Глобус Адам - Гісторыі пра Мінск і ваколіцы (зборнік) стр 7.

Шрифт
Фон

Пылавы чалавек

У спякотны надвячорак, бліжэй да шарай гадзіны, яго можна пабачыць на вясковай дарозе каля Заслаўя, што пад Мiнскам. Пылавы чалавек няспешна ідзе па вузкай прыдарожнай сцежцы. Ён ідзе зусім павольна і крыху прыпадае на правую, карацейшую нагу. Міжвольна ўзнікае жаданне дагнаць і абагнаць такога чалавека. Чым шпарчэй ты ідзеш за кульгавым, тым хутчэй ён аддаляецца. Пагоня за Пылавым чалавекам – занятак небяспечны. Ты і сам не заўважыш, як апынешся ў далёкім і чужым месцы, пасярод пустога поля. Ты амаль дагоніш Пылавога чалавека, а ён возьме ды рассыплецца тонкім шэрым пылам на прыдарожную траву. Навокал пацямнее, і ў жнівеньскім небе пачнуць загарацца вялікія зоры.

Шэры мутант

Ён жыў на вуліцы Камуністычнай. Там і працаваў у майстэрні па вырабе надмагільных плітаў. Тамака і піў таннае віно – чарніла, чарлік, чарльстон. Ад таго чарліка розум яго каламуціўся, свядомасць мутнела і ўвесь арганізм муціраваў. Дзякуючы чарнілу супрацоўнік майстэрні па вырабе надмагільнай прыгажосці ператварыўся ў Шэрага мутанта. Метамарфозу ўсе заўважылі толькі тады, калі на чорнай гранітнай пліце замест генерала ў фуражцы з’явілася выява вінтарогай кошкі. Шэрага мутанта падманам завабілі ў вар’ятню і там зачынілі. Мутант асабліва і не наракаў на лёс. Ён скарыўся, піў лекі і маляваў крылатых зебраў ды паласатых кенгуру. За добрыя паводзіны і ўсмешлівую ціхмянасць Шэрага мутанта выпусцілі на волю. Вольнае паветра ён адразу змяшаў з чарльстонам, трапіў у доўгатэрміновы запой, з якога выбраўся наўпрост у лепшы свет. Майстэрня па вырабе могілкавай прыгажосці адгукнулася на падзею: на магіле Шэрага мутанта паклалі чорную гранітную пліту са сціплай шрыфтавой кампазіцыяй без малюнка.

Шэрыя фоталялькі

Стары шэльма захварэў на пыху. Ад той пыхі ягоную самаадзнаку так раздзьмула, што ён вырашыў палезці на галоўны дзяржаўны трон. Шэльма ездзіў па гарадах, мястэчках, вёсках і казаў, што ён – цар беларускі. Той-сёй і паверыў пыхліваму самазванцу. Людзі любяць абяцанкі, людзі далі веры абяцанкам-цацанкам, і пачалі людзі абяцальніка паўсюль запрашаць. Тых запрашэнняў назбіралася досыць многа. Тады шэльма нарабіў кардонных фоталялек са сваім заблураным ды адфоташопленым партрэтам. Замест сябе пыхлівец пачаў пасылаць у розныя месцы фоталялькі. Пыха хутка прагрэсавала. Стары лялькароб надумаў сабраць на сталічнай плошчы народ, каб гучна абвясціць сябе адзіным усебеларускім царом. Калі ж у час, прызначаны на ўсеагульны збор, ён прыйшоў на плошчу, народу там не было. На шэрым бруку стаялі і валяліся Шэрыя лялькі. На плошчы было шмат выцвілых пакарабачаных кардонных лялек. Замест людзей пляц Каліноўскага запаўнялі старыя фоталялькі.

