Аднаго разу Ганс, калі Анет была дома адна і, як звычайна, памкнулася выйсці, загарадзіў ёй дарогу.
- Пачакай. Я хачу пагаварыць з табой.
- Гавары. Што ж, я безабаронная жанчына.
- Вось што я хачу табе растлумачыць. Як нам казалі, я магу тут застацца яшчэ надоўга. Жыццё ў вас, французаў, лепшае не стане, наадварот - яшчэ пагоршыцца. А я магу нечым памагчы. Чаму ты не хочаш зразумець, як твае бацькі?
Са старымі ў Ганса і сапраўды справы пайшлі на лад. Не сказаць каб стары быў з ім надта ветлівы, ставіўся ён да Ганса пакуль што сурова і адчужана, але ўсё ж такі далікатна. Ён нават папрасіў неяк Ганса прывезці крыху тытуню і, калі той адмовіўся ўзяць з яго грошы, шчыра падзякаваў. Стары цікавіўся навінамі з Суасона і прагна чытаў газеты, што прывозіў Ганс. Ганс, сам фермераў сын, нядрэнна разбіраўся ў гаспадарцы і мог слушна пагаварыць пра фермерскія клопаты. Ферма ў Пер'е была добрая, не дужа вялікая, але і не такая ўжо малая, з вадой зручна - тут недалёка цёк шырокі ручай, быў і сад і выган. Ганс уважліва слухаў старога, калі той скардзіўся, што не хапае рабочых рук, няма ўгнаення, жывёлу і гаспадарчы інвентар у яго пазабіралі і ўсё на ферме ідзе прахам.
- Ты пытаешся, чаму я не магу зразумець, як мае бацькі? Глядзі!
Анет туга абцягнула на жываце сукенку і так стаяла перад Гансам. Ён вачам сваім не паверыў. Тое, што ён раптам убачыў, ашаламіла яго. Кроў прыліла да шчок.
- Ты цяжарная?!
Яна села на крэсла і, паклаўшы галаву на рукі, заплакала так, быццам сэрца яе рвалася на часткі.
- Ганьба, якая ганьба! - паўтарала яна.
Ганс кінуўся да яе, паспрабаваў абняць і супакоіць.
- Дарагая мая!
Яна ўскочыла на ногі і адпіхнула яго.
- Не чапай мяне! Ідзі! Ідзі! Няўжо табе мала таго, што ты са мною зрабіў?
Яна выбегла з пакоя. Ганс некалькі хвілін стаяў адзін. Навіна яго вельмі ўсхвалявала.
Галава Ганса пухла ад думак, калі ён няспешна вяртаўся ў Суасон. Дабраўшыся да казармы, ён лёг на ложак і доўга ляжаў з шырока расплюшчанымі вачыма; гадзіна ішла за гадзінаю, а ён ніяк не мог заснуць. Ганс бачыў перад сабой Анет, яе агрубелую постаць. Яна здавалася яму цяпер маленькай, бездапаможнай, калі сядзела ля стала і плакала, душачыся слязьмі. Гэта ж яго дзіця выношвала яна.
Ён быў задрамаў, але раптам сон як рукой зняло. Неспадзяваная думка ашаламіла яго з раптоўнай і знішчальнай сілай гарматнага залпа: ён кахае Анет. Думка гэтая глыбока ўзрушыла Ганса, нейкі час ён разважаў, спрабуючы знайсці тлумачэнне. Бясспрэчна, ён часта думаў пра Анет, але зусім інакш. Яму проста хацелася, каб яна пакахала яго. Ён адчуе тады сябе сапраўдным пераможцам, калі яна сама дасць яму тое, што ён некалі ўзяў сілай. Але ніколі ў яго і думкі не было, што Анет можа стаць яму нечым іншым, чым тыя жанчыны, з якімі ён меў справы раней. І не такая ўжо яна прыгожая, хутчэй наадварот: звычайная, непрыкметная. Але адкуль жа гэта дзіўнае пачуццё, што болем адгукаецца ў сэрцы? Ганс ведаў: гэта каханне, і ў яго на душы стала радасна і светла; такога шчасця ён яшчэ не ведаў. Яму хацелася абняць яе, прыгалубіць, хацелася пацалаваць кожную слязінку ў яе вачах. Яго, здавалася, ужо не цягнула да яе як да жанчыны, ён толькі хацеў суцешыць яе, каб яна ўсміхнулася ў адказ, - дзіва, ён ніколі не бачыў яе ўсмешкі; ён хацеў бы зазірнуць ёй у вочы, у гэтыя цудоўныя, прыгожыя вочы, каб погляд яе зрабіўся мяккі і пяшчотны.
Тры дні Гансу не выпадала выбрацца з Суасона, і ўсе гэтыя тры дні і тры ночы ён думаў пра Анет і дзіця, якое яна народзіць. Урэшце ён усё ж такі знайшоў магчымасць паехаць на ферму. Ганс хацеў пагаварыць з мадам Пер'е сам-насам. Яму пашанцавала: ён спаткаў яе на дарозе недалёка ад фермы. Яна, відаць, збірала сухое галлё ў лесе і цяпер вярталася дадому з вялікай вязанкай на спіне. Ганс спыніў матацыкл. Ён ведаў, што фермерыха ветлівая з ім толькі таму, што ён прывозіць прадукты, але гэта пакуль што яго мала кранала; дзякуй богу за тое, што яна ставіцца да яго цяпер добра і будзе далікатная з ім, пакуль можна з яго што-небудзь выцягнуць. Ганс растлумачыў, што хоча пагаварыць з ёю, і папрасіў яе пакласці вязанку на зямлю. Дзень быў шэры, па небе плылі хмары, але было не холадна.
- Я ўсё ведаю пра Анет, - сказаў Ганс.
Яна здрыганулася.
- Як ты дазнаўся? Яна нізашто не хацела, каб ты ведаў.
- Яна сама мне сказала.