Бормади АВЕСТОНИ яратган юртга.
(фото из свободного ресурса)
Шунда шарқ томонга у қараб юрди,
Ҳиндистонни босиб олмоқчи бўлди,
(фото из свободного ресурса)
Чегарада авлиё ҳинду, йўлда учради,
Оппоқ қордек, узун сочу-соққолда,
Учта ок чизиғи кенг пешонасида,
Кўриниб турарди нур, унинг юзида.
Александр келиб ҳинду олдига,
Неча ёшга кирдинг? -деб сўраганда,
Қанча ҳоҳласам яшайман шунча,
Деди авлиё қария, ўз жавобида.
Мен юздан ошаман, -
Дея, кулди Зулқарнай.
Йуқ, сен яқинда ўласан, -
Деди хинду, жиддий оҳангда.
Нега бундай дединг сан? -
Дея, Александр сўради ундан.
(фото из свободного ресурса)
Ўзга юрт ерига сен оёқ қўйдинг,
Бегуноғ инсонларни қонини тўкдинг,
Мажрух, майибларни элга қолдириб,
Бу юртда иблис ишини қилдинг,
Ғарбдан беномусу бехаёликни,
Жирканч иллат баччавозликни,
Эркак билан эркак яшашини,
Қулдорлик ва чуричиликни,
Инсонларни қурбон қилишни,
Бойлик кетидан қувушликни,
Греклар ва араб иллатларини,
Покиза давлатларга келтирдинг.
Худоларни қахрин келтирдинг.
Мароканнда ўлимдан қолдинг,
Қуёш ўғли, Спитаманнинг,
Ўлимига сабабчи бўлдинг.
Худолар, сени огоҳлантирган,
Яна жанг қилсанг аниқ ўласан.
Бир саволимга жавоб бергин сан,
Не фарқли ёввои ҳайвон инсондан?
Искандар жавоб қилганди бирдан,-
Ҳайвондан юқори инсон ақлдан.
Авлиё деди унга,-Билмас экансан,
Ёввои ҳайвонлар ўстун сенлардан.
Сардорни қуйшмас ақли заифдан,
Хайвонот юқорида македонлардан,-
Деб, шу он ғоиб бўлганди кўздан.
(фото из свободного ресурса)
Ҳиндистон чегарасида, кучли жанг бўлди,
Оғир найзадан Александр жарохат олди.
Ўнг сон эти хамда суяги кўп парчаланди.
Македонияга қайтишга у мажбур бўлди.
Атрофдагиларни кўпи сотқинлик қилди.
Қушин ҳам шунда пароканд бўлди.
Бошлиқлари уни, бойлик талашди,
Аскарларини ишончи унга йўқолди.
Уч юз йгирма тўртинчи йилда,
Милотдан олдин, кузнинг сўнгида,
Месопатамияга етиб у оғирлашди,
Сонидаги жарохат йиринглаб кетди,
Бутун танаси унинг захарланганди.
Уч юз йгирма учинчи йилнинг бошида,
Узоқ ётиб тушакда, қийналиб ўлди
(фото из свободного ресурса)
Дунёдаги энг гўзал аёл уша замонда,
Александр маъшуқи Гефестионниг,
Берган буйруғини, бажариб унинг
Ўлдирилди Ракшонак ва ўғли унинг.
Дейдиларки, Спитаманнинг оти,
Эгасини танасин тошларга кўмди,
Келиб эгасини боши қабрида,
То ўлгунча шу атрофда юрди.
Икки минг икки юз йиллардан буён,
Қабр атрофида ўсар тиканлар,
Ўртада гуллар бир тўп лолалар.
Афросиёб тепалигида кўриб қолсангиз,
Атрофида тикан, ўртада бир тўп лолани,
У ерда Спитаман қабри, билингиз,
Илтимос шу ерни тавоб қилингиз,
Тиканни босиб, лолани силаб қўйнгиз.
Жиззаҳ давонида ва Афросиёбда,
Ватанга садоқатнинг бир тимсолида,
Спитаманга атаб хайкал қўйнгиз.
Минглаб инсонлар йўлдан ўтганда,
Спитаманга таьзим бажо қилсинлар.
Чет элликлар ўтганда, кўриб хайкални,
Александирдан кучли шу дир десинлар.
Босқинчини буюк саркарда деб атаганлар,
Келтирган кулфатларин ҳисоб қилсинлар,
Инсониятга душманлигин унутмасинлар.
Хақиқий саркардалигини ва буюклигини,
Дўнё тариҳида Спитаманни ёзиб қўярлар.
Босқинчиларни эса бўюк деб атамасинлар,
Ҳурланган халқ ғурурига ҳам тегмасинлар.
(фото из свободного ресурса)
Ватан ва халқ учун қурбон бўлганлар,
Абадий ҳотирада, буни билсинлар,
Ўтса ҳам яна неча минг йиллар,
Тарихда қолурлар бундай инсонлар.
Миллатимиз қаҳрамони, дея одамлар,
Замонларда Спитаманни эслаб яшарлар!
Бўнга бефарқдир қонида асли ҳоинлар,
Ҳаётда кўп бўлган бундай инсонлар,
Халқига ва Ватанига садоқатсизлар.
(фото из свободного ресурса)
Халқ манфаати, бахти учун қурбон бўлганлар,
Охиратлари обод, Шоҳистаю Жаннатдадурлар.
Одамийликда доимо, улар намунадирлар.
Тириклар қалбида, ёрқин хотирадирлар,
Хаёт тожисида абадий Кўҳинурдирлар.
Спитаман1 Родился Спитаман в районе нынешнего Жиззака в аристократической семье, был очень умным, грамотным во всём и культурным как все зороастрийцы. Греки назвали его Спитаменом, жил (370 г. до н. э.327 г. до н. э.) согдийский военачальник, генерал стоявший во главе против Александра Македонского в 329327 годах до н. э. и дважды побеждал его. Погиб от стрел предателей.