Чырванатвары пакупнік

У мінскі ўніверсам «Цэнтральны» часам заходзіць Чырванатвары пакупнік. Бывае, што ён бярэ каву без цукру, а бывае, замаўляе і сто грамаў гарэлкі і да яе шклянку з таматным сокам. Паводзіць ён сябе сціпла – прыйшоў, замовіў, выпіў і сышоў. Адно дзівіць: скура на ягоным твары ажно палымнее, нібыта пад скураю не кроў цячэ, а сапраўдны агонь гарыць. Іншыя наведнікі «Цэнтральнага» пачалі заўважаць, што сустрэча з Чырванатварым адбываецца напярэдадні бяды. Сустрэў яго? Чакай гора горкага. Перад выбухам у нашым метро я Чырванатварага пакупніка сустракаў па тры разы на дзень. Пасля такога і хацеў бы не верыць у прыкметы, а не атрымліваецца. Асабіста я веру, што сустрэчы з Чырванатварым пакупніком – новы сталічны знак бяды.

Шэрае вясло

Неба пакрыўдзілася на зямлю. Паліўся дождж. Ён ішоў тры дні і тры ночы. Дарогі і сцежкі стаялі ў калюгах. Ручаіны, рэчкі і вазёры ўскаламуціліся і пашырэлі. На чацвёрты дзень дождж пачаў аціхаць, але ўсё яшчэ не спыніўся. У цёмным паветры вісела ледзяністая золь. З халоднай золі і выйшаў высокі мужчына ў доўгім вайсковым плашчы. Ён накіраваўся да пастуховай хаты, што стаяла на беразе Дзвіны. «Перавязеш цераз рэчку? Людзі казалі, што ты тут – галоўны перавозчык». – «Мо перачакаем, пакуль вада крыху спадзе ці хоць бы дождж скончыцца?» – «Не магу чакаць, спяшаюся. Калі не хочаш везці, дык якую лодку пазыч». – «Лодкі не пазычаю. Правіла такое. Рэчку нашу я ведаю, таму павязу, калі чалавек просіць, калі чалавеку трэба…» Пастух узяў прыхаваныя ў гумне вёслы і разам з высокім спусціўся да рэчкі. Там яны знялі лодку з ланцуга, селі ў яе і адштурхнуліся ад берага. Дзвіна хвалявалася, шумела і гула. Плысці было цяжка. Пастух не адразу заўважыў, што яго спраўная лодка ўсё глыбей і глыбей прасядае ў ваду. Асабліва моцна яна пачала прасядаць з боку высокага. Было ўражанне, што той робіцца ўсё цяжэйшы і цяжэйшы. Калі лодка ледзь не перакулілася і моцна чарпанула вады, перавозчык не вытрываў і спытаў: «Ты хто, чорт цябе забірай?» – «Я – чорт, і прыйшоў цябе ўтапіць!» – высокі скінуў вастраверхі капюшон. Над скронямі тырчэлі акуратныя рогі. Чорт засмяяўся, затрэсся, зарагатаў. Перавозчык выхапіў з качотаў вясло і з усяе моцы трупнуў па рагатлівай чортавай раганоснай галаве. Удар быў трапны і моцны. Чорт сціх, аплыў, згубіў прытомнасць. Пастух схапіў яго за капыты і скінуў з лодкі ў каламутны вір. Толькі ў хаце перавозчык заўважыў, што ў яго цяпер розныя вёслы. Адно як было звычайнаблакітнае, такім і засталося, а другое зрабілася Шэрым вяслом, бо ўся фарба з яго абсыпалася ад моцнага ўдару па чортавай галаве.

Казка пра Бога

«Ты верыш людзям?» – «Не!» – «Дык навошта ты паверыў тым хітрунам, якія апавядаюць старую казку пра Бога?»

Чырвоныя крылы

У парку, што ляжаў паміж рэчкаю і школай, на лаўцы сядзеў чорт з Чырвонымі крыламі. Паўз чорта праходзіў яснавокі хлопчык. Чорт высока ўзняў крыло і ласкава спытаў: «Хлопчык, ты ў гэтай школе займаешся?» – «Так. Так, у гэтай!» – «Хочаш набыць сабе Чырвоныя крылы?» – «Яны дарагія. У мяне грошай не хопіць!» – «Колькі ў цябе ёсць?» Дурнаваты школьнік дастаў гаманец і паказаў свае капіталы. «Хапае! Будзеш браць крылы?» – «Яны дакладна працуюць?» Чорт узлез на лаўку, прабегся па ёй, скочыў, замахаў крыламі і праляцеў два метры. «Разгон кароткі і вышыня маленькая. Узлезеш на школу, разгонішся па даху, лёгка праляціш над паркам і спакойна прызямлішся на другім беразе Свіслачы». Хлопчык узяў склееныя з тонкай паперы Чырвоныя крылы і панёс іх у бок сваёй школы, школы для дзяцей з абмежаванымі разумовымі здольнасцямі.

Зялёны вадзянік

Жылі ў Мінску двое рабочых, чарнявы ды бялявы. Не складаліся ў іх стасункі з жанчынамі. Дажылі да трыццаці пяці, а сем’яў не пазаводзілі. Каму ў наш час патрэбны рабочыя з бесперспектыўных заводаў? Вядома, чарнявы з бялявым папівалі. Не злосна і не моцна, а так, каб у нядзелю маркоту прагнаць. Выпілі яны ў той злашчасны вечар. Прыйшлі ў парк і выпілі піва ў рэстарацыі «Лідо». З рэстарацыі пайшлі ў бок цырка, а там, пад мостам, пабачылі ў рачной вадзе голых жанчын. Зазвычай там толькі качкі плаваюць і хлеб выпрошваюць. Тым познім цёмным вечарам плавалі там жанчыны. Рабочыя вырашылі пагаварыць з голымі дзеўкамі і прапанаваць свае рукі і сэрцы. Раптам якая і дасць згоду? Дзеўкі толькі пасмяяліся з прапаноў. Злосна панасміхаліся. Рабочыя пакрыўдзіліся на галадупых эксгібіцыяністак. Тут у іх перамовы і ўступіў Зялёны вадзянік. Ён загадаў дзвюм найпрыгажэйшым русалкам пайсці з рабочымі ды стаць іх жонкамі. Адна была ўмова: рабочыя павінны былі навязаных на вяроўку русалак весці праз увесь горад да свайго інтэрнату. Калі яны давядуць русалак і не азірнуцца, тыя паробяцца жонкамі. Той, хто за дарогу хоць раз зіркне назад, прыгажуню страціць. Зялёны вадзянік даў рабочым у рукі доўгую мокрую брудную вяроўку, павярнуў іх спінамі да сваіх аголеных прыгажунь, сказаў, што русалак навязаў, і загадаў ісці. Рабочыя павалаклі вяроўку ў бок свайго велазавода. Калі яны пераходзілі праз трамвайныя рэйкі, чарнявы спатыкнуўся, паваліўся і азірнуўся. Русалак нідзе не было. Так ён і сказаў таварышу. Бялявы рабочы азліўся на чарнявага, кінуў вяроўку і дастаў з кішэні нож з выкідным лязом. Чарнявы вывернуў з бруку важкі камень. Бялявы ўдарыў чарнявага нажом у жывот. Чарнявы трупнуў бялявага брукаўцом па лобе. Брукавец яшчэ прыклаўся да скроні, да носу і да сківіц бялявага. Пасля такога збіцця ў бялявага не засталося аніякіх шанцаў на выжыванне. Ён памёр на трамвайных рэйках. Чарнявы спрабаваў дайсці да лякарні, балазе яна была недалёка, нейкая там палова трамвайнага прыпынка. Не дайшоў, упаў, скурчыўся і сцішыўся назаўжды. Такую гісторыю распавядаюць у Мінску пра жыццё і смерць рабочых з велазавода.

Ваша оценка очень важна

0
Шрифт
Фон

Помогите Вашим друзьям узнать о библиотеке

Скачать книгу

Если нет возможности читать онлайн, скачайте книгу файлом для электронной книжки и читайте офлайн.

fb2.zip txt txt.zip rtf.zip a4.pdf a6.pdf mobi.prc epub ios.epub fb3