Сөп, сотору тиийиэм
Силиэстийэ управлениетын начаалынньыга Хомподоев хоһуттан күө-дьаа кэпсэтэ-кэпсэтэ таҕыстылар, прокуратураҕа өр кэмҥэ силиэдэбэтэлинэн үлэлиир Харлампьевич оҕонньор Захар Захаровиһы батыһан кини кабинетыгар кииристэ:
Сахаар, диэтэ кини, үгэһинэн, сахалыы унаарытан. Маҥнайгы силиэстийэ түмүгэ, өлөрүөхсүтү була охсуу түргэнэ, кэбэҕэһэ сүрдээх. Итинниги саарбаҕалыыр баҕайы. Маннык түгэҥҥэ өрүү сэрэхтээхтик, итэҕэйэр-итэҕэйбэт иккэрдинэн сыһыаннаһар куолу, оҕонньор эдэр силиэдэбэтэл тулуйбатах-тэһийбэтэх быһыынан кэҕиҥниирин көрөн эбэн биэрдэ. Итини бэйэҥ да бэркэ билэриҥ чахчы, мин уруккута үөрэппит оҕом буоларгынан эрэ этэбин. Бастакы силиэстийэ олус көтүмэхтик оҥоһуллубут. Өлөрүөхсүтү тута буллубут диэн уоскуйан хаалбыттар. Дьиҥэр, мунаах ыйытыылар элбэхтэр. Давыдов тоҕо, туох соруктаах итиччэ түүн Александровалыын Сайсары күөлүгэр кэллэ? Кинилэрдиин ким эмэ сылдьыспыта дуо? Хаар түүнү быһа түһэр. Суолу-ииһи симэлиппит диэн быһаарыы астыга суох. Сахаар, эн бэһис автобус суоппардарын кытта кэпсэт, өлөрүү автобус тиһэх тохтобулуттан соччо ырааҕа суох ээ. Баҕар, ким эмэ Александрованы эрдэ көрбүтэ буолуо. Бириэмэҕин өйдөө судмедэксперт быһаарыытынан, Александрова бастакы чыыһыла үүнэр түүнүгэр сүүрбэ үс чаастан икки чаас иһигэр өлбүт, ол аата автобус сырыыта бүтэрин саҕана. Ити кэмҥэ дьон автобуска бэрт сэдэх буолааччы. Онон суоппар кинини эбэтэр Давыдовы өйдүөн сөп. Иккиһинэн, Хомподоев сөпкө этэр. Күөл чугаһыгар Александрова билэр дьоннооҕо буолаарай, ону чуолкайдаа.
Захар Захарович биир-икки тылынан быһыта охсон хардара-хардара, сөбүлэһэрин өйдөтөн кэҕилдьийэ олордо. Харлампьевич тахсыбытын кэннэ Элиэнэп сейфэттэн паапканы ылла. Харлампьевич итинник киһи, бэрт биллэр суоллары да хат-хат лэбэйэрин, быһаара сатыырын сөбүлүүр. Ол эрээри үчүгэйи эрэ баҕаран сүбэлииргэ кыһаллан эрдэҕэ
Иннигэр уурбут паапкатын чугаһата тарта, дьыаланы арыйталаан үрдүнэн-аннынан көрдө. «Александрова Гелена Семеновна, 1953 с. төрүөх, Салдыннааҕы олох-дьаһах комбинатын атах таҥаһын тигэр сыаҕын сэбиэдиссэйэ» «Интэриэһинэй саха, партията суох» Сөөп, бу өлөрүөхсүт Давыдов Федор көрдөрүүтэ: «Алтынньы 31 күнүгэр киэһэ биэс ааһыыта ыалбыт Хамсеев миэхэ киирбитэ. Биһиги дуобаттаабыппыт, биир бытыылка буокканы испиппит, онтон Хамсеев дьиэтигэр тахсыбыта уонна кэргэниттэн кистээн бытыылка буокканы киллэрбитин дуобаттыы-дуобаттыы (өссө дуобаттаахтар ээ!) испиппит. Өссө эбинэр санаа киирбитэ. Миэхэ үс солкуобай баара, Хамсеев биэс солкуобайы эппитэ, онон маҕаһыыҥҥа бэрт тиэтэлинэн барбытым, буокка атыыланан бүтэрэ сэттэ чаас буолара чугаһаабыт этэ. Икки буокканы ылбытым, Хамсеевтыын ону иһэ-иһэ дуобаттыы олордохпутуна, Александрова Гелена кэлбитэ, мин кинини 1971 сыллаахтан билэбин. Гелена кэлбитин үдүк-бадык өйдүүбүн. Улаханнык итирбит быһыылааҕым. Киниэхэ арыгы иһэрдэ сатыырбытын аккаастанар курдуга. Онтон Геленаны атаара бардым быһыылааҕа (быһыылааҕа!), Сайсары күөлгэ сылдьарбыт, Геленаны кууһа, ууруу сатыырым түүл-бит курдук. Онтон Гелена миигин улаханнык өһүргэттэ быһыылааҕа (быһыылааҕа!), хаһыытыы түһээт, быһаҕынан түөскэ сырбаппытым Онтон дьиэбэр хайдах тиийбиппин билбэппин, сарсыарда милииссийэ үлэһиттэрэ кэлэн дьиэбиттэн ылбыттара» (Тоҕо судургутай, уопсайынан, Чехов уулуссатыттан кинилэр хайдах Сайсары күөлгэ тиийэн хааллылар, икки бытыылканы соҕотоҕун испит итирик киһи, бэрдэ буоллар, автобус тохтобулугар эрэ тиэрдиэн сөбө)
Элиэнэп аны Давыдов дьиэтигэр оҥоһуллубут дьэҥдьиир боротокуолун аахта: « Давыдов дьиэтиттэн үс быһах көһүннэ, олортон тимирин уһуна 12 см, төрдүнэн 2 см, ончоҕо 0,2 см саха быһаҕа Александрованы өлөрүүгэ туһаныллыбыт буолуон сөп. Быһах судмедэксперкэ бэрилиннэ. Дьэҥдьииргэ 41 размердаах, тилэҕэ, оһо элэйбит кирзовай саппыкы көһүннэ, саппыкыга хаан таммалаабытын санатар дьэбинниҥи хараҥа бээтинэлэр бааллар»
Аны бу судмедэксперт быһаарыыта: «Быһахха ханнык да хаан бэлиэлэрэ суохтар Саппыкыга көстүбүт хаан бөлөҕө В альфа (III) өлүөхсүт Александрова хаанын бөлөҕөр сөп түбэһэр» Кырдьык, дьэ, бу уорбалааһыны бигэргэтэр чиҥ дакаастабыл Быһылаан тахсыбыт сирин боротокуола: «Өлүк иттэннэри сытар. Илиилэрэ быластыы быраҕыллыбыттар. Атахтарын тыылыы тэппит.
Өлүк таҥаһа: истээх хара тирии сонноох, бары тимэхтэрэ бүтүннэр эрээри, соно нэлэккэй, хоҥор өҥнөөх кримплен көстүүмнээх, иккис уонна төрдүс тимэхтэрэ төлөрүтүллүбүттэр, хаҥас өттүгэр, үһүс тимэхтэн биир сантиметр курдук үрдүккэ 2х1 сантиметр курдук ньолбуһах алдьаныы»
Элиэнэп: «Чэ, бэйи, сарсын сиһилии» дии санаат, атын лииһи арыйда өлүк хаартыскалара чугастан, тэйиччиттэн Эмискэ силиэдэбэтэл илиитэ дьигис гынан паапканы мүччү тута сыста хаартыскаҕа санаарҕаабыттыы саймаарыччы көрбүт, бэрт холку-номоҕон дьүһүннээх кыыс. «Александрова, Александрова» Захар Захарович хаартысканы көрөн туран, толкуйдаата. «Капитолина араспаанньата эмиэ Александрова этэ дии»
Ол хас да сыллааҕыта, Захар Захарович маҥнай үөрэҕин бүтэрдэҕин утаа этэ. Саҥардыы силиэдэбэтэллээн эрэр Элиэнэп уоппускатыгар Хара Муора кытылыгар курорка сынньаммыта. Оччолорго холостуой киһини туох тутуо баарай санаата да бултуу, баҕарда да курорка барар кыахтааҕа. Муораҕа дуоһуйуор диэри сөтүөлээн, умсаахтаан баран, итии кумахха кэтэх тардыста сытан: «Хайаа, ити саха курдук киһи», диэн саҥаны истээт, хараҕын аспыта аттыгар икки кыыс турара, ууттан саҥардыы тахсан, купальниктара, үтүктүспүттүү санныларыгар тарҕата намылыппыт ньаассын баттахтара инчэҕэйэ, соһуйбут курдук кинини өгүрүк-төгүрүк көрөллөрө Элиэнэп олоро түспүтэ уонна, төһө да сахаларын өйдөөтөр, атын туох да диэн ыйытыан билбэккэ:
Эһиги сахаларгыт дуо? диэбитэ.
Кыргыттар соһуйбуттара, онтон үөрэ түспүттэрэ. Билсибиттэрэ. Биирдэрэ этиргэн, мыс курдук эттээх-сииннээх, намыһах уҥуохтаах кыыс Мила Сунтаар оройуонуттан кэлбит, онно учууталлыыр эбит, оттон иккиһэ кулуһун курдук көнө уҥуохтаах кырасыабай кыыс: «Капа Капитолинабын», диэбитэ уонна эппитэ:
Ресторан үлэһитэбин. Оттон эн туох үлэһиккиний?
Мин дуо? Элиэнэп мух-мах буолан иһэн өрүһүммүтэ. Органнарга.
Ханнык? аны Милата кыттыспыта. КГБ дуо?
Суох
Аа, милииссийэ буоллаҕа, Мила, уҥа илиитин күөрэччи тутан туран, театр сценатыттан саҥарардыы бэрт дорҕоонноохтук: Моя милиция меня бережет диэн эрдэҕинэ Капитолина быһа түспүтэ:
Чэ, Мила, тохтоо, артыыстаама.
Кырдьыга, Элиэнэп кинилэри улаханнык аахайбатаҕа, онтон киэһэ кэнсиэркэ ыҥырбыттарыгар саараҥнаан баран сөбүлэспитэ ханныгын да иһин, биир дойдулаахтара буоллахтара.
«Билигин, Гелена Александрова өлүүтүнэн сибээстээн, Капитолина эмиэ күөрэйэн кэллэ дуу? Баҕар, аймахтыы буолбатах, көннөрү биир араспаанньалаахтара дуу? Ол эрээри бокуонньук хаартыската үүт-үкчү Капитолина курдук ээ Захар Захарович бу икки киһи хайаан да аймахтыыларын сүрэҕинэн сэрэйэ-сэрэйэ, дьыала лиистэрин арыйталаата: «Оо, ол иһин да Бу кэллэ: «Туоһу К.С. Александрова, 1951 с. төрүөх, «Сайсары» ресторан оркестрын солистката: «Балтым Геля алтынньы 31 күнүгэр киэһэ 6 чаас саҕана мин дьиэбиттэн барбыта. Мин үлэбиттэн түүн 1 чаас саҕана бүтэн кыбартыырабар кэлбитим Геля суоҕа. Дьүөгэлэригэр хонноҕо диэн улаханнык аахайбатаҕым, сарсыныгар кэлбэтэҕэр дьиксинэн эрдэхпинэ, киэһэ милииссийэттэн кэлбиттэрэ»
Остуолга турар төлөпүөн эмискэччи тырылыы түстэ, Элиэнэп туруупканы ылла.