На вышыні тысяча футаў ён пачаў выходзіць з піке. Ад ураганнай сілы ветру крылы трымцелі і трапяталіся так, што чуўся толькі глухі дрыгат, а проста на яго дарозе з фантастычнай хуткасцю вырасталі карабель і чарада чаек.
Спыняцца на такой хуткасці ён не ўмеў, нават не ведаў, як зрабіць паварот пры такой хуткасці.
Сутыкненне азначала б імгненную смерць.
І тады ён заплюшчыў вочы.
Гэтым ранкам адразу пасля ўсходу сонца Джонатан Лівінгстан равучым камяком ветру і пер'я з хуткасцю дзвесце чатырнаццаць міляў у гадзіну ўварваўся якраз у сярэдзіну Чарады. На гэты раз Чайка Ўдачы ўсміхнулася яму, ніхто не загінуў.
Калі, нарэшце, Джонатан здолеў скіраваць дзюбу ў неба, ён усё яшчэ імчаўся з хуткасцю сто шэсцьдзесят міляў у гадзіну. А калі запаволіў палёт да дваццаці міляў і змог урэшце зноў распасцерці крылы, карабель знаходзіўся на адлегласці чатырох тысяч футаў ззаду ў яго і здаваўся невялічкай шкарлупінкай.
Ён разумеў, гэта — перамога. Гранічная хуткасць! Чайка ляціць з хуткасцю дзвесце чатырнаццаць міляў у гадзіну! Гэта быў прарыў, незабыўны і непаўторны момант у гісторыі Чарады і пачатак новай эры ў Джонатана-Чайкі. Каб не спыняць трэніровак, ён падаўся ў зацішную зону; там ён складваў крылы, пікіраваў з васьмі тысяч футаў і неўзабаве навучыўся рабіць павароты.
Выявілася, што на вялізнай хуткасці даволі паварушыць адным-адненькім перцам на канцы крыла, каб зрабіць плаўны разварот. Аднак перш чым даведацца пра гэта, ён спазнаў, што варта паварушыць некалькімі перцамі на такой хуткасці, і пачынаеш круціцца, як куля, выпушчаная з вінтоўкі... Так Джонатан стаў першай на зямлі чайкай, якая выконвала фігуры найвышэйшага пілатажу.
У той дзень ён не захацеў губляць часу на пустыя размовы з іншымі чайкамі і не спыняў палётаў і пасля захаду сонца. Ён адкрыў сабе мёртвую пятлю, запаволеную бочку, шматвітковую бочку, перакулены штопар, адваротны імельман, віраж.
Глыбокаю ноччу вярнуўся Джонатан-Чайка на бераг, да Чарады. Ён страшэнна стаміўся, ажно кружылася галава. Але ад радасці ён пры пасадцы зрабіў мёртвую пятлю, а перад тым як дакрануцца да зямлі, — шматвітковую бочку. «Калі яны пачуюць, — думаў ён, — калі яны даведаюцца пра Прарыў, дык ашалеюць ад радасці. Наколькі багацейшае будзе цяпер жыццё! Замест таго каб паныла махаць крыламі ад берага да рыбацкіх суднаў і назад, у нас з'явілася мэта! Мы здолеем узняцца над невуцтвам, зразумеем, што створаны для жыцця дасканалага, разумнага. Мы станем вольныя! Мы навучымся лятаць!»
Ён нібы чуў музыку, нібыта бачыў прывабнае святло будучыні.
Калі ён прызямліўся, дык убачыў, што чайкі сабраліся на Вялікую Раду, сабраліся даўно і чагосьці чакалі.
— Чайка Джонатан Лівінгстан! Выйдзі на сярэдзіну!
Словы Старэйшыны прагучалі нязвыкла ўрачыста. Выклік на сярэдзіну азначаў адно з двух: найвялікшую ганьбу або найвялікшую славу. Для ўшанавання Славай на сярэдзіну выходзілі сама выдатныя важакі чаек. «Ну вядома, — падумаў ён, — сёння раніцай Чарада бачыла Прарыў! Але мне не патрэбна слава. Я зусім не хачу быць важаком. Я хачу толькі падзяліцца тым, пра што даведаўся сам, паказаць тыя неабсяжныя далягляды, якія адкрываюцца перад усімі намі». Ён выйшаў наперад.
— Чайка Джонатан Лівінгстан, — сказаў Старэйшына, — выйдзі на Ганьбу перад сваёй раднёй!
Яму здалося, што яго з усяго маху выцялі дошкай. Зашумела ў вушах, ногі ў каленях аслабелі, пер'е адразу абвісла. Яго выклікалі на Ганьбу? Не можа быць! А Прарыў! Яны нічога не зразумелі! Гэта памылка, памылка!
— ...сваёй шалёнай дзівацкай безадказнасцю, — урачыста гучаў голас, — груба растаптаў і зняважыў годнасць і традыцыі Сям'і Чаек...
Выклік на сярэдзіну для ганьбавання азначаў, што ён будзе выгнаны з Чарады і асуджаны на адзіноту сярод Далёкіх Скалаў.
— ...калі-небудзь, Чайка Джонатан Лівінгстан, ты даведаешся, што безадказнасць не можа цябе пракарміць. Нам не дадзена спасцігнуць сэнсу жыцця, бо ён недаступны нашаму розуму; мы ведаем толькі адно: мы існуём на гэтым свеце, каб есці і старацца пражыць як мага даўжэй.
Чайкі ніколі не пярэчаць Радзе Чарады, але Джонатан асмеліўся ўзвысіць свой голас.
— Безадказнасць? Браты мае! — усклікнуў ён. — Ці знойдзецца хто-небудзь з большым пачуццём адказнасці, чым чайка, якая знайшла сэнс, найвышэйшую мэту жыцця і прытрымліваецца яе? Тысячы гадоў мы гойсаем, шукаючы рыбныя галовы, а цяпер у нас ёсць мэта — спазнаваць свет, адкрываць новае, быць вольнымі! Дазвольце мне, і я пакажу вам, чаму навучыўся...
З такім жа поспехам ён мог загаварыць да камення. Чарада быццам знямела.