Arşidük ve eşi, eşlik eden kişilerle birlikte , serisinin üçüncü arabsı olan Gräf & Stift 28/32 PS duble, üstü açık bir Fayton Otomobilde Sarayevoda dolaşıyorlardı. Olayın gerçekleştiği gün taraflar, yoğun korumanın halkı rahatsız edeceği düşüncesiyle askeri korumanın azaltılması konusunda hem fikir idiler. Bu nedenle, korumayı normal şehir polisi sağlayacaktı, asker değil. Bu husus, genç suikastçıların işine yarayacak bir Zemin hazırlamıştı. Arşidükün hayatına ilk tehdit saat 10:10 da : araba konvoyu Čubrilović ve Mehmedbašićin yanından geçerken gerçekleşecekti ancak ikisi de harekete geçmekte geç kaldılar ve başaramadılar. Konvoy daha sonra girişimde bulunmaya karar veren Čabrinovićin yakınına geldi ve el bombasını Arşidükün arabasına fırlattı. Bomba sekti ve arkadaki arabanın altında patladı. Pek çok seyirci yaralandı ancak hedefe hiç bir şey olmadı. Čabrinović, bunun ardından siyanür içerek ve nehre atlayarak intihar etmek istedi. Her ikisinde de başarısız oldu: zehrin nasıl olduysa zamanı geçmişti ve sadece kusmaya sebep olmuştu. Ayrıca, nehir de tarihinin en sığ noktasındaydı. Kusma eşliğinde ıslak bir şekilde polis tarafından yakalandı ve çok kötü Dayak yedi.
Arşidükün arabası daha sonrasında, konuşma yapması planlanan Belediye Binasına yöneldi. Her ne kadar olayın etkisiyle stresli ve sarsılmış olsa da orada toplanmış kalabalığa konuşmasını yaparken halka, gözlerinizde suikastın başarısızlığından dolayı hissettiğiniz sevinci görüyorum, deme şansını yakaladı. Bunun arkasından, korumalar arasında bir tartışma başladı. Arşidükün korumaları, ziyaretin kısa kesilmesini ve suikast tehdidine karşı endişelerini dile getirirken, hükümet görevlileri bunun tersini iddia ettiler ve Bosna Valisi Oskar Potiorek de bir daha suikast gibi bir olayın gerçekleşme ihtimali olmadığı konusunda ısrar etti ve suikast işinin artık bittiğini söyledi. Konvoy, bir saatten az bir süre önce yaralananları ziyaret etmek üzere şehir hastanesine yöneldi.
Asıl niyet şehir merkezinden ve şehrin kalabalığından kaçınmak olduğu halde, sürücüler arasındaki iletişim bozukluğu nedeniyle yanlış yöne yani doğruca şehir merkezine yöneldiler. Bu korkutucu dönüşten sonra, konvoy kendini, ilk girişimi başarısız olduktan sonra pozisyonunu değiştirmeyi başarmış Gavrilo Principin pozisyonunun tam da karşısında buldu. Tesadüfi olarak mükemmel bir bekleme pozisyonu almış olarak, içinde Arşidük ve eşinin olduğu üçüncü arabayı gördü, direkt olarak onlara yaklaştı ve boşluk menzilinden iki el ateş etti. İlk kurşun Arşidükün şahdamarına, diğer kurşun da eşinin karnına saplanmıştı. Her ikisi de 11:30 da hayatını kaybetmişti.
Suikastın gerçekleşmesinde, politik gerekçeler ve neticedeki kargaşaların önemi büyüktü. Avusturya-Macaristan mahvolmuştu ve bir sonraki ayda Temmuz Krizi patlak Verdi. Avrupanın tüm ana güçleri arasındaki yoğun diplomatik kavgalar neticesinde taraflar savaşa sürüklendiler. Avusturyanın, Sırbistana yayınladığı Temmuz Ultimatomunda talep ettiği hususlar krizin boyutlarını daha da derinleştirdi. Ultimatomun esas sebebi Sırbistanı savaşa kışkırtmaktı çünkü Avusturya onların suikasta karıştığını ve Bosna olayına karışma amacında olduklarını düşünüyorlardı. Sırbistan ultimatomu aldıktan ve listedeki tek bir talebi reddettikten sonra, orduya tam teyakkuz emrini Verdi. Ultimatom tam olarak Kabul edilince, Avusturya kısmi teyakkuz emri Verdi ve tüm diplomatic ilişkileri bertaraf ederek neticede 28 Temmuz 1918 de dünya savaşını başlatacak ilk adımı attı ve Sırbistana savaş açtı.
Bölüm IIIBüyük Savaş Başlıyor3.1 Ultimatom
Suikastın ardından Avusturya-Macaristanda duygular karışıktı. Franz Ferdinand cinayeti çoğunluk tarafından mateme sebep olmamış ve Viyana halkı gündelik hayatlarına devam etmişti. Hatta, İmparator Franz Joseph bile her ne kadar varisinin ölümünden biraz rahatsızlık duymuş olsa da, herkesçe bilinen pek de yakın olmadıkları gerçeğiyle pek fazla etkilenmemişti. Alınacak kararlara mesafeli kalmayı yeğledi ve karar yetkisini dış işleri bakanı, Leopold Berchtold ile Genel Kurmay Başkanı Franz Conrad von Hötzendorfa bıraktı. Onlar ve diğer bakanlar bu suikast olayını kullanarak, Sırbistanın Bosnanın iç işlerine karışmasını engellemek için olayı fırsata çevirme ve bölgeyi güvenli hale getirme niyetindeydiler. Tüm Avusturyalı elitler ve subaylar için savaş gerçek bir fırsattı ve kimse de bunun aksini düşünmüyordu. Bu nedenle Avusturya hükümetinin baş önceliği acilen Sırbistana karşı savaş açmaktı. Mareşal Conrad von Hötzendorf , Sırbistanı düşman olarak bir an önce etkisiz hale getirmek isteyen savaş çığırtkanlarının başını çekiyordu. Sırbistanı kastederek, ayağının dibinde bir engerek varsa, o seni sokmadan kafasını ezeceksin, meşhur lafını etmişti. Ve bu sözlerinin hemen arkasından da savaş kararı geldi ve ultimatom duyuruldu. Ultimatomdaki talepler son derece saçmaydı. Sırp hükümetine 23 Temmuzda, Belgradda Avusturyalı bakan Baron Giesl Von Gieslingen tarafından teslim edildi.
Sırp hükümeti, ultimatomun kendilerini zorda bırakmak için kasıtlı bir şekilde yapılması imkansız talepler içermesi nedeniyle iyice çıkmaza girmişlerdi. Diğer ana müttefik güçlerden de yeterli desteği alamayan Sırp bürokratlar, Kralın yanında Avusturya-Macaristanı daha fazla öfkelendirmemek için bir an önce bir anlaşma hazırlama gayretine girdiler. Hükümet yetkilileri ertesi gün toplandılar, uzun bir toplantının ardından cevabın taslağı hazırlandı. Çoğunluk, Avusturya polisinin Sırbistanda serbestçe operasyon yapabilmesini içeren 6 cı madde hariç diğer tüm maddeleri onaylama konusunda mutabık kaldılar. Bazı akademisyenler ise Sırpların bazı maddeleri kibar bir dille reddetmekten yanaydı. Her iki halde de, ultimatomun doğası daha başlangıçtan beri çok sarihti. Ultimatomun, Sırplar için ne denli küçük düşürücü ve hakaretvari olduğu, 24 Temmuz da, Sırp Kral vekili Alexanderın Rus Çarı 2 ci Nicholasa yazdığı mektupta açık şekilde görünüyordu:
Avusturya-Macar ultimatomundaki talepler Sırbistan gibi bağımsız ve şerefli bir ülke için son derece küçük düşürücüdürAvusturya-Macar taleplerini bağımsız bir ülkenin şerefine yakışır bir şekilde ve Majestelerinizin tavsiyeleri doğrultusunda Kabul etmeye hazırız. Bu suikastte dahli olduğu ispatlanmış olan herkes, tarafımızca çok ağır bir şekilde cezalandırılacaktır. Bazı taleplerin karşılanabilmesi için, anayasamızı değiştirmek gerekmektedir ve bu da zaman alacaktır. Bize verilen süre çok kısaHaşmetmeaplarınızın, bize ihtiyacımız olduğunda yaptığı değerli rehberlikten güç alarak, sizin cömert Slavik yüreğinizin dualarımızı yine duyacağınıza dair umutlarımızı canlı tutmaktadır.
Sırbistanın cevabını alan ve bu cevaptan tatmin olmayan Avusturya-Macaristan hükümeti, hızlı bir şekilde Sırbistan ile tüm diplomatik bağlantılarını kesti. Bunun hemen ardından da- gerçi biraz garip şekilde , savaş deklarasyonu geldi: Avusturya-Macaristan Hükümeti, Sırp Hükümetine, Dış İşleri Bakanı Berchtold imzalı basit bir telgraf gönderdi. 28 Temmuz, 1914 de gönderilen telgraf, çok kısaydı ve aşağıdaki hususlara dikkat çekiyordu:
Sırbistanın Kraliyet Hükümeti, 23 Temmuz 1914 de Avusturya-Macaristan bakanı tarafından Belgradda teslim edilen notaya tatmin edici bir cevap vermemiştir ve bundan dolayı Kraliyet hükümeti de haklarının ve çıkarlarının korunması için silahlı kuvvetlere başvurma hususunda kendisini sorumlu hissetmektedir. Bu nedenle, Avusturya-Macaristan, Sırbistana karşı savaş durumuna geçme konusunu gözden geçirmektedir.