Вычварэнец заенчыў і сплюнуў малочным зубам. З каламутнага вока выплыла празрыстая сляза. Рот расцягнуўся авалам. З рассечанай губы закропала. На тонкай мурзатай шыі запульсавала пакручастая сіняя жылка.
Аматар чужых таямніцаў размазаў кулаком ружовую сліну з саплямі і спрытным пацучком заскочыў у шафу.
Мужыкі-хамы-быдла! пачулася з сярэдзіны істэрычнае скавытанне. Вось вырасту, пайду ў пшэцкія жандары і ўсім вам адпомшчу!
Як праўдзівы нашчадак яблонаўскіх засцянкоўцаў, Янка Лабановіч ваяўніча ўрэзаў у дзвёрку кулаком.
Выходзь, Пярдолэк! Выбірайся, мудзіла! гукнуў ён. Адразу на горкі яблык дастанеш!
У шафе імгненна сцішылася.
Невядома, чым бы гэта ўсё скончылася, але ў калідоры зявілася старая мнішка з вільготным эмаліраваным гаршчком.
Матка Боска Чэнстахоўска! жахнулася яна, гледзячы на крывавыя пісягі. Цо то ест?
Яны сцягнулі з яе майткі! імгненна сігналізаваў з шафы Пярдолэк, збіраліся гуляць у паноў гінеколагаў!
Пан Езус! кармелітка закаціла вочы пад лоб. От, падшыванцы, што надумаліся паненку распрануць! Вы што робіце?!
А хлопцы тым часам расстаўлялі на падлозе рознакаляровыя аптэкарскія пляшачкі. Мулатка засяроджана разлівала ў іх зафарбаваную бураковым сокам ваду. Янкель каніфоліў смык.
Чым займаемся? перапытаў Лабановіч і ўзняў на мнішку даверлівыя валошкавыя вочы. Ды ў шынок гуляем!
Кармелітка ўздыхнула і паківала галавой. Я абавязкова давяду пра вашыя паводзіны пану пробашчу.
Калі ласка, не трэба нікому нічога даводзіць, годна папрасіла мулатка.
Рудое кастрычніцкае сонца плавілася ў кляштарным вітражы. Жоўта-барвовыя лісты нячутна зляталі з шатаў старасвецкага сада. Ад бульбяных палеткаў варшаўскага мудзілы-асадніка цягнула горкім дымам спаленага бацвіння. Спаланізаваны ліцвін Тадзік Касцюшка маркотна пасміхаўся дзеткам-беларусам з партрэта ў залачонай раме. На падворку стаяў 1925 год.
Сястра Тэкля, не кажыце пану пробашчу, Ісабэль шчыра прыклала кулак да сэрца. Гэта мая віна, мая віна
Сястра Тэкля была тоўстай, добразычлівай і спагадлівай цёткай. Яна вырашыла нікому нічога не казаць, бо па-першае, Ісабэль ужо мела рахунак сумлення, а па-другое, асаблівай правіны за мулаткай не было. Цікаўнасць да першасных полавых прыкметаў кармелітка палічыла натуральным памкненнем сіротаў, якія паспелі пазабыцца на бацькоўскія ласку і суворасць. У гэтую кармеліцкую Школу Падставову траплялі толькі тыя дзеткі, у каго не засталося бацькоў.
Маладыя гады, маладыя жаданні спагадліва пасміхнулася мнішка, няма на вас, небаракі, бацькі Хаця б хроснага.
2
Празрыстая алкагольная кропля павольна выкацілася з навюткага меднага змеевіка і завісла над донцам, нібы вагалася: сарвацца адразу ці падгадавацца яшчэ. Але яе ўжо падганялі сотні сёстраў-блізнятак. Імгненне і струмок бураковага первака зацурчэў у ёмістую металёвую бочку.
З пачынам, хлопцы, пасміхнуўся хударлявы дзядзька ў акулярах, падобны да вясковага настаўніка. Ён адрэгуляваў венціль, і стрэлка манометра знерухомела, ну што, Хросны, каўтнеш?
Не для сябе робім, на продаж. Янкі і пакаштуюць, разважліва азваўся з гулкай паўцемры хрыплаваты барытон.
Пад конус электрычнага святла да гіганцкага самагоннага апарата выйшаў немалады ўжо мужчына са слядамі шматлікіх ліхтугаў на абліччы. Шнары і маршчыны на ягоным твары складаліся ў малюнак, які сведчыў пра вялікі розум і нялёгкі жыццёвы досвед.
Абрысы вялізнага індустрыяльнага памяшкання размываліся вільготнай цемрай. Словы, крокі і цурчэнне струменьчыкаў адгукаліся сцішаным рэхам. Дзесяткі драбнейшых самагонных апаратаў булькацелі, вывяргаючы паўпразрыстую пару. У паветры лунаў чароўны водар первака. Незлічоныя пляшкі каля сценаў міжволі вабілі вока таямнічым бляскам.
Той, каго хударлявы дзядзька ў акулярах назваў Хросным, сеў за пашарпаны палісандравы стол пад вакном, запаліў лямпу і адчыніў фортачку. Скразняк зашаргацеў лісткамі насценнага календара з выявай Маці Божай Вастрабрамскай.
Калі тэхналагічны працэс на гіганцкім апараце быў канчаткова адладжаны і заставалася адно чакаць, калі наспее час змяніць бочку, да Хроснага пацягнуліся хаўруснікі. Беларускія мужчыны паселі на доўгую лаву і годна памаўчалі, адно шморгалі насамі. Хударлявы ў акулярах няспешна выцягнуў з вялікай капэрты колькі беларускіх газетаў.