Бычкоўскі Алесь - Анамалія (зборнік)

Алесь Бычкоўскі

Анамалія

Анамалія

Два серабрыстыя “Су” ўзарвалі нябесную цішыню і з ровам праплылі на нізкай вышыні, ледзь не ломячы сасновыя макаўкі. Мінуючы маршрутны пункт над сакрэтнай вайсковай часткаю, эскадрылля заклала віраж і знікла гэтак жа хутка, як і з’явілася, толькі згуртовішча варон спалохана сарвалося з дрэваў, пакружыла і праз нейкі час вярнулася ў лес.

Унізе салдаты-тэрміноўшчыкі здавалі фізпадрыхтоўку. Новая партыя маладняка прыехала літаральна днямі, і зараз зусім зялёныя юнакі праходзілі інтэнсіўную “абкатку”. Хтосьці трушком наразаў кругі вакол базы, хтосьці адціскаўся на руках да сёмага поту. А вось радавы Карусь Яблонскі вісеў торбай на перакладзіне, закінуўшы голаў уверх, маліўся пра сябе ўсім вядомым святым і ў думках развітваўся з жыццём.

Побач стаялі хлопцы першага аддзялення разведроты і сяржант Вацлаў Кравец, які на чым свет крыў радавога Яблонскага, а заадно і ўсю яго радню, што выхавала “гультая, абібока, няздольнага ніводнага разу падцягнуцца”. Пачуўшы гудзенне самалётаў, сяржант на імгненне падняў галаву і падумаў: “Штурмавікі разлёталіся штосьці”.

Пазнаёміўшыся з норавам сяржанта, хлопцы панура маўчалі. Разумелі, калі навічок радавы не падцягнецца, быць бядзе – сяржант вымусіць усіх бегаць пяць кіламетраў у процівагазе, на поўнай баявой выкладцы.

Карусь трусіў нагамі і з усяе сіл намагаўся сагнуць рукі ў локцях, каб злавесная перакладзіна хоць на сантыметр наблізілася да падбародка.

– Турнік не вытрымае, – прашаптаў хтосьці з баявых таварышаў.

Небарака радавы баяўся “цёмнай”. Мучыў жах, што калі не адолее перакладзіну, з-за яго аднаго прымусяць усё аддзяленне бегчы крос, пакуль не схаваецца сонца.

Усе гэта разумелі, сціскалі сківіцы, і поспех радавога Яблонскага расцэньваўся перамогай не менш значнай, чым перамога айчыннай зборнай на Алімпійскіх гульнях.

У душы радавога Каруся Яблонскага жыла і заклапочанасць іншага роду. На ранішні сняданак армейская сталоўка частавала варанай фасоллю з мясам. Прынятая на пусты салдацкі страўнік, гэта ежа давала ў наступным неперадавальныя ўражанні, асабліва падчас фізічных практыкаванняў.

Карусь напружваўся мацней і мацней, падцягваючыся на турніку, і вось мацней і мацней вытворныя біяхімічнага працэсу пераварвання фасолі ў страўніку воіна прасіліся вонкі. Карусь не на жарт хваляваўся, што яшчэ крыху намаганняў, і пад ім хлопне ядзерны выбух з паралельнай хімічнай атакай. Але гэтага не ведалі іншыя байцы. Сяржант Вацлаў Кравец нечакана перастаў мацюкацца і выцягнуўся смірна. Наблізіўся старшына роты, мужчына гадоў пад сорак.

– …Праводзім фізпадрыхтоўку, – адрапартаваў Кравец.

– Вольна, – сказаў старшына і прыняўся прыдзірліва разглядаць перакладзіну з мучанікам Яблонскім.

Абліваючыся потам, з астатніх намаганняў, з дапамогай невядомых унутраных рэзерваў, радавы Карусь Яблонскі ўсё ж дабіўся пастаўленай мэты і адолеў перакладзіну, крануўшыся яе падбародкам. Пачуўся ўздых аблягчэння. Хлопцы ўміг павесялелі.

І ў гэты самы момант здарылася непапраўнае. Салдацкія вантробы не вытрымалі напружання, і радавы Карусь Яблонскі, як кажуць у падобных сітуацыях, “садануў быццам з гарматы”.

Ва ўсталяванай цішыні не было чутна нават гудзенне мух.

– Выдатная падрыхтоўка, – з філасофскім выглядам прамовіў старшына і пакрочыў па сваіх справах.

Карусь саскочыў з турніка і вінавата зажмурыў вейкі. Хлопцы баяліся паварушыцца. Твар сяржанта чырванеў ярчэй і ярчэй, наліваўся крывёй. І хутка па ўсёй тэрыторыі часткі было чутна, што думае асабіста Вацлаў Кравец пра навічкоў у войску.

Пакуль раз’юшаны сяржант гучна абураўся, да хлопцаў страявым крокам наблізіўся салдацік вельмі ўжо небаявога целаскладу – нізенькі, вузенькі, у акулярах. На фоне астатніх стараслужачых разведроты, ён выглядаў даволі смешна.

Салдацік наблізіўся да сяржанта і моўчкі спыніўся.

– А гэта што за цуда? – Спытаў Кравец, закончыўшы сола.

– Радавы Андрэй Шмялёў. Адкамандзіраваны ў першае аддзяленне разведроты.

– Кім адкамандзіраваны?

– Таварышам старшыной.

– Так-так… – прамовіў Кравец. – Навічок значыць.

– Толькі з вучэбкі, таварыш сяржант.

– Чаму, радавы Шмялёў, вы адсутнічалі на ранішнім шыхтаванні?

– Выконваў загад генерала Стральцова, – адрапартаваў навічок.

– Загад значыць… – задуменна сказаў Кравец і дапытліва прыняўся разглядваць радавога Шмялёва.

Хлопцы назіралі за размовай і баяліся чхнуць. Штосьці наспявала на хітрай душы іх камандзіра.

– Адкажы мне шчыра, салдат, – украдлівым тонам вымавіў Кравец. – А як у цябе абстаяць справы з фізічнай падрыхтоўкай?

– Не ведаю, таварыш сяржант. Пакуль ніхто не скардзіўся.

– Пад’ём з пераваротам выканаеш?

– Магу.

– Колькі разоў падцягнешся?

– Пятнаццаць.

– Не брэшаш, салдат?

– Дазвольце…

Навічок скочыў на турнік, дзе нядаўна вісеў напаўзмучаны Яблонскі, адным махам выканаў тры пад’ёмы з пераваротам і пасля падцягнуўся чатырнаццаць разоў. Апошні пятнаццаты раз на палову не дацягнуў і скочыў уніз.

З хлопцаў ніхто не паварушыўся. Усе былі ўражаны. Спрыт навічка падзівіў сяржанта.

– Вучыцеся, – павесялеў Кравец. – Вось такімі я вас параблю за месяц службы. Ты чуеш, Яблонскі? Аддзяленне загагытала.

– Адставіць, – раўнуў сяржант і звярнуўся да радавога Шмялёва.

– Падрыхтоўка выдатная. Дзе навучыўся?

– Рэгулярныя заняткі спортам да службы.

– Выдатна… А ці ёсць у цябе, што я павінен ведаць?

– Ёсць, – пасля паўзы насупіўся навічок.

– Крый Божа, энурэз!?

– Баюся цемнаты, таварыш сяржант. Не магу заснуць без святла.

– Не праблема, – з палёгкай выдыхнуў Кравец і абнадзеіў: – Гэта ў нашай роце вылечваецца хутка. Гарантую, што першыя трое сутак ніхто з вас не засне. Не хопіць часу на сон, байцы.

Кравец адышоўся і скамандаваў:

– Аддзяленне! Вакол часткі два круга бягом марш! Хлопцы без прамядленняў кінуліся выконваць загад.

– Радавы Шмялёў! – паклікаў сяржант. – Адкажы, з якім загадам цябе пасылаў генерал Стральцоў?

– Даставіць сакрэтны пакет у суседні авіяполк. Была чутка, хутка сумесныя вучэнні з натаўцамі. Пачуўшы навіну, Вацлаў глыбока задумаўся.

* * *

Наступнай раніцай прыехаў генерал Стральцоў. Ён доўгі час аб нечым размаўляў з камандзірам роты, пасля чаго ў казарму выклікалі сяржанта Краўца. Не чакаючы добрых вестак, Вацлаў завітаў у кабінет, дзе ўжо сабралася некалькі чалавек з камандавання.

Кравец выцягнуўся смірна і прыкідваў у думках, чым выклікаў увагу генерала.

На стале перад камандзірамі ляжала карта, памечаная чырвонымі кружкамі і квадрацікамі.

– Сяржант. У нас разгортваюцца вучэнні, сумесныя з войскамі НАТА. Сэнс вучэнняў – выпрацаваць зладжаныя мерапрыемствы супраць глабальных тэрарыстычных дзеянняў, – пачаў камандзір роты. – Наколькі ведаюць прысутныя, штогод павялічваецца моц азіяцкіх краін, што вельмі недаспадобы амерыканцам. Нахабныя натаўцы імкнуцца ўсюды панатыкаць свае базы, што ў сваю чаргу недаспадобы нам. Быццам бы ў саюзных краінах адсутнічае ўласная моц, якую можна супрацьпаставіць тэрарыстам.

Сцэнарый гульні наступны: аб’яднаная групіроўка тэрарыстаў “Зялёны сцяг” ідзе на захоп Еўропы. Частка іх арміі захапіла Турцыю, частка заняла Венгрыю з Югаславіяй, Чэхіяй і іншымі, частка засела ў Карпатах.

Ёсць звесткі, перададзеныя знешняй разведкай, што тэрарысты плануюць захапіць чацвёрты энергаблок атамнай электрастанцыі ў Чарнобылі і з гэтай нагоды пасылаюць дэсантгрупу з некалькіх танкаў, грузавых аўтамашын і баявых машын пяхоты. Наша задача – выявіць групу і знішчыць паветраным ударам. Падрабязнасці растлумачыць таварыш генерал.