Паэзіі няма ў душах. Палёту думкі. Паэзія, каханне, прыгажосць для іх пустыя гукі. Сыночак, пачынала прасіць Домна, памірыцеся! Няможна так жыць, сорамна. Пра сына падумай, як яму жыць, як такое слухаць? У школу пойдзе, дражніць будуць, хто за яго заступіцца?
За яго? бацька прысеў, паклаў сыну далоні на плечы. Вось за гэтага?
Петрык аддана глядзеў яму ў вочы. Думаеш, яму прыемна будзе слухаць, што вас братамі Карамазамі дражняць?
А ці ведаеш ты, што такое браты Карамазавы? спытаў Марк у сына.
Петрусёк ведаў: па-мясцоваму карамазы азначала стракаты, рознакаляровы, а яшчэ нягеглы, абы-які. Бацька засмяяўся, лёгка пстрыкнуў яму па носе.
Глыбока памыляешся! Гэта твор найвялікшага пісьменніка, ураджэнца нашай шчодрай на таленты непаўторнай матухны-радзімы Беларусі. Вось так. Каб ведаў. Твор, браце мой, настолькі геніяльны і тоўсты, што ніводзін чалавек пакуль не адужаў дачытаць яго да канца. Так што калі пойдзеш у школу, будзеш добра вучыцца можа, ты дасягнеш такіх вышынь, што дачытаеш. Так і запомні!
На другі дзень пасля абеду бацька павёз Петрыка купляць яму новую кашулю і сандалі. Зайшлі ў парк. Быў выхадны, працавала чортава кола, арэлі, карусель у выглядзе звяроў. Пакуль Петрык катаўся на шыі лебедзя, бацька купіў білет на экскурсійна-прагулачны цеплаходзік па Сожы. Не забывай любавацца краявідамі, нагадаў бацька сыну перад тым, як ступіць на палубу. Больш запамінай малюнкаў прыроды.
А краявіды і праўда былі прыгожыя. Вачам адкрываліся такія далі, што дух займала. Цеплаходзік плыў па сярэдзіне Сожа, левы бераг быў нізкі, роўны, бы засланы зялёным шаўкавістым абрусам, а правы адвесны, стромкі, магутныя дрэвы стаялі на самых кручах і трымаліся на адным толькі карэнні! Бацька перыядычна спускаўся з верхняй палубы на ніжнюю, дзе быў буфет, прыносіў сыну цукеркі, шакалад ці марожанае, і з кожным разам усё мацней любаваўся роднымі мясцінамі, голасна, на ўсю палубу прапаноўваў тое самае рабіць сыну і незнаёмым пасажырам.
Якая багатая нашая матухна-радзіма! Што там твая Сібір, што Швейцарыя! і Пятрусь бачыў, што пасажырам таксама перадаецца яго ўзнёслы настрой, яны часцей усміхаюцца і з падзякай, прыязна глядзяць на бацьку. І сам Петрык міжволі пачынаў адчуваць гонар за бацьку, і шчымлівую радасць, што нарадзіўся ў такіх чароўных мясцінах.
А бацька падміргваў сыну, складваў рупарам далоні, аддаваў каманды нябачнаму капітану: Кінь права! Мель па курсе!
Нарэшце супакоіўся, яны прыселі на лаўку. Петрык даведаўся многа цікавага; напрыклад, што звычайны бакен паказвае мель, а паласаты бела-чорны ці бела-чырвоны, азначае рэзкі паварот фарватэру; што розніца паміж прагулачным цеплаходзікам і Ракетай у тым, што Ракета ляціць на крылах амаль у паветры, а наш ціхаход мае асадку , але калі Ракета спыніцца, асадка ў яе.
Калі на беразе траплялася маленькая прыстань, бацька ўсклткваў: О, яшчэ дэбаркадэр!
Таксама сын папоўніў свае веды наконт таго, што дызель Ракеты турбіна заводзіцца сціснутым паветрам, 3 балоны па 150 атмасфер, а пасля матор пераходзіць на самаабслугоўванне: паветра ў цыліндры пампуе турбіна, а яе круцяць выхлапныя газы.
Петрыку надзьмула ветрам вочы і нос, ён абеўся марожаным, аж горла аблажыла, але ўсё адно быў шчаслівы і мог бы так плаваць цэлы дзень. Каля ўніверсама бацька зноў таямніча падміргнуў сыну, знік. Увечары, на пытанне маці: А дзе кашуля? Сандалі купіў? бацька зрабіў вінаваты і разам з тым хітры твар. Не, не сандалі. Вось!
Урачыста падаў маці прадаўгаваты футарал. Што гэта? Паглядзі.
У футарале аказаўся залаты гадзіннік у форме сэрца на ланцужку.
Вешаюць на грудзі, патлумачыў бацька.
Тры, сказала маці. Трэці гадзіннік дорыш. Куды мне іх чапляць? Куды я спяшаюся, што мне трэба пазіраць на іх? І так ты хочаш зэканоміць, назбіраць, накапіць грошай? Што толку ад тваіх заробкаў? Чацвёрты год, чацвёрты сезон Сын без цябе вырас, а ты без сына і жонкі Дома седзячы, больш зарабіў бы. Тут жа горад, працы хапае. Хоць бы ў нас у парніках Ці на аэрапорце, як Стэфан Ці як Карл Капора, на трактары І ездзіць нікуды не трэба, ні на якія заробкі, ні ў якую Сібір сядзіць дома, а ўжо кааператыў гатовы, ды які харомы, палацы!
Бацька хмурыўся.
Капора А што ён ведае, акрамя свайго трактара? Хіба ён бачыў калі, як усход ружавее? Як распускаецца першая кветка? Дыхаў водарам тайгі? Начаваў каля начнога вогнішча з рыбакамі? Жыве кратом і памрэ як крот.