Анчах та вăхăт иртет.
Ĕнтрĕк сăн та таврана
Çитнĕ çавă хушăра,
Каç пуласси инçе мар
Мĕскер тăвас тупата?
Акă, халне çитерсе
Хăй патне хĕре чĕнет.
Калаçмалли пур тесе
Пÿлĕме ертсе кĕрет.
Хупă алăк хыçĕнче
Мĕн каланă-ши, патша?
Ун пирки халапсенче
Асăнман пĕр сăмах та.
Юмăçа, ак, пăхăнса
Ертсе каять вăл хĕре,
Мĕн хушнине тăнласа
Хăварать çав пĕччене.
Куççульсем шăпăртатса
Юхать пикен куçĕнчен,
Çил вĕрет лăплантарса:
«Хăрушлăх çук нимĕн те».
Мĕн тесен те, чĕтренсе
Пулас мăшăра кĕтет.
Хумханса вăл, шикленсе
Ыйхăпала кĕрмешет.
Сар уйăх пĕлĕт хыçне
Шуса кĕчĕ тахçанах.
Пурте ыйхă авăрне
Çакланнă ĕнтĕ, паллах.
Çăлтăрсем те ыйхă витĕр
Çутатаççĕ çĕр çине
Ку мĕскер, палăрчĕ чăлтăр
Шуйлантарчĕ пикене.
Кăкăртан тухса тарас пек
Кăлт та кăлт тапать чĕре,
Пурнăçпа сывпуллашать е
Хытса кайрĕ халь пике.
Ним тума та хальхинче
Пытанма та вырăн çук.
Никам çук хÿтĕлеме
Куçсенчен юхать куççуль.
«Çавăн евĕр вĕçленет-шим
Пурнăçа курмасăрах,
Çамрăк ĕмĕр тĕпленет-шим
Юрату туймасăрах?»
Пĕринчен пĕри хăрушă
Килеç пуçа шухăшсем
Шикленÿллĕ тавралăх
Шуйланать-çке чун-чĕре.
Çав самантра сасартăк
Тÿперен Зефир анать.
Ыталаса пикене
Тÿпенелле ăнтăлать.
Вăл çуначĕсем çинче
Инçе çĕре çитерет.
Ешĕл курăк хушшинче
Вĕçеве Зефир вĕçлет.
Илемлĕ йĕри-тавралăх,
Çумранах çырма юхать.
Тĕлĕкре, тейĕн, садра
Чун илемпе йăмăхать.
Асамлă тĕспе капăрлă
Вĕçсе иртеç кайăксем,
Çуйхашаççĕ умлă-хыçлă,
Ян! Каяççĕ сассисем.
Пĕр кайăк, ав, инçех мар
Мăнаçланса утаслать,
Çакăн йышши курăма
Пуçласа пике сăнать.
Йывăç çинчен çмĕçсем
Илĕртеççĕ тутанма,
«Хальхинче эпĕ ăçта-ши
Леш тĕнчере е кунта?»
Чĕпĕтсе те вăл пăхать
Хăйĕн çепĕç аллине,
Ырату-çке палăрать
Чĕпĕтни те сисĕнет.
Ку чухне, ав, тĕлленмест
Пурте чăн куç умĕнче,
Анчах та вăл чĕптемест
Тыткăнлать юмах тĕнчи.
Çывăхра çÿллĕ кермен
Ылтăн тĕспе вылянать.
Пикене Зефир иртме
Аллипеле кăтартать.
Хаклă йышши чулсенчен
Сукмак хывнă кермене,
Хĕвел ылтăн çутинче
Йăлтăртатаç тĕрлĕрен.
Сарăпа, кăвакăн, хĕрлĕн
Уйăрма та хăшне çук.
«Хăш патшан-ши керменĕ,
Мĕнле тытас калаçу?»
Кĕлчечекĕн çеçкисем
Саламлаççĕ пуç тайса,
Çакăн чулĕ илемрен
Пуç каймалла çаврăнса.
Шикленсе сукмак çине
Утасларĕ сарă хĕр,
Кермен çÿллĕ алăкне
Асамлă уçрĕ-ши вăй?
Пĕр тĕлĕнет, пĕр савнать
Пике умри курава,
Çакăн пек те-ши пулать?
Çăтмах евĕрех шалта.
Хĕр пÿлĕмсенче çÿрет
Пур çĕрте те шăп та лăп.
Пĕр никам та çук-ши, тен,
Çук, çитеççĕ сасăсем.
Мĕн çинчен те шутласан
Куç умне ĕмĕт тухать,
Ак, сĕтел пуçтарăнса
Куркана алă тăсать.
Сĕтелĕ çинче мĕн çеç çук
Тĕрлĕ-тĕрлĕ çимĕçсем,
Ылтăн чашăк пыл та çу
Кĕмĕл чашăк çырлисем.
Юрăçсем килентерсе
Шăратаççĕ юрăсем.
Хĕр кăмăлне килмелле
Вĕсен çепĕç кĕввисем.
Темиçе те кун иртет
Никама та вăл курмасть,
Каç çитсен мăшăр килет
Ир çитсессĕн çухалать.
«Эпĕ камне эсĕ пĕлсен,
Киленÿ çĕтет йăлтах»,
Çамрăк мăшăр пикене
Вăрттăнлăха систерет:
«Çав тер çепĕç саслăскер,
Хăрушă пулас çук», тет.
Анчах мăшăр сăнарне
Хальлĕхе вăл тĕпчемест.
Йăмăкĕшĕн хурланса
Тарăхаççĕ аппăшсем.
Пур çĕрте те шыраса
Килсе тухаççĕ вĕсем.
Мĕн чухлĕ атă-пушмак
Çĕтне вĕсем шыранса,
Çавах тăван йăмăкне
Шаннă пулать, тупасса.
Тĕл туса аппăшсене
Кĕтсе илет сарă хĕр,
Кермен тăрăх çÿретсе
Паллаштарать пурнăçпе.
Ăмсанса пăхаç куçсем
Йăмăкĕн пуянлăхне,
«Кам пулать сан мăшăру?
Хăш патшалăх пуçлăхĕ?
Сăн-питрен вăл еплерех
Чипер-ши е хитре мар?
Ÿт-пĕвĕ ун мĕнлерех
Яштака е мăнтăркка?»
Халиччен те эп ăна,
Кун çутинче курман, тет.
Вăл çĕрле кăна манпа
Ирхине çумран çĕтет».
Çавăн пек сăмахсемпе
Хĕр пĕлтерет хăй çинчен,
Çийĕнчех аппăшĕсем
Вăрттăнла канаш сĕнеç:
«Каçхине хĕвел анать те