans kuvezine kapatılarak ve aşırı doz mali yardım verilerek nekrofil çılgınlar tarafından şiddete maruz kalıp suiistimal edilme ve akla aykırı program deneyleri için deneme alanı olarak kullanılma şeklini kınıyor. Tanrı bizi bundan korusun, eğer bir ülkeye koma teşhisi konulan bir ülke tüm bu faydasız açık kalp operasyonlarından sonra bazı hayata dönme belirtileri gösterirse, örneğin Arjantin gibi, o zaman gözlerini ve bağırsaklarını yemeyi deneyecek olan vahşi akbabalara ait olacak